برای افزایش قد چه بخوریم؟

افزایش قد یکی از دغدغه‌های اغلب والدین برای فرزندانشان می‌باشد. شاید حتی خیلی از شما برای افزایش قد کودکانتان به سراغ بسته‌های مختلف افزایش قد که در فضاهای مجازی تبلیغ می‌شوند نیز رفته باشید ولی به نتیجه‌ی دلخواهتان نرسیده‌اید. باید بدانید در درجه‌ی اول قد هر انسان به ژنتیک او بستگی دارد و بعد از آن نوع تغذیه در کاهش یا افزایش قد بسیار مؤثر است. شاید تاکنون به گوشتان خورده باشد که بگویند فلان مواد غذایی را نخورید، قدتان را می‌خورد یا فلان ماده‌ی غذایی را بخورید باعث افزایش قد شما می‌شود. در این مقاله قصد داریم مطالبی را درباره‌ی نوع رژیم و مواد غذایی مناسب جهت افزایش قد برای شما عزیزان ارائه دهیم.

قد، چگونه صفتی است؟

قد هر انسان به چند عامل کلی، ژنتیک، جنس، تغذیه، ورزش و تمرینات بدنی و هم‌چنین وضعیت جسمانی بستگی دارد. ژنتیک و جنسیت از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر روند افزایش قد می‌باشد. ژنتیک در واقع عاملی است که از والدین به فرزندان به ارث می‌رسد. از طرف دیگر میزان ژن به ارث برده شده توسط هر کدام از والدین، متفاوت است و همین مورد روی قد کودکان تأثیر بسیار زیادی می‌گذارد. محاسبات مربوط به ژنتیک بسیار پیچیده و دشوار هستند که در این مقاله نمی‌گنجند، ولی تنها چیزی که درباره‌ی ژنتیک باید بدانید این است که نحوه‌ی بیان ژن‌ها از مدت‌ها قبل از تولد تعیین می‌شوند و افزایش قد کودکان فقط در محدوده‌ی قدی والدینشان خواهد بود. جنسیت، مؤنث و مذکر بودن کودکان نیز در میزان افزایش قد آن‌ها مؤثر است، زیرا معمولأ جنس مؤنث قدی کوتاه‌تر از مذکر دارد. البته استثناء‌هایی نیز در این زمینه وجود دارد که مؤنث‌ها بلندقدتر از افراد مذکر هستند. عوامل دیگری مانند فعالیت‌های بدنی، تغذیه‌ی مناسب و وضعیت جسمانی کودکان در روند افزایش قد آن‌ها تأثیر می‌گذارد، هرچه کودک برای انجام فعالیت بدنی انرژی کافی داشته باشد و عضلات و استخوان‌بندی محکم و قوی‌تر داشته باشد، بهتر رشد می‌کند. هم‌چنین گاهی اوقات برخی بیماری‌های کمیاب روی افزایش قد کودکان تأثیر منفی می‌گذارند، بیماری‌هایی مانند سندرم ترنر که نوعی بیماری ژنتیکی است، از جمله‌ی این بیماری‌ها به شمار می‌رود.

نقش تغذیه در رشد قد کودکان

داشتن رژیم غذایی صحیح و سالم در روند رشد کودکان تأثیر مستقیمی دارد، به این معنی که می‌تواند باعث افزایش قد آن‌ها و رسیدن به حداکثر طول قدی ناشی از ژنتیک شود. در صورتی که کودکان برنامه‌ی غذایی مناسبی نداشته باشند از استانداردهای رشدی خود جا مانده و به اندازه‌ی کافی رشد قدی نخواهند داشت. البته والدین باید توجه داشته باشند که قد صفتی است که از طریق ژن‌ها از والدین و حتی یک نسل قبل آن‌ها (پدربزرگ و مادربزرگ) به فرزندان به ارث می‌رسد. به همین دلیل اگر شما یا پدر و مادرتان قد کوتاهی دارید نباید از رژیم غذایی صحیح جهت افزایش قد فرزندانتان، انتظار معجزه داشته باشید، زیرا تغذیه‌ی درست فقط به افزایش قد کودکانتان در حد پتانسیل قدی ناشی از ژنتیک کمک می‌کند.

زمان مناسب برای رعایت تغذیه‌ی سالم جهت افزایش قد کودکان

بهترین زمان برای شروع رعایت رژیم غذایی صحیح برای افزایش قد فرزندانتان، دوران جنینی است. نوع تغذیه از همان دوران جنینی روی نحوه‌ی رشد و نمو کودکان تأثیر می‌گذارد. زمانی که مادران باردار از نظر ریزمغذی‌ها دچار سوءتغذیه می‌شوند، اثر منفی بر طول قد نوزاد می‌گذارد و قد او از پتانسیل رشدی نیز کم‌تر خواهد شد. بعد از تولد تا سن 2 سالگی نیز تغذیه در روند افزایش قد آن‌ها بسیار مؤثر است، زیرا کودکان در این محدوده‌ی سنی رشد سریعی دارند. هم‌چنین در محدوده‌ی سنی 4 تا 6 سالگی نیز سرعت رشد کودکان بالاست و داشتن تغذیه‌ی مناسب در این محدوده تأثیر بسیار زیادی بر افزایش قد آن‌ها دارد. بنابراین اگر کودکان در این سه برهه‌ی سنی دچار سوءتغذیه باشند روند افزایش قد آن‌ها به خوبی پیش نمی‌رود و افت شدیدی خواهد داشت.

