همزمان با بازگشایی مدارس و شروع سال تحصیلی جدید، انجمن حمایت از حقوق کودکان، بیانیهای صادر کرده و در آن به نبود برنامهی جامع و کودک محور در آموزش و پرورش انتقاد کرده است و گفته: خصوصیسازی در نظام آموزشی ما به بدترین شکل ممکن انجام گرفته است و نقش آموزش و پرورش را که کمک به انسجامبخشی جامعه است، زیر سؤال میبرد. در متن این بیانیه ضمن اشاره به آغاز مهر، آمده است که کودکان ما برای یادگیری علم به مدرسه میروند و این گام در انتها سبب رقم خوردن آیندهی جامعه میشود. اما مسئلهای که در این مسیر باعث تضمین آینده خواهد بود، آموزشی است که پرورش را نیز در کنار خود داشته باشد. متأسفانه اکنون به دلیل نبود برنامهای جامع و کودک محور، مشکلات بیش از گذشته در حوزهی آموزش و پرورش احساس میشوند.
آموزش و پرورش رایگان تا پایان دورهی متوسطه
خارج شدن نزدیک به یک میلیون نفر از کودکان کشور از چرخهی تحصیل، افزایش آمار مشکلات رفتاری و روانی از جمله مسائلی است که در کنار دوگانهسازی نظام آموزشی به بخشهای دولتی و خصوصی، برای برنامهریزان و کارشناسان این حوزه، قابل تعمق شده است. همچنین در این بیانیه به این موضوع اشاره شده است که طبق نص صریح اصل 30 قانون اساسی، دولت موظف است که وسایل آموزش و پرورش را به صورت رایگان تا پایان دورهی متوسطه، برای همهی مردم فراهم کند و وسایل تحصیلات عالی را تا سرحد خودکفایی کشور، به صورت رایگان گسترش دهد. این در حالی است که در شرایط فعلی، این اصل مورد غفلت واقع شده و بحث خصوصیسازی آموزش و پرورش سبب کالایی شدن آموزش و افزایش هزینههای تحصیلی و همچنین سبب دسترسی ناعادلانهی اقشار مختلف جامعه به امکانات آموزشی شده است. این اوضاع به قدری وخیم است که میانگین پرداخت خانوادهها در دنیا برای آموزش از جیب خودشان، حدود 23 درصد برآورد شده است در حالی که در ایران این مقدار نزدیک به 37 درصد است. بنابراین میتوان اینگونه نتیجه گرفت که این مسائل نه تنها باعث کاهش آسیبها و توانمندسازی کودکان در مواجعه با مشکلات فردی، اجتماعی و خانوادگی نشده، بلکه یکی از عوامل تشدید این آسیبها نیز بوده است.
خصوصیسازی آموزش، نقض آشکار حقوق کودکان
انجمن حمایت از حقوق کودکان در این بیانیه خصوصیسازی آموزش را بیتوجهی به مسئولیت قانونی دولت دانسته و گفته است که این موضوع نقض آشکار حقوق کودکان است و با توجه به نادیده گرفتن حقوق معلمان، همچنین بیتوجهی به کیفیت آموزشی، آیندهی حوزهی آموزش به عنوان رکن بنیادین توسعهی پایدار، با چالشهای جدی مواجه خواهد شد. با توجه به این که در چند سال اخیر سؤال اصلی از مسئولان و مدیران ارشد آموزش و پرورش دربارهی عمل نکردن به وظیفهی ذاتیشان نسبت به فراهم کردن امکانات رایگان برای همهی کودکان بوده است، اکنون میتوان این سؤال را نیز اضافه کرد که « آیا تبدیل مراکز آموزشی به بنگاههای اقتصادی، تأثیری بر بهبود خدمات آموزشی، بهداشت روانی و سلامت رفتاری کودکان داشته است؟»
آموزش با کیفیت، رایگان و در دسترس
در انتهای این بیانیه، انجمن حمایت از حقوق کودکان ضمن گرامیداشت فرا رسیدن آغاز مهر و تبریک آن به معلمان زحمتکش و دلسوز و کودکان کشور، عنوان کرده که امیدوار است تمام کودکان بتوانند به آموزش با کیفیت، رایگان و در دسترس، دست پیدا کنند. همچنین در ادامهی بیانیه، انجمن حمایت از حقوق کودکان آمادگی خود را برای ارائهی راهکارهایی در جهت اصلاح وضع کنونی سیستم آموزش و پرورش و ایجاد برنامهی کودک محور و با تمرکز بر بهداشت روانی و سلامت رفتاری دانشآموزان اعلام کرده است و آن را بخشی از مأموریت اصلی خود را در راستای تحقق حقوق همه جانبهی کودکان دانسته است.