خوش خط بودن یکی از مهارتهایی است که افراد باید از همان دوران کودکی آن را بیاموزند. بعضی افراد معتقدند که خوش خط بودن فرآیندی ارثی است ولی این ذاتی بودن به این معنی نیست که این مهارت غیر قابل یادگیری باشد. برای خوش خط بودن کافی است در طول روز ساعاتی را به تمرین خط اختصاص دهید، تا روز به روز خوش خطتر شوید. اما گاهی اوقات بعضی افراد هستند که خط خوبی ندارند و از بدخط بودن خود خجالت میکشند. این افراد معمولأ سعی میکنند کمتر بنویسند و بیشتر کارهای خود را با لپتاپ و کامپیوتر انجام میدهند. در این مقاله قصد داریم دربارهی ویژگیهای افراد بدخط و دلایل آن، مطالبی را برای شما عزیزان ارائه دهیم.
علل بدخط بودن افراد
افراد بدخط معمولأ هنگام نوشتن یک متن کمتوجه هستند و نکات درست نوشتن را رعایت نمیکنند. یکی از دلایلی که موجب بدخط شدن میشود، توجه نکردن به خط زمینهی دفتر و یا تختهی کلاس است. اضطراب و نگرانی افراد به هر دلیلی هنگام نوشتن، عدم اعتماد به نفس هنگام نوشتن، نبود آمادگی جسمانی، روحی و روانی، وجوداختلالات یادگیری در افراد، نبود هدف و انگیزه برای نوشتن، مواجه شدن با حجم زیادی از تکالیف، تندنویسی، استفاده از رواننویس و یا خودکار، خستگی و ... از جمله عواملی هستند که در بدخط بودن کودکان بسیار مؤثرند.
کودکان بدخط
متأسفانه توهین و بد حرف زدن با کودکانی که بدخط هستند، در همه جا وجود دارد. گاهی اوقات بدخط بودن کودکان غیرقابل حل است و حتی ممکن است مشکلاتی را برای آنها در مدرسه ایجاد کند. برای رفع مشکل بدخط بودن، کودکان باید مهارتهای حرکتی خوبی داشته باشند و عدم داشتن مهارتهای حرکتی مناسب در برخی کودکان با استعداد، موجب به وجود آمدن مشکلاتی برای آنها میشود. این کودکان معمولأ حروف را به روش ذهنی خود میبینند، ولی مهارتهای حرکتی ظریف آنها به خوبی تکامل نیافته که موجب میشود کنترل کافی روی حرکت انگشتانشان را نداشته باشند، که در نهایت منجر به بدخط شدن آنها میشود. کودکان نابغه و با استعداد معمولأ به جای تمرکز روی زیبا نوشتن، به هدف و کار نهایی خود فکر میکنند. به همین دلیل این افراد زمانی که میخواهند افکار خود را به سرعت روی کاغذ بیاورند، دستخطشان بد میشود.
چرا اکثر نابغهها بدخط هستند؟
بر اساس علم افراد بدخط، خلاق هستند. همچنین تعداد افرادی که بدخط هستند همیشه بیشتر از تعداد افراد خوش خط میباشد. با توجه به برخی ویژگیهای افراد بدخط، متوجه خواهید شد که این اشخاص اکثرأ افرادی نابغه و باهوش هستند.
ویژگیهای افراد بدخط
افراد بدخط، معمولأ متفکر و مستقل هستند. بدخط بودن طبق گفتهی روانشناسان همیشه نشانهی فردگرایی مستقل است و متأسفانه این افراد، اغلب با انتظارات جامعه سازگار نیستند. همانطور که قبل تر اشاره شد، این افراد خلاق نیز میباشند ولی در بعضی موارد نیز بدخط بودن نشانهی بیقاعدگی نیز است. یکی دیگر از نشانههای افراد بدخط، باهوش بودن آنها میباشد. معمولأ مغز افراد باهوش نمیتواند با قلمشان ارتباط برقرار کند که در نهایت موجب بدخط شدن آنها میشود. ناپلئون و فروید از جمله نوابغی هستند که بسیار بدخط بودند، به گونهای که خواندن دستخط آنها بسیار مشکل بوده است.
معنی و مفهوم بدخط بودن
بدخط بودن میتواند نشانهای از مقدار معینی بار عاطفی باشد. اکثر نویسندگانی که بدخط هستند، تمایل دارند از لحاظ عاطفی ناپایدار باشند و حتی بدخلق شوند. همچنین گاهی اوقات بدخط بودن نشانهای از عزت نفس و عدم امنیت است. در عین حال بدخط بودن میتواند نشانهای از خودمختاری و میل به قضاوت دربارهی محاسن خود باشد.
شرایط مؤثر بر بدخط بودن
دو شرایط بیرونی و درونی بر یادگیری مؤثر هستند. البته درمورد علل بدخطی و شرایط مؤثر بر آن، علاوه بر عوامل آموزشی و تربیتی و رفتار معلم که از جمله شرایط بیرونی به شمار میروند، به شرایط درونی که به شرایط روانی کودکان مربوط میشود نیز باید توجه کرد. گاهی اوقات بدخط بودن کودکان به دلیل شرایط نامطلوب عاطفی و نیز عدم انگیزه و هدف برای زیبانویسی است. برای رفع مشکل بدخط بودن در کودکان 3 عامل کلی دخالت دارند که در اینجا به آنها اشاره میکنیم.
