تاثیر بازی در رشد کودکان چیست؟ بررسی 7 اثر مثبت باز کردن در دوران کودکی
اگر بازی کردن تا چند سال قبل از نظر خانواده‌ها صرفا راهی برای گذران اوقات فراغت فرزندان بود، امروز نتایج علوم تربیتی ثابت کرده‌اند که بخش قابل توجهی از رشد اجتماعی کودکان در دل بازی کردن رخ می‌دهد. از طرفی دیگر تکنولوژی‌های جدید نیز تهدیدها و فرصت‌های خاص خود را برای بازی در مقابل کودکان قرار داده‌اند که دائما در حال تغییر و تحول هستند. مدیریت این فضا از سوی خانواده‌ها کاملا ضروری است؛ اما باید توجه داشته باشید که اصل تاثیر بازی در رشد اجتماعی کودکان را باید بپذیرید. در ادامه قصد داریم روی نقش مثبت بازی کردن در توسعه مهارت‌های اجتماعی کودکان از 7 جنبه مختلف تمرکز کنیم. تا پایان با ما همراه باشید.
بازی کردن و تقویت خلاقیت کودکان
اگر قرار است آینده درخشانی پیش روی کودک شما باشد، خلاقیت یکی از مهارت‌های کلیدی مورد نیاز اوست. خلاقیت بیش از آنکه محصول کلاس درس باشد، از قرار گرفتن در موقعیت‌های چالش برانگیز در طول زندگی به‌دست می‌آید. کودکان را نمی‌توان در مواجهه با سختی‌های رایج در زندگی قرار داد. در عین حال بازی کردن این امکان را فراهم می‌کند که آن‌ها در یک فضای امن و کنترل شده با چالش‌هایی متنوعی روبه‌رو شوند. تلاش برای فائق آمدن به این چالش‌ها در تقویت خلاقیت کودکان نقش بسزایی دارد.
بازی کردن و یادگیری تفکر انتقادی کودکان
مهم‌ترین تاثیر بازی در رشد اجتماعی کودکان، یادگیری و تقویت تفکر انتقادی است. تفکر انتقادی پایه مهارت حل مسئله است. قبل از این که یک نفر بتواند پاسخ مناسبی برای مسائل خود بیابد، باید صورت مسئله را به‌درستی درک کند. بازی کردن این فرصت را به کودکان می‌دهد که کلیشه‌های مرسوم را بشکنند و پا را فراتر از آن‌ها بگذارند. تفکر انتقادی کمک می‌کند تا فرزندان شما در موقعیت‌های مختلف زندگی از حالت انفعال خارج شوند. اهمیت این موضوع را می‌توان برای تاثیر بازی در یادگیری دانش آموزان هم مشاهده کرد.
بازی کردن و ارتقای سطح هوش هیجانی کودکان
کافیست نگاهی به مهارت‌های نرم مورد نیاز برای استخدام در بزرگ‌ترین شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بیندازید. هوش هیجانی یکی از مهم‌ترین فاکتورهای منابع انسانی شرکت‌ها در انتخاب نیروی کار جدید در سال‌های اخیر بوده است. در یک کلام هوش هیجانی را می‌توان مهارت کنترل عواطف و احساسات در شرایط گوناگون توصیف کرد. بازی کردن برای کودکان محل تبلور احساسات غم، شادی، عصبانیت و ... است. در دل بازی کردن می‌توان مهارت مدیریت احساسات را به کودکان آموزش داد و سطح هوش هیجانی آن‌ها را تقویت کرد. با این کار آن‌ها را برای ورود به بازار کار در آینده هم آماده می‌کنید.
بازی کردن و بهبود مهارت‌های ارتباط اجتماعی کودکان
یکی از وظایف والدین در مدیریت بازی کردن کودکان، فراهم کردن شرایط برای بازی‌های گروهی است. تاثیر بازی در رشد اجتماعی کودکان از نظر مهارت‌های ارتباط اجتماعی شگفت‌انگیز است. به‌جای آنکه فرزندان خود را با بازی‌های انفرادی کامپیوتری تنها بگذارید، فضایی را فراهم کنید که برای چند ساعت در هفته هم که شده در کنار دوستان‌شان به بازی‌های فیزیکی یا فکری گروهی بپردازند. تعامل در بازی‌های گروهی به‌صورت ناخودآگاه شکل می‌گیرد. به‌این ترتیب کودکان شما برای ورود هرچه بهتر و موثرتر به جامعه نیز مهیا می‌شوند.
