امروزه با توجه به مسائل و مشکلات کشور از قبیل رشد جمعیت، بحران اقتصادی و افزایش تقاضا برای مشاغل پایدار، والدین بیش از پیش نگران آینده‌ی فرزندان خود هستند. کافی نبودن مدرک دانشگاهی برای رسیدن به موفقیت نیز یک حقیقت است که در این ایام شاهد آن هستیم. بنابراین در این شرایط تنها افرادی آینده‌ی شغلی مناسبی خواهند داشت که خود را برای آن آماده کرده باشند. اینجاست که آموزش کارآفرینی به کودکان اهمیت خاصی پیدا می‌کند. بسیاری از اندیشمندان معتقدند که ترفندهای کسب و کار باید از همان دوران دبستان به بچه‌ها آموزش داده شود تا در وجودشان نهادینه شود. تقویت اعتماد به نفس، قدرت رهبری، مهارت‌های ارتباطی، قدرت حل مسئله، هم‌نوع‌دوستی و... از جمله مزایای آموزش کسب و کار به کودکان است. به همین دلیل ما قصد داریم در این مقاله مطالبی را در رابطه با آموزش کارآفرینی به کودکان، مزایای آموزش کسب و کار به کودکان و اهمیت کارآفرینی کودکان و نوجوانان برای شما عزیزان ارائه دهیم.
اهمیت آموزش کارآفرینی به کودکان و نوجوانان
هر ساله دانشجویان زیادی از دانشگاه‌های معتبر در سراسر دنیا فارغ‌التحصیل می‌شوند. اما روند پیدا کردن یک شغل مناسب برای اکثر آن‌ها ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول می‌کشد. به همین دلیل بسیاری از جوانان و نوجوانان ما بهترین روزهای زندگی خود را صرف پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب می‌کنند. از طرفی با افزایش روز افزون جمعیت، این شرایط برای نسل آینده دشوارتر خواهد بود. بنابراین کارآفرینی کودکان و نوجوانان می‌تواند به عنوان بهترین روش برای رفع این موانع باشد. در حقیقت با تربیت بچه‌هایی خلاق و ایده‌پرداز می‌توان آینده‌ی شغلی آن‌ها را تضمین کرد. کودکان با یادگیری این مهارت علاوه بر آن که به رهبران شایسته تبدیل می‌شوند، از طریق سرمایه‌گذاری هدفمند جایگاه ایده‌آلی در زندگی خود به دست خواهند آورد. از آنجاکه در سیستم آموزشی کشور توجه چندانی به این امر مهم نشده، پس این وظیفه‌ی والدین است که مفاهیم مربوط به کارآفرینی را به فرزندان خود منتقل کنند.
مزایای آموزش کسب و کار به کودکان
کارآفرینی نه تنها ذاتی نیست، بلکه مهارتی آموختنی است. به همین دلیل والدین نباید هر امکاناتی را در اختیار فرزندانشان قرار دهند. گاهی اوقات کمبود تجهیزات به کودکان کمک می‌کند تا خلاقیت خود را به کار گیرند و راه‌حل‌های جدیدی را ابداع کنند. تقویت اعتماد به نفس، خودکنترلی و اداره‌ی زندگی، قدرت رهبری، مسئولیت‌پذیری، خوداتکایی، مهارت‌های ارتباطی و حل مسئله، سخاوت، خوش‌بینی، نوع‌دوستی، کنجکاوی، سخت‌کوشی، خلاقیت و نوآوری از جمله مزایای آموزش کسب و کار به کودکان به شمار می‌روند. چگونه باید کارآفرینی را به کودکان آموزش داد؟ برای آن که بتوان کودکانی خودکفا و مستقل تربیت کرد، باید مفاهیمی از قبیل روحیه‌ی پرسشگری، ماجراجویی، خودانگیزشی، مهارت‌های ارتباطی، حل مسئله، برنامه‌ریزی، کارگروهی، استفاده از فرصت‌ها و سواد مالی را به آن‌ها آموزش داد. در این بخش می‌خواهیم به نحوه‌ی آموزش کارآفرینی به کودکان بپردازیم.
استفاده از فرصت‌ها
کارآفرینی در حقیقت نوعی طرز فکر است که به ما برای حل مشکلات پیش رو کمک بسیار زیادی می‌کند. کودکان باید بیاموزند که فرصت‌ها را به خوبی شناسایی کرده و از آن‌ها به بهترین شکل استفاده کنند. گاهی اوقات ممکن است کودک شما از مسئله‌ای احساس ناراحتی کند. در این شرایط از او بخواهید روشی برای حل موضوع پیشنهاد دهد. البته نباید انتظار داشت که ایده‌های کودکتان منحصربه‌فرد باشند. عکس‌العمل صحیح شما در این وضعیت به فرزندتان احساس رضایت فردی می‌دهد و ذهن او را پویا و خلاق‌تر می‌کند. سواد مالی سواد مالی یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین عوامل در زمینه‌ی آموزش کارآفرینی به کودکان است که متأسفانه سیستم آموزشی کشور ما به آن توجهی ندارد و مدارس غیرانتفاعی محدودی به آموزش‌های آن می‌پردازند. به همین دلیل شما به عنوان والدین باید مفهوم سواد مالی را از همان دوران کودکی به فرزندانشان آموزش دهید. بچه‌ها باید از همان سنین کم روش‌های پس‌انداز کردن، سرمایه گذاری و کسب درآمد را یاد بگیرند. برای این کار بهتر است هنگام برنامه‌ریزی یا مدیریت هزینه‌ها با کودک خود مشورت کنید. با انجام این عمل در حقیقت حس مسئولیت‌پذیری و مفید بودن را در او خود ایجاد می‌کنید.