خانواده
بیتوجهی والدین به دستخط کودکان و نحوهی نوشتن آنها، دادن سرمشقهای نادرست و بدخط بودن خود والدین، همگی شرایطی را برای بدخط شدن فرزندان فراهم میکنند. از بین این عوامل مهمترین آنها بدخط بودن والدین است که با گرفتن سرمشقهای نامناسب موجب بدخط شدن فرزندانشان نیز میشوند. از آنجایی که خوش خط بودن یک مهارت است که نیازمند یادگیری است، بنابراین اولین اقدام برای رفع بدخط بودن فرزندان، خوشخط بودن والدین و ذوق و استعداد آنها برای خوب نوشتن است که زمینهی مناسبی را برای خوش خط بودن فرزندان فراهم میکنند. از طرف دیگر اگر انتظارات والدین از کودکانشان با واقعبینی همراه باشد اختلالی در رفتار آنها ایجاد نمیکند ولی در صورتی که این انتظارات بدون در نظر گرفتن امکانات فرزندان باشد باعث بروز عکسالعملهای شدیدی از جانب کودکان شده و در نهایت منجر به شکست آنها در انجام کارها میشود و انگیزهی آنها را برای خوب نوشتن از بین میبرد.
معلمان
دستخط معلمان تأثیر بسیار زیادی بر دستخط دانش آموزان میگذارد. اگر معلمان خوش خط باشند، با گرفتن سرمشقهای مناسب و آموزش خوب نوشتن و استفاده از حرکات و بازیهایی برای تقویت عضلات دست بچهها، باعث خوش خط شدن آنها میشوند. در صورتی که معلم بدخط باشد، با گرفتن سرمشقهایی با خط بد، موجب بدخط شدن دانش آموزانش میشود. همچنین بیتوجهی معلمان به نحوهی نوشتن دانش آموزان نیز عاملی دیگر در بدخط شدن آنها میباشد. گاهی اوقات حجم زیاد تکالیف مدرسه نیز در بدخط شدن دانش آموزان مؤثر است. چرا که کودکان سعی میکنند با تندنویسی زودتر تکالیف مدرسهشان را انجام دهند و انگشتان دستشان نیز از نوشتن زیاد خسته میشود، این عوامل دست در دست هم داده و موجب بدخط شدن و نامرتب نوشتن کودکان میشود. در این شرایط معلمان باید سعی کنند یا تکالیف کمتری را به دانش آموزان دهند یا در صورتی که حجم تکالیف زیاد بود، به آنها تکنیکهایی برای تقویت عضلات دست نشان دهند تا خستگی دستشان را از بین ببرند. از جملهی این حرکات میتوان به مچاله کردن کاغذ، خمیربازی و ... اشاره کرد.
دانش آموزان
در بین مهارتهای تحصیلی که دانش آموزان میآموزند، نوشتن ملموسترین مهارتی است که باید یاد بگیرند. تفاوت مهارت نوشتن با دیگر مهارتهای ارتباطی این است که انسان با نوشتن یک سند کتبی از خود به جای میگذارد. از طرف دیگر دستخط هر شخص نشانهای از هویت و روح اوست که میتوان از آن برای شناسایی افراد نیز استفاده کرد. برای آنکه کودکانی خوش خط داشته باشید، باید آنها شرایطی از قبیل رشد ذهنی کافی، انگیزهی کافی، علاقه به هنر و زیبانویسی، هماهنگی بین چشم و دست و توانایی تطبیق بدن با محیط اطراف را داشته باشند. جدا از همه عواملی که در بدخط شدن دانش آموزان نقش دارند، عوامل دیگری نیز وجود دارند که میتوانند باعث بدخط نوشتن شوند. عواملی مانند موقعیت نامناسب کاغذ نسبت به بدن، عدم درک صحیح از جهتها، بیش از حد سر را به کاغذ نزدیک کردن و ... نیز در بدخط شدن دانش آموزان مؤثر هستند.
اقداماتی که والدین برای رفع مشکل بدخط شدن فرزندانشان باید انجام دهند
اولین گام برای رفع مشکل بدخط بودن فرزندانتان این است که دلیل بدخط بودن او را پیدا کنید. زمانی که علت بدخط بودن را پیدا کردید باید نسبت به رفع آن اقدام کنید. اقدام به موقع در بهبودی بهتر دست خط فرزندانتان بسیار مؤثر است، پس از همان دوران ابتدایی آن را جدی بگیرید. در قدم بعدی لازم است که کودکانتان را با خطوط مختلف آشنا کنید. از بین خطوط زیبا، نستعلیق بهترین خطی است که میتوانید به فرزندانتان آموزش دهید، زیرا این خط نه تنها زیباست بلکه در آن واژگان جای کمتری را اشغال میکنند و سرعت نوشتن با این خط نیز بیشتر از سایر خطوط میباشد. در گام بعدی باید روحیهی زیبانویسی و زیبایی شناختی را در کودکانتان تقویت کنید، این کار نه تنها در رفع بدخط بودن آنها به شما کمک میکند بلکه روح لطیف کودکان را نیز تقویت میکند.
سخن آخر
اگر کودکان بدخطی دارید و میخواهید دست خط آنها را تغییر دهید، ابتدا دلیل بدخط بودن را مشخص کنید و سپس جهت رفع آن اقدام نمایید. شرایط لازم برای خوش خط شدن فرزندانتان را فراهم کنید. در صورتی که معلم کودکتان بدخط است، خودتان نحوهی نوشتن او را کنترل کنید تا از دست خط معلمش الگوبرداری نکند.