قد مانند وزن برنمی‌گردد

کودکان زمانی که بیمار می‌شوند مقداری از وزن خود را از دست می‌دهند که بعد از اتمام دوران نقاهت، در صورت داشتن تغذیه‌ی مناسب وزنشان به حالت نرمال برمی‌گردد. در حالی که قد این گونه نیست و اگر کودک هر کدام از برهه‌های سنی افزایش قد را به دلیل عدم تغذیه‌ی مناسب از دست بدهد، مشکلات زیادی برای افزایش قد او به وجود می‌آید که غیر قابل جبران هستند. والدینی که می‌خواهند فرزندانی قدبلند داشته باشند باید در دوره‌های آموزشی مراکز بهداشت که مربوط به تغذیه‌ی مناسب در سنین رشد کودکان است، شرکت کنند تا از خسارت‌های جبران‌ناپذیر وارد شده به روند افزایش قد کودکانشان جلوگیری کنند. هم‌چنین توصیه می‌کنیم اگر شرایط لازم جهت مراجعه به متخصصان تغذیه را دارید، حتمأ هرچند وقت یک‌بار توصیه‌های لازم را جهت کنترل افزایش قد فرزندانتان از آن‌ها دریافت کنید.

مواد غذایی و داروهایی که تأثیر منفی بر افزایش قد می‌گذارند

همان‌طور که قبل‌تر نیز اشاره کردیم بعضی از بیماری‌ها بر روند افزایش قد، تأثیر منفی دارند. زمانی که کودکان بیمار می‌شوند، مجبور به مصرف داروهای خاصی هستند که اگر میزان این داروها توسط پزشک تجویز نشود، عوارض خطرناکی را در می‌خواهد داشت که یکی از آن‌ها تأثیرات منفی بر روند افزایش قد کودکان در سنین رشد می‌باشد. در حالی که اگر پزشکان دارویی را تجویز کنند به عوارض آن آگاهی دارند و می‌دانند چه داروهایی را با چه دوزی به کودکان در حال رشد بدهند تا تأثیر منفی بر رشد و افزایش قد آن‌ها نگذارد. بنابراین هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک برای کودک بیمارتان خریداری نکنید. یکی دیگر از موادی که تأثیر منفی بر روند افزایش قد می‌گذارد، نوشابه‌ی گازدار است که متأسفانه کودکان به خوردن آن علاقه‌ی زیادی نشان می‌دهند. بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام گرفته، نوشابه‌های گازدار باعث بروز پوکی استخوان می‌شوند و مشکلات ناشی از آن تأثیرات منفی بر افزایش قد می‌گذارد. به همین دلیل توصیه می‌کنیم از دادن نوشابه‌های گازدار به خصوص در سنین رشد به کودکانتان شدیدأ خودداری کنید.

تأثیر آفتاب در افزایش قد

زمانی که در معرض نور خوشید قرار می‌گیرید، ویتامین D در بدن سنتز می‌شود که تأثیر بسیار زیادی در رشد استخوان‌ها و افزایش قد دارد، زیرا ویتامین D باعث افزایش جذب کلسیم شده که از مواد اولیه در ساختن استخوان‌ها می‌باشد. بنابراین هنگامی که در مقابل آفتاب قرار دارید، تولید ویتامین D و کلسیم در بدن افزایش می‌یابد که به افزایش قد کمک بسیار زیادی می‌کند. هم‌چنین علاوه بر ویتامین D، کلسیم، پروتئین، ورزش کردن، منیزیم و زینک در افزایش قد تأثیر زیادی دارند.

سخن آخر

روند افزایش قد از دوران جنینی آغاز می‌شود و تا سن بلوغ ادامه دارد. روند افزایش قد از بعد تولد تا سن 6 سالگی سرعت بالایی دارد و بعد از این روند کندتر خواهد شد. ولی زمانی که به سن بلوغ می‌رسند روند افزایش قد و رشد افراد افزایش چشم‌گیری دارد و حدود 20 تا 25 سانتی‌متر می‌باشد که بعد از آن و بسته شدن صفحه‌ی رشد، روند افزایش قد متوقف می‌شود. بنابراین اگر به افزایش قد و بلند قدی فرزندانتان اهمیت می‌دهید تا زمانی که کودک شما روند رشدش متوقف نشده به تغذیه و فعالیت‌های بدنی او توجه کنید و بدون تجویز پزشک دارویی را خریداری نکنید.