ممکن است متوجه حسادت در میان دانش آموزان کلاس خود شده باشید. حسادت نوعی احساس منفی است که در کودکان با کمبود محبت و توجه از سوی اطرافیانشان ایجاد می‌شود. وقتی کودکان دوست، خواهر و برادر یا همبازی خود را رقیب خود در دریافت محبت و توجه ببینند احساس دلشکستگی می‌کند، غمگین می‌شود و به او حسادت می‌ورزد. حسادت آتشی در درون فرد ایجاد می‌کند که نتیجه آن آزردگی خود اوست. اگر شما با مسئله حسادت در میان دانش آموزان و فرزندانتان روبرو هستید پیشنهاد می‌کنیم که این مطلب را تا انتها مطالعه کنید.
ریشه‌های حسادت
محبت بیش از حد
وقتی کودک بیش از حد مورد محبت قرار می‌گیرد و این محبت زیاد باعث می‌شود که دائم نگران باشد که مبادا این محبت زیاد را از دست بدهد. وقتی دانش‌آموز در کلاس محبت بیش از اندازه‌ای از معلم خود دریافت نکند احساس بی‌ارزشی می‌کند و به کسانی که موفق‌تر از او هستند حسادت می‌ورزد.
حمایت بیش از حد از کودکان
حمایت بیش از حد والدین کودک را ضعیف، ترسو و بسیار محطاط می‌کند. دانش آموز ضعیف و وابسته در کلاس به همکلاسی‌های مستقل و توانمند خود حسادت می‌کند.
والدین کنترل‌گر و تربیت سختگیرانه
کنترل بیش از حد فرزند رفتار بسیار اشتباهی است که برخی والدین آن را مرتکب می‌شوند. وضع قوانین سختگیرانه مشکلات زیادی برای کودک ایجاد می‌کند و او را در آینده به فردی با عزت نفس پایین و اعتماد به نفس کم تبدیل می‌کند. دانش‌آموزانی که والدین سختگیری دارند عزت نفس و اعتماد به نفس کمتری دارند و به همین دلیل به همکلاسی‌های توانمند خود حسادت می‌کنند.
مقایسه و ایجاد رقابت ناسالم
ایجاد رقابت در میان دانش‌آموزان اگر از نوع سالم باشد می‌تواند بسیار موثر و مثبت باشد اما رقابت ناسالم تاثیرات مخربی را در پی خواهد داشت. وقتی دانش‌آموز از نظر ظاهر، استعداد، نمره و هوش با دیگران مقایسه شود آسیب می‌بیند و این رقابت ناسالم فقط حس حسادت او را تحریک می‌کند.
علائم حسادت در میان دانش آموزان
شکایت‌های بی‌اساس از دیگران
دانش‌آموز حسود همواره شاکی و ناراضی است و از رفتار دیگران شکایت می‌کند.
تخریب کردن دیگران
وقتی شخص عزت نفس پایینی داشته باشد موفقیت دیگران را دوست ندارد و حسادت می‌کند. گاهی برای بالا کشیدن خود دیگران را تخریب می‌کند.
مضطرب و عصبانی بودن
دانش‌آموز حسود مضطرب و عصبانی است. او وقتی کسی را رقیب خود می‌بیند حسادت می‌کند و خشمگین می‌شود. او دائم نگران بهتر عمل کردن دیگران است.
بدبین بودن به دیگران
بدبینی یکی از ویژگی‌های دانش‌آموز حسود است. او همه چیز را منفی و تیره می‌بیند. نسبت به موفقیت و پیشرفت دیگران احساس خوبی ندارد.
داشتن حس ناامنی
این ویژگی عمیق‌ترین حس یک دانش‌آموز حسود است. حس ناامنی و در خطر بودن همیشه این دانش‌آموزان را تحت فشار قرار می‌دهد. آنها با موفقیت‌های دیگران احساس خطر می‌کنند.
انحصار طلب بودن
انحصارطلبی یعنی چیزی را فقط مخصوص خود دانستن. دانش‌آموزان حسود انحصارطلب هستند و فکر می‌کنند موفقیت، توجه معلم، بالاترین نمره و... فقط از آن آنهاست و به هرکس دیگری که به این امتیازات دست یابد حسادت می‌کنند.
داشتن رفتار پرخاشگرانه
دانش‌آموز حسود رفتار پرخاشگرانه دارد. وقتی حس حسادتش تحریک می‌شود و احساس می‌کند به حقوقش تجاوز شده است پرخاشگری می‌کند. او حس منفی حسادتش را با پرخاشگری بروز می‌دهد.
