در مورد کودکان امروزی به جرأت میتوان گفت که نسبت به نسلهای گذشته باهوشتر و اجتماعیتر هستند، در واقع به دلیل بالا بودن درصد پدران و مادران شاغلی که مجبور به سپردن کودکان به مهد کودک باشند، شاهد آن هستیم که نسل جدید بسیار مستقل بزرگ میشوند. اما همچنان کودکانی دیده میشوند که ترس خاصی نسبت به مدرسه و کلاس اول دارند. به علاوهی اینکه محیط دبستان نسبت به مهد کودک، جدیتر است و فرزندانمان میدانند که در دبستان صرفأ به بازی، تفریح و مباحث جزئی اکتفا نخواهد شد. در نتیجه هر ساله شاهد استرس در برخی از دانشآموزان کلاس اولی هستیم. مشکل استرس کودکان در پایهی اول دبستان امری بسیار بزرگ تلقی میشود چرا که اگر این حس ترس به درستی بر طرف نشود، مشکلات بزرگی گریبانگیر کودک، اولیا و حتی پرسنل مدرسه خواهد شد.
5 نکتهی طلایی برای مقابله با استرس دانشآموزان کلاس اولی
همانطور که گفتیم استرس و ترس دانشآموزان از مدرسه به خصوص سال اولیها باید در همان ابتدای کار رفع شده تا از مشکلات احتمالی بعدی پیشگیری شود:
بازی با کودک خود در نقش معلم
سعی کنید در بازی با کودک خود در نقش یک معلم ظاهر شوید. مثلأ به او بگویید قرار است مدرسه بازی کنیم و در غالب بازی، قوانین قبل از مدرسه مانند بیدار شدن، صبحانه خوردن، لباس پوشیدن و ... را به او آموزش دهید. سپس در اتاق کودک، کلاس درسی تشکیل دهید و در نقش معلم به او قوانین نشستن سر کلاس، گوش دادن به درس و ... را آموزش دهید تا با فضای مدرسه هر چند به صورت خیالی آشنا شده و تصور اندکی از فضای کلاس درس برایش ایجاد کنید.
تقویمی برای شروع مدرسه
سعی کنید برای کودک خود ذوق و شوق ایجاد کنید. بهترین کار این است که با کمک هم، تقویمی درست کرده و روز شماری معکوس تا شروع مدرسه انجام دهید، به او یاد بدهید که پایان هر روز با شوق فراوان خانهای مربوط به تاریخ آن روز را رنگ کند و با هم بشمارید که چند روز دیگر به آغاز سال تحصیلی مانده است.
اقدام به خرید لوازم مدرسه به همراه کودک خود
خرید لوازم مدرسه، یکی از مهیجترین کارهای دنیا در تمامی سنین است. سعی کنید همراه با کودک خود اقدام به خرید لوازم مدرسه کرده و لوازمی را انتخاب کنید که مورد پسند او باشد. همواره برایش مرور کنید که مدرسه مکانی بسیار خوب و دوست داشتنی است و او میتواند در مدرسه از تمامی لوازمی که با اشتیاق فراوان خریده، استفاده کند. ولی یادتان باشد در تعریف از مدرسه اغراق نکنید، اگر کودک شما ببیند آنچه که تصور کرده با واقعیت بسیار متفاوت است، علاقهی خود را از مدرسه به کلی از دست خواهد داد.
نشان دادن کلاس و محیط مدرسه هنگام ثبت نام
روزی که برای ثبت نام به مدرسه مراجعه میکنید حتمأ محیط مدرسه و کلاس را به کودک خود نشان دهید. اجازه دهید با محیطی که قرار است در آنجا حضور پیدا کند، کاملأ آشنا باشد و سعی کنید با اشتیاق از محیط مدرسه برای او صحبت کنید. همچنین میتوانید در روز ثبت نام، پرسنل مدرسه را با کودک خود آشنا کنید تا روز اول مدرسه کمتر حس غریبی با پرسنل داشته باشد.
گذاشتن اسباببازی مورد علاقه در کیف مدرسه
در روزهای ابتدایی مدرسه سعی کنید یک اسباببازی کوچک که کودک شما به آن علاقهمند است را در کیفش بگذارید؛ این کار باعث میشود که کودک حس کند تنها نیست. حتی زمانیکه دچار استرس اندکی میشود با دیدن اسباببازی مورد علاقهی خود در کیفش حس آرامش پیدا میکند چرا که شاهد حضور عنصری از خانه و اتاق خود در مدرسه و در کنار خود خواهد بود.
نکات بالا بسیار پر اهمیت و حیاتی میباشند. اما یکی از گامهای دیگر برای آنکه بتوانید با استرس و ترس دانش آموزان سال اول از مدرسه، مقابله کنید این است که ابتدا ترسهای کودک خود را بشناسید. در این قسمت برخی از عوامل ترس که بین دانشآموزان مشترک است را بررسی میکنیم.
فقط از خوبیهای مدرسه تعریف نکنید
همانطور که همهی ما میدانیم مدرسه، لحظات خوب و دشوار دارد. پس فقط از لحظات خوب مدرسه حرف نزنید، در غالب قوانینی به کودکان خود یاد بدهید که مدرسه لحظاتی غیر از بازی و تفریح نیز دارد. استرس امتحان، انجام تکالیف، ساکت ماندن سر کلاس و رعایت قوانین موجود و ... عواملی است که کودک شما باید بشناسد و بداند چنانچه به آنها عمل نکند، مشکلاتی را تجربه خواهد کرد.
اطمینان دادن به کودک که پس از مدرسه منتظر او خواهید بود
بسیاری از دانشآموزان این ترس را دارند که پس از پایان زمان مدرسه، اولیا به دنبال آنها نیایند و آنها مجبور باشند در مدرسه منتظر بمانند. به کودکان خود این اطمینان را بدهید که دقیقأ سر ساعت تعطیلی مدرسه منتظر آنها خواهید بود. همچنین اگر کودک شما با سرویس رفت و آمد میکند این اطمینان را داشته باشد که در خانه کسی منتظر او خواهد بود.
آموزش ارتباط با معلم و همکلاسیها
بسیاری از کودکان خجالتی هستند و یا دیرتر با محیط اطراف و آدمهای جدید ارتباط برقرار میکنند، شما باید به کودک خود آموزش دهید که با بهرهگیری از چه عباراتی با معلم خود و همکلاسیهای خود ارتباط برقرار کند، به طور مثال به او یاد دهید که چگونه برای بیرون رفتن از کلاس، از معلم خود اجازه بگیرد و یا برای صحبت با همکلاسی خود، چگونه شروعکننده و پاسخدهنده باشد.
سخن آخر
سال اول دبستان، یکی از مهمترین سالهای تحصیلی دانشآموزان به شمار میرود. اگر دانشآموزی از همان ابتدای شروع کار ترس و استرس از مدرسه را داشته باشد و خانواده نتواند این اضطراب را از بین ببرد، تا پایان دوران تحصیلی فرد، این انرژی منفی همراه وی خواهد بود. خوشبختانه امروزه مدارس ما بسیار شاد و پر انرژی هستند و همین امر سبب شده بسیاری از دانشآموزان، محیط مدرسه را دوست داشته باشند و اندکی از عزیزانی که دچار ترس و دلهره از مدرسه هستند نیز با همکاری و تدبیر اولیا و پرسنل مدرسه، به محیط آموزشی خود علاقهمند شوند.