بازی کردن و تقویت اعتماد به‌نفس در کودکان
اعتماد به‌نفس پیش شرط ظهور و بروز استعدادها در هر فردی است. فردی که از اعتماد به‌نفس کافی برخوردار نیست، نمی‌تواند در بزنگاه‌ها، مهارت‌های خود را به‌منصه ظهور در بیاورد. بازی کردن در دوره کودکی، مهم‌ترین بستر رشد اعتماد به‌نفس است. دقت داشته باشید که ایجاد این احساس تنها در گرو موفقیت در بازی‌ها نیست. بلکه بخش قابل توجهی از عزت نفس کودکان از دل شکست‌هایشان در بازی‌ها بیرون می‌آید. اینکه کودک شما یاد بگیرد، شکست در یک بازی به‌معنی پایان کار نیست و باید تلاش خود را برای موفقیت در آینده ادامه دهد، کلید تقویت اعتماد به‌نفس در اوست.
بازی کردن و آموزش انعطاف‌پذیری به کودکان
تاثیر بازی در رشد اجتماعی کودکان از نظر انعطاف‌پذیری نیز شگفت‌انگیز است. بازی کردن به‌صورت ناخودآگاه کودکان را در شرایطی پیچیده و تگناهایی قرار می‌دهد که شاید برایشان ناخوشاید باشد؛ اما گریزی از آن نخواهند داشت. دقیقا زندگی هم به‌همین شکل است و هر فرد در طول زندگی بارها و بارها موقعیت‌های ناخواسته‌ای را تجربه می‌کند که باید به‌جای فرار کردن، با آن‌ها کنار بیاید و به‌دنبال راه‌حل مناسب باشد. انعطاف‌پذیری حاصل از دل تجربه‌های مختلف در بازی کردن، ارمغان ارزشمندی برای کودکان است.
بازی کردن و سلامت جسمانی کودکان
شرط رشد اجتماعی موفق کودکان، برخورداری از سلامت جسمی است. در دنیایی که تکنولوژی بیش از پیش ما را از تحرک باز داشته است، بازی کردن می‌تواند به‌مثابه فرصتی برای برون رفت از این وضعیت باشد. بازی‌های فیزیکی سالم می‌توانند به آمادگی جسمانی، حفظ تناسب اندام، چابکی، هماهنگی اعضای مختلف بدن و ... در کودکان کمک کنند. والدین باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که در هفته ساعاتی از زمان بازی کودکان، صرف فعالیت‌های بدنی شود.
کلام پایانی
7 تاثیر بازی در رشد اجتماعی کودکان را بررسی کردیم. واقعیت این است که موارد متعدد دیگری را هم می‌توان به فهرست هفت‌گانه فوق اضافه کرد. البته نباید فراموش کنید که این ویژگی‌های مثبت از دل هر نوع بازی بیرون نمی‌آیند. کم نیستند بازی‌هایی که نه‌تنها اثرات مثبتی روی رشد اجتماعی کودکان ندارند؛ بلکه تهدید جدی هم به‌شمار می‌روند. اینجا هم نقش والدین در هدایت کودکان به‌سمت بازی‌های سالم و مفرح اهمیت زیادی دارد. البته باید در این مسیر بیش از قوه قهریه و اقدامات سلبی، به‌سراغ فعالیت‌های تشویقی و ایجابی بروند. به‌این ترتیب کودکان هم با آغوش باز شرایط پیش روی خود را می‌پذیرند و از بازی کردن لذت می‌برند. در پایان فراموش نکنید که شما به‌عنوان والدین به‌تنهایی هم‌بازی‌های خوبی برای فرزندان‌تان نیستید. بلکه آن‌ها نیاز دارند در کنار شما با هم سن‌وسالان خود نیز بازی کنند.