به گزارش خبرگزاری فارس، اولین همایش تبیین برنامه ویژه مدارس (بوم) در باشگاه فرهنگیان تهران در حال برگزاری است، اما مسئله این است که برنامه ویژه مدارس چیست؟ بیش از یک قرن از تشکیل نظام آموزشی رسمی به شکل معاصر در کشورمان ایران می‌گذرد. در این مدت، مدارس و معلمان با توجه به تغییر و تحولات سیاسی و اجتماعی، سیاست‌های کلان آموزشی و رشد و توسعه‌ی دانش و فناوری‌ها، مسئولیت‌های متفاوتی را در زمینه تعلیم و تربیت بر عهده داشته‌اند، به گونه‌ای که گاهی مسئولیت تهیه و تدوین برنامه‌های درسی، اجرا و آموزش آن‌ها به میزان زیادی بر عهده‌ی معلمان و مدارس بوده و در مقاطعی نیز این مسئولیت‌ها منحصر بر اجرای برنامه‌های از قبل تعیین شده و آموزش کتب درسی شده است. گاهی نیز شاهد ترکیب‌های مختلفی از این دو حالت بوده‌ایم.
راه‌کارهای سند تحول بنیادین
اما اکنون این سوال پیش می‌آید که با وجود سند تحول بنیادین آموزش و پرورش و سند برنامه‌ی درسی ملی، چه نقش و مسئولیت‌هایی قرار است بر عهده معلمان و مدارس باشد؟ و نقش مدیران به عنوان رهبر برنامه‌ی درسی مدرسه در این‌باره چیست؟ خاستگاه‌های قانونی برنامه ویژه مدارس، راه‌کارهای 5-5، 2-6، 6-11 و 1-16 سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، هم‌چنین مصوبه‌ی 2-13 برنامه‌ی درس ملی در خصوص زمان آموزش، تکالیف قانونی مختلفی از جمله تنوع بخشی به محیط‌های یادگیری، متناسب‌سازی برنامه‌های درسی با توجه به نیازها و شرایط اقلیمی و جغرافیایی استان‌ها، جلب مشارکت حداکثری خانواده‌ها، دستگاه‌های فرهنگی، هنری، خدماتی، مذهبی و تولیدی در طراحی و اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های خارج از کلاس و مدرسه و ارتقای توانمندی‌های معلمان برای مشارکت موثر آنان در برنامه‌ریزی درسی در سطح مدرسه را پیش روی آموزش و پرورش قرار داده است.
آموزش‌های مهارت‌محور
برنامه ویژه مدارس براساس روی‌کرد فرهنگی، تربیتی و با تاکید بر آموزش‌های مهارت‌محور و بسط گستره‌ی فعالیت‌های پرورشی در سطح مدارس به اجرا در می‌آید. هم‌چنین در برنامه ویژه مدارس، طراحی و اجرای قسمتی از زمان آموزش، طبق ضوابط و چارچوبی معین به مدارس واگذار می‌شود. به این معنی که مدارس می‌توانند با توجه به خواست و نیازسنجی داخلی خود و با در نظر گرفتن امکانات بالفعل و بالقوه‌ی جامعه‌ی اطرافشان، برنامه‌های خاص خود را تدارک ببینند.
توجه به علایق جامعه‌ی محلی
در برنامه ویژه مدارس، این امکان وجود دارد که مدارس با توجه به نیازها و علایق دانش آموزان، خانواده‌ها و جامعه‌ی محلی مدرسه، برنامه‌های ویژه‌ی آموزشی داشته باشند. در حقیقت برنامه ویژه مدارس تلاش می‌کند تا فرصتی را برای مدیران و فرهنگیان فراهم کند تا بتوانند در مدرسه، فضایی منعطف برای بروز ابتکار عمل‌ها و شایستگی‌های خود در زمینه‌ی رهبری برنامه‌ریزی درسی در اختیار داشته باشند و مدرسه را به محیطی با نشاط و آموزنده مطابق با خواسته‌ها و نیازهای دانش آموزان تبدیل کنند، به گونه‌ای که رنگ و بوی امکانات و شرایط محلی و بومی را به خود و تمام کارکنان مدرسه بگیرد.