اعتیاد والدین به مواد مخدر و تاثیر آن بر فرزندان

اعتیاد به مواد مخدر چیست؟

اعتیاد به مواد مخدر که اختلال سوء مصرف مواد نیز نامیده می‌شود، بیماری‌ای است که بر مغز و رفتار فرد تأثیر می‌گذارد و منجر به ناتوانی در کنترل مصرف می‌شود. موادی مانند الکل، ماری جوانا و نیکوتین و... جزء مواد مخدر محسوب می‌شوند. با گذشت زمان، ممکن است فرد به دوز بیشتری از مواد نیاز داشته باشد. پس از مدتی، او برای داشتن احساس خوب به سراغ مواد می‌رود و به این ترتیب مصرف مواد مخدر افزایش می‌یابد تا حدی که احساس می‌کند گذران زندگی بدون مصرف مواد دشوار است و به این ترتیب شخص به مواد مخدر معتاد و وابسته می‌شود. هر نوع دارویی که خارج از محدوده مجاز استفاده شود، سوء مصرف محسوب می‌شود و ایجاد اعتیاد می‌کند.

تاثیرات اعتیاد والدین بر کودکان

فرزندان والدین معتاد ممکن است به انواع بیماری‌های جسمی و روحی یا به بیماری‌های مبتنی بر اضطراب مانند آسم یا میگرن مبتلا شوند. علاوه بر این، والدین ممکن است اختیار خود را در حالی که تحت تأثیر مواد هستند از دست بدهند و باعث آزار کلامی، فیزیکی یا جنسی کودکشان شوند. وقتی والدین معتاد زمان و انرژی خود را صرف مصرف مواد می‌کنند فرزندان ممکن است از احساس تنهایی و انزوای شدید رنج ببرند و یا به افسردگی عمیق مبتلا شوند که منجر به رفتارهای خودآزاری مانند: ایجاد بریدگی و زخم در بدن و یا اقدام به خودکشی شود. اثرات سوء اعتیاد والدین بر کودکان شامل:

اثرات فیزیکی

اثرات فیزیکی در فرزندان والدین معتاد، اغلب قبل از تولد شروع می‌شود. اثرات مصرف مواد در دوران بارداری منجر به:

• نقص فیزیکی؛
• کاهش رشد؛
• ناهنجاری اندام‌های حیاتی؛
• اختلالات روانی دلبستگی یا توجه؛

اثرات عاطفی

تأثیرات عاطفی اعتیاد والدین نیز در بدو تولد در کودکان قابل تشخیص است. والدین مهم‌ترین عامل در زندگی کودک هستند. نحوه عملکرد والدین بر طرز تفکر و احساس کودکان در مورد خود و دنیای اطرافشان تأثیر میگذارد. والدین معتاد نمی‌توانند احساس امنیت را در فرزند خود ایجاد کنند و فرزندان آنها همواره دچار حس ناامنی، ترس و استرس هستند.

بی‌توجهی و غفلت

هنگامی که کودکان به دلیل سوء مصرف مواد والدینشان مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرند، دچار مشکلات رشدی مانند تاخیر در گفتار، سوءتغذیه و مشکلات شناختی می‌شوند. هنگامی که مواد مخدر در اولویت قرار می‌گیرند، والدین نقش والد و سرپرست بودن خود را فراموش می‌کنند و یا چون از اعتیاد خود احساس گناه و شرمساری می‌کنند برای کمتر کردن احساس گناه و شرم خود به مصرف بیشتر روی می‌آورند و این یک چرخه‌ای است که تکرار می‌شود. غفلت و بی‌توجهی از نظر عاطفی اثرات پایداری بر کودکان دارند و حتی می‌توانند عوارض جانبی فیزیولوژیکی و پیامدهای منفی سلامتی داشته باشند. اغلب کودکانی که با والد یا والدین معتاد زندگی می‌کنند دچار مشکلات رفتاری و عاطفی هستند که به شکل طغیان خشم، افسردگی و اضطراب بروز می‌کند.

شناسایی نشانه‌ها و پاسخ مناسب به آن

برای کودکان و نوجوانان بسیار سخت است که در مورد مسائل خانوادگی خود صحبت کنند. بیشتر اوقات، آنها می‌ترسند که اگر از مشکلات اعتیاد والدین‌شان صحبت کنند تأثیر منفی بر آنها یا خانواده‌شان بگذارد. شاید گفتن مسائل خود را برای مدت طولانی به تاخیر بیندازند، به این امید که اوضاع بهتر شود. زمانی که فرزندان والدین معتاد به صورت شفاهی از مشکلاتشان چیزی نمی‌گویند اغلب علائم آشکاری از خود نشان می‌دهند که بیانگر درگیری‌های آنها در خانه است. مربیان و معلمان باید بسیار هوشیار باشند، نشانه‌های این کودک را شناسایی کنند و بدانند که چگونه باید به درستی پاسخ دهند. آنها معمولاً نشانه‌های زیر را بروز می‌دهند:

• خشم و پرخاشگری؛
• مشکلات رفتاری؛
• چالش‌های روانی؛
• ضعف یا عدم موفقیت تحصیلی؛
• عزت نفس پایین؛
• نشانه‌های افسردگی؛
• خودآزاری؛
• احساس تنهایی و انزوا؛
• سرزنش خود به دلیل اعتیاد والدین؛