جمشید انصاری رئیس سازمان امور اداری و استخدامی، در اولین همایش ملی اقتصاد مدرسه و آموزش و پرورش که در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با اشاره به این که نگاه تخصصی به تربیت مدیر نداریم، اعلام کرد: ادارهی مسائل کشور در سه سطح، مورد توجه قرار میگیرد. سطح اول آن مربوط به موضوع نظری است؛ به این معنا که دولت در حکومت چه وظایف و مسئولیتهایی برعهده دارد. سطح دوم، سطح سیاستگذاری است؛ به این معنا که نظریهی دولت که بیشتر بر مبنای حقوقی و قوانین اساسی مطرح میشود، چگونه محقق می شود و آنچه که مناقشه برانگیز است، همین موضوع میباشد. انصاری ادامه داد: سطح سوم، سطح اجرایی و عملیاتی است و عمدتا به مباحث حکمرانی خوب و ارائهی با کیفیت به خدماتگیرندگان برمیگردد.
دولت موظف به برقراری تحصیل رایگان است
انصاری با اشاره به قانون تحصیل رایگان قبل از انقلاب گفت: اگر در سطح اول به آموزش و پرورش نگاهی بیندازیم، متوجه خواهیم شد که فراهم کردن امکان تحصیل رایگان، حاکی از آن است که تکلیف ما در کشور حتی پیش از انقلاب مشخص بوده است. در پی این موضوع، بعد از انقلاب و در اصل 30 قانون اساسی تاکید شد که آموزش تا پایان دورهی متوسطه، حقی عمومی است و دولت براساس این قانون، موظف به برقراری تحصیل رایگان میباشد و ابهامی در این باره وجود ندارد. اما در سطح دوم، مناقشات نظری در حوزهی آموزش و پرورش، 30 سال است که وجود دارد. دعوا بر سر آن است که حدود مشارکت بخش غیر دولتی در آموزش و پرورش به چه اندازه باشد و تصدیگری دولت در این باره چگونه باشد. این مباحث به جز جنبهی سیاستگذاری، وجه سیاسی هم پیدا کرده و در برخی مقاطع پررنگتر از وجوه تصمیمگیری و سیاستگذاری بوده است.
استفاده از منابع برای کیفیتبخشی
رئیس سازمان امور اداری و استخدامی با بیان این که منابع در اختیار آموزش و پرورش، قابلیت کاستن و کوچک کردن ندارد گفت: باید دید که چگونه میتوان از این منابع در جهت مدیریت و ادارهی آموزش و پرورش استفاده کرد و از همین منابع، بخشی را برای کیفیتبخشی در نظر بگیریم. وی اظهار کرد: باید چند سوال مطرح شود؛ مسئلهی اول اینکه آموزش رایگان و تحصیل رایگان یعنی چه؟ حد رایگان بودن چیست؟
حد رایگان بودن چیست؟
وی افزود: در سال 69 نامهای به آقای نجفی وزیر وقت آموزش و پرورش نوشتم مبنی بر این که در استان لرستان پایین ترین و در تهران بالاترین سرانه را تخصیص میدهیم. کجای این عدالت است که برای هر دانش آموز لرستانی 3000 تومان در سال و برای هر دانش آموز تهرانی، سه برابر این مقدار را هزینه کنیم؟ پس حد رایگان بودن چیست و به چه معناست؟ تعریفی روشن از آموزش رایگان رائه نکردهایم.
افراد غیر حرفهای در مصدر مدیریت قرار گرفتهاند
جمشید انصاری، با اشاره به موضوع تربیت مدیر و با بیان اینکه مدارس و واحدهای اداری با مشکل مواجه هستند و افراد غیر حرفهای در سمت مدیریت قرار دارند، گفت: اگر قبول داریم که مدیریت تخصص است پس چرا 40 سال است که فکر میکنیم هرکسی که معلم است میتواند مدیر هم باشد؟ چرا برای واحدهای آموزشی مدیر تربیت نمیکنیم؟ وقتی که بسیاری از مدارس و ادارات آموزش و پرورش مشکل جدی دارند به این معناست که افرادی که خبرهی کار نیستند در مصدر مدیریت قرار گرفتهاند و باید این موضوع را بدانیم که معلم و مدیریت، دو تخصص جدا از هم هستند و باید به تربیت مدیر بپردازیم.
به دنبال تغییرات اساسی باشیم
وی افزود: تا کجا باید به دنبال تجدید نظر در آن مسائلی باشیم که جا افتاده است؟ مثلا چرا وقتی یک زمانی گفته شده معلم باید 24 ساعت تدریس کند، اکنون نمیگوییم که یک معلم میتواند 28 ساعت هم تدریس داشته باشد؟ در مورد نسبت دانش آموز به معلم نیز همین گونه است. این که ما به دنبال تغییرات اساسی نباشیم و فقط بر رویههای قبلی بیفزاییم، به معنای اقتصادی ادره کردن نیست؛ بلکه هزینهزایی برای دولت است.
موضوع تربیت مدیر جدیتر دنبال شود
جمشید انصاری، رئیس سازمان امور اداری و استخدامی اعلام کرد: نسبت معلم به عوامل پشتیبانی در دنیا، 25 به 75 درصد است درحالی که در کشور ما به بالای 35 درصد رسیده است. باید ببینیم که این موضوع چه میزان با اهداف تعلیم و تربیت منطبق است. به طور کلی باید بتوانیم آموزش و پرورش را به سمت تخصصی کردن و متناسب کردن مشاغل پیش ببریم. باید تجدید نظر اساسی در مورد نیروی انسانی صورت گیرد و موضوع تربیت مدیر جدیتر دنبال شود. وی ادامه داد: ما باید بتوانیم تصمیمات بزرگی بگیریم و پای آن بایستیم و به مناقشات در حوزهی سیاستگذاری پایان دهیم؛ حتی اگر شده، چند وزیر را قربانی کنیم.