با تنبلی ذهنی دانش‌آموزان چه کنیم؟

وقتی دانش‌آموز نداند برای چه هدفی درس می‌خواند یا یادگیری چه فایده‌ای برای او دارد، طبیعی است که ذهنش انگیزه‌ای برای درگیر شدن نداشته باشد. این حالت بیشتر در دانش‌آموزانی دیده می‌شود که:

برخی دانش‌آموزان چون می‌ترسند اشتباه کنند یا شکست بخورند، اصلاً وارد فرایند فکر کردن نمی‌شوند. در ذهن آن‌ها، اشتباه کردن یعنی "من بی‌عرضه‌ام"، پس ترجیح می‌دهند اصلاً تلاش نکنند تا شکست نخورند! این حالت بیشتر در بچه‌هایی دیده می‌شود که:

اگر دانش‌آموز تلاش کند، اما کسی تلاش او را نبیند یا تشویق نکند، به‌تدریج انگیزه‌اش را از دست می‌دهد. احساس می‌کند تلاش‌هایش بی‌ارزش‌اند، پس ذهنش دیگر انرژی‌ای برای فعالیت نخواهد گذاشت. چه باید کرد؟ به جای تمرکز صرف بر نمره، پیشرفت، پشتکار و دقت او را تشویق کنیم. حتی یک قدم کوچک مثبت باید دیده و تحسین شود.

دانش‌آموزانی که باور ندارند از عهده حل مسئله یا یادگیری برمی‌آیند، اصلاً وارد تلاش نمی‌شوند. آن‌ها دائماً با خود می‌گویند:

نقش والدین و معلمان در مقابله با تنبلی ذهنی دانش‌آموزان بسیار کلیدی است. مهم‌ترین گام، گوش‌دادن واقعی به دانش‌آموز است؛ یعنی شنیدن دغدغه‌ها، نگرانی‌ها و احساسات او بدون قضاوت، که موجب شکل‌گیری حس امنیت و اعتماد می‌شود. همچنین، باید تلاش و فرایند یادگیری را بیش از نتیجه نهایی تحسین کرد. وقتی کودک ببیند که برای فکر کردن و تلاش‌کردنش ارزش قائل هستیم، انگیزه‌اش برای درگیر شدن با مسائل بیشتر می‌شود. در نهایت، به جای آن‌که مستقیماً پاسخ‌ها را به او بگوییم، بهتر است در کنار او باشیم و فرصت تفکر را با طرح سؤال و راهنمایی فراهم کنیم تا خودش راه‌حل را کشف کند. این روش‌ها نه‌تنها ذهن دانش‌آموز را فعال نگه می‌دارند، بلکه به رشد استقلال فکری و اعتماد به نفس او نیز کمک می‌کنند.