جلب توجه کردن
دانش‌آموز حسود نیازمند توجه است. دوست دارد توجه والدین، معلم یا نزدیکانش را به خودش معطوف کند و هر کاری برای جلب توجه انجام می‌دهد. گاهی با انجام کارهای درست و گاهی با انجام رفتارهای غلط خواستار جلب توجه است. ممکن است پرخاشگری کند، رفتارهای مخرب نشان دهد، مدام گریه کند یا خودش را به بیماری بزند تا فقط آن توجه را دریافت کند. دانش‌آموزان حسود تشنه توجه هستند و هرگاه احساس کنند مورد بی‌توجهی و بی‌مهری هستند، واکنش‌های شدید نشان می‌دهند.
روش‌های درمان حسادت
شنونده خوبی باشید؛
حسادت حسی آزار دهند و عمیق در درون فرد است و باید با فرد حسود طوری رفتار کرد که این آتش سوزان در درون او خاموش شود. اگر شما شنوده خوبی باشید و به دانش‌آموز اجازه دهید تمام آنچه در ذهن و درونش دارد برای شما شرح دهد مسلماً احساس بهتری خواهد داشت. وقتی فرزند یا دانش‌آموز شما از ترس‌ها و نگرانی‌هایش با شما صحبت کند و مطمئن باشد که شما او را درک می‌کنید از حس حسادتش کاسته می‌شود.
یک ویژگی منحصر به فرد در او پیدا کنید؛
دانش‌آموزان دوست دارند به دلیل نقاط قوت و کارهای درستشان تشویق شوند. با اشاره و پیدا کردن یک ویژگی منحصر به فرد برای هر دانش‌آموز، اعتماد به نفس آنها را تقویت کنید. مثلا‌ً از اخلاق خوب یا مسئولیت‌پذیری او تعریف کنید. تحسین عملکرد خوب دانش‌آموز حس ارزشمندی به او می‌دهد و عزت نفس و اعتماد به نفس او را افزایش می‌دهد. داشتن اعتماد به نفس بالا و حس ارزشمندی دانش‌آموز را از حسادت کردن، شاکی بودن و بدبینی دور می‌کند.
رفتار حسادت آمیز را به خلاقیت و مثبت اندیشی تبدیل کنید؛
به دانش آموز خود کمک کنید تا احساسات منفی و بد خود را به مثبت اندیشی تبدیل کند و توانایی‌های خود را ببینند. با بیان جنبه‌های مثبت و قوی آنها شروع کنید و بعداً با یافتن راه‌های سرگرم‌کننده برای بهتر شدن در چیزهایی که ضعف دارند کار را ادامه دهید. به خاطر داشته باشید که به پیشرفت و تلاش آنها پاداش دهید.
هرگز او را با کسی مقایسه نکنید؛
مقایسه عملی است که حس منفی و بی‌ارزش بودن را به فرد می‌دهد. افراد حسود عزت نفس پایینی دارند و به همین دلیل به دیگران حسادت می‌کنند. مقایسه کردن دانش‌آموز با دیگرانی که از جهاتی از او برترند مانند شکنجه دادن بیشتر اوست. اینکه او همواره احساس کند از دیگران کمتر است و ارزش ندارد آتش حسادت او را تندتر می‌کند.
به او مسئولیت بدهید؛
اگر دانش‌آموز شما به دلیل کم بودن عزت نفسش به دیگران حسادت می‌کند به او کمک کنید احساس ارزشمند بودن بکند. دادن مسئولیت در موارد زیادی معجزه می‌کند. با نشان دادن اعتمادتان به او، عزت نفسش را تقویت کنید. او با پذیرفتن مسئولیت احساس شایستگی و ارزشمند بودن می‌کند و کمتر به افراد توانمندتر از خودش حسادت می‌کند.
سخن آخر
حسادت در میان دانش آموزان امری شایع است زیرا آنان همکلاسی‌ها و دوستان خود را رقیبان خود در جلب توجه و دریافت محبت می‌دانند. برای یک دانش آموز چه خردسال و چه نوجوان مهم است که مورد توجه، تشویق و تایید معلم یا والدین خود قرار بگیرد. آنان دوست دارند دیده شوند و اگر در شرایطی قرار بگیرند که این نیازشان به دریافت توجه تامین نشود واکنش نشان می‌دهند. حسادت ورزیدن نتیجه تامین نشدن همین نیاز است و هرچه زودتر ریشه‌های آن شناسایی و درمان شود دانش آموز و فرزند سالم‌تری خواهیم داشت. ما سعی کردیم در این مقاله باشما درباره حسادت در میان دانش آموزان، دلایل حسادت و علائم آن و شیوه‌های درمان حسادت با شما صحبت کنیم و امیدواریم شما معلمان و والدین عزیز علائم حسادت وریشه‌های آن را به درستی در میان دانش‌آموزان و فرزندانتان شناسایی کنید و راهکارهای مناسبی برای برخورد با این احساس منفی داشته باشید و به موقع برای درمان آن اقدام کنید.