مهارت حل مسئله
متأسفانه بسیاری از والدین با تصمیم‌گیری به جای فرزندانشان، فرصت فکر کردن را از آن‌ها می‌گیرند. در واقع خانواده‌ها با این اشتباه مانع از رشد و پیشرفت کودکان می‌شوند. به کودک خود اجازه دهید که با تکیه بر تمرکز، خلاقیت و تلاش مسائل پیش روی خود را حل کنند. افرادی که قدرت تصمیم‌گیری ندارند در مواجهه با چالش‌های زندگی سردرگم و مضطرب می‌شوند. پس با حمایت و محافظت بیش از حد از فرزندتان توانایی‌های او را سرکوب نکنید. خودانگیزشی این باور را در کودک خود ایجاد کنید که دنیای اطراف او سرشار از فرصت‌های شغلی و راه‌های رسیدن به موفقیت است. دست یافتن به این موقعیت‌ها نیازمند خودانگیزشی، مشاهده‌ی دقیق، مطالعه و خلاقیت است. برای آن که روحیه‌ی کارآفرینی را در فرزندان خود بالا ببرید، کافیست در قبال دادن مسئولیت، به آن‌ها دستمزد بدهید.
روحیه پرسشگری و ماجراجویی
کودکان از بدو تولد نسبت به تمام اشیای اطراف خود کنجکاو هستند. والدین نیز به عنوان یک راهنما وظیفه دارند که این احساس را در فرزندشان تقویت کنند. روانشناسان معتقدند که قرار گرفتن کودک در شرایطی که کنجکاوی را بیشتر کند، منجر به شکوفایی او می شود. پس به فرزند خود اجازه دهید در جامعه حضور یابد و با موقعیت‌های متفاوتی مواجه شود. برنامه‌ریزی صحیح و تعیین هدف اهداف در حقیقت به افراد برای ادامه‌ی زندگی انگیزه می‌دهند. پس اگر کودکان از همان سنین کم هدفمند باشند، موفق‌تر خواهند بود. بنابراین شما به عنوان والدین باید دو موضوع مهم، تعیین هدف و برنامه‌ریزی صحیح را در وجود فرزندانتان نهادینه کنید. برای این کار از کودکتان بخواهید چند هدف را برای خود یادداشت کنند. سپس راه‌حل‌هایی را در راستای رسیدن به آن ها ارائه دهید. در این شرایط شما باید به عنوان یک راهنمای خوب، آن‌ها را تشویق کنید. با انجام این کار اعتماد به نفس و عزت‌نفس فرزندتان افزایش می‌یابد.
کارگروهی
همان‌طور که می‌دانید هیچ‌کس در همه‌ی زمینه‌ها متخصص نیست. به همین دلیل افراد برای رسیدن به یک هدف باید با هم همکاری کنند. کودکان باید مهارت‌های کارگروهی را به خوبی یاد بگیرند. برای انجام این کار می‌توانید فرزندتان را در ورزش های تیمی، گروه‌های موسیقی و غیره ثبت نام کنید. درس گرفتن از اشتباهات کودکان معمولاً درکی از شکست خوردن در دنیای کودکانه خود ندارند و این کار برای آن‌ها بار منفی خواهد داشت. اما در کارآفرینی افراد می‌توانند از این موضوع به عنوان تجربه‌ای با ارزش استفاده کنند. در حقیقت هر شکستی می‌تواند مقدمه‌ای برای پیروزی‌های بزرگ‌تر باشد. پس به جای تحقیر و سرزنش کودکان خود، دلایل شکست و نقاط ضعف آن‌ها را برایشان بازگو کنید. به فرزندانتان بگویید باختن نه تنها بد نیست، بلکه فرصتی برای درس گرفتن از اشتباهات است.
تقویت مهارت‌های ارتباطی
مهارت‌های ارتباطی نقش بسیار مهمی در کارآفرینی کودکان و نوجوانان دارند. زیرا رسیدن به موفقیت به نحوه‌ی برقراری ارتباط با محیط پیرامون و افراد دیگر بستگی دارد. سخن آخر از آنجا که کودکان از رفتار و حرکات والدین خود الگوبرداری می‌کنند، پس آموزش کارآفرینی به کودکان نه تنها به صورت کلامی، بلکه باید در زندگی شما نیز اجرا شود. متأسفانه این آموزش‌ها در آموزش و پرورش جدی گرفته نشده است. این در صورتی است که با آموزش‌های اصولی در خانواده و تداوم آن را مدارس آینده‌ی درخشان‌تری در انتظار فرزندانمان خواهد بود.