آموزش روابط خواهر و برادری یکی از مسائل مهم در تربیت کودک است. بدون شک هر پدر و مادری دوست دارد فرزندانش با یکدیگر مهربان باشند و از یکدیگر حمایت کنند. در بسیاری از موارد دعواهای فرزندان باعث نگرانی والدین و شکایت آنها میشود، از این رو مدام به دنبال راهحلی برای حل این مشکل هستند. معمولاً اغلب رفتارهای سرد و اختلافات بین بچهها از همان دوران کودکیشان شروع میشود، به همین دلیل شما به عنوان والدینی دلسوز و مسئولیتپذیر باید با رفتارهای مناسب و حساب شده روابط بین کودکانتان را از همان بچگی عمیق و محکم کنید.
تأثیر رفتار والدین در تربیت کودک
کودکان از همان سنین کم قادر به درک و مقایسهی رفتار والدینشان با خود و دیگر خواهر و برادرهایشان هستند. گاهی اوقات شما به عنوان پدر یا مادر با رفتارهای اشتباه، ناخواسته بین کودکانتان فرق میگذارید، بچهها این تبعیض را متوجه خواهند شد. از این رو به لجبازی، قهر، پرخاشگری و ... روی میآورند. در برخی موارد این تفاوتها باعث ایجاد حس تنفر در بچهها میشود که آثارش در بزرگسالی نمایانتر خواهد شد. به همین دلیل نوع برخورد والدین با فرزندان میتواند در تربیت کودک تأثیر بسیاری بگذارد. البته این موضوع بدان معنی نیست که شما با همهی بچههای خود رفتاری دقیقا یکسان داشته باشید بلکه آنچه اهمیت دارد درک و باور کودکان نسبت به منصفانه بودن برخورد شما با آنها است. شما باید به گونهای برخورد کنید که با فرزندانتان در عادلانه بودن رفتارتان توافق داشته باشید. اگر بچهها این عدالت رفتاری شما را باور کنند، روابطشان با خواهر و برادرهایشان محکمتر خواهد شد. در این راستا باید میزان مهربانی، تحسین و کنترل شما بر روی همهی بچهها به یک اندازه باشد. اگر کودک شما گمان کند که پدر و مادرش با خواهر یا برادرش ارتباط صمیمیتر و گرمتری دارد، روی ارتباطش با بقیه و سلامت روان او تأثیر بسیار بدی میگذارد. متأسفانه این دسته از کودکان علاوه بر افسردگی، رفتارشان با بقیهی اعضای خانواده سردتر خواهد بود. شما باید بدانید که بچهها روحیه و تواناییهای متفاوتی نسبت به یکدیگر دارند. بنابراین نه تنها بچهها را با یکدیگر مقایسه نکنید، بلکه به آنها بیاموزید که به اختلاف نظرها و تفاوتهای یکدیگر احترام بگذارند.
راهکارهای آموزش روابط خواهر و برادری
دعواهای فرزندان یکی از آزاردهندهترین رفتارهایی است که بسیاری از والدین را نگران میکند. حتی سؤالاتی از قبیل چگونه مانع دعواهای فرزندان شوم؟ چه کار کنم که بچههایم یکدیگر را دوست بدارند و با هم مهربان باشند؟ و ... ذهن والدین را درگیر میکند.
تأثیر مثبت بازی در روابط خواهر و برادری
پژوهشگران زیادی بر روی نسبت بین احساسات مثبت و منفی در روابط خواهر و برادری تحقیق کردهاند. آنها معتقدند که نسبت تعاملات مثبت و منفی بین خواهران و برادران باید حدود 5 به 1 باشد. حتی کودکانی که هیچ وجه اشتراکی ندارند نیز میتوانند راهی برای ارتباط با یکدیگر پیدا کنند. از این رو شما به عنوان والدین موظفید بچهها را برای مدتی هرچند کوتاه در طول روز به منظور بازی کردن و کسب تجربههای مثبت در کنار یکدیگر قرار دهید. دعواهای فرزندان در حین بازی نیز امری طبیعی است. اما آنچه اهمیت دارد، نسبت بیشتر تجربیات مثبت به منفی است. بنابراین شما میتوانید با کم کردن ارتباط بچهها در زمانهایی که احتمال درگیری بینشان زیاد است، به آنها در بهبود روابطشان کمک کنید؛ آنها میتوانند در این وضعیت به تنهایی بازی کنند. با زیر نظر گرفتن بچهها هنگام فعالیتهای مختلف کارهایی را که باعث لذت و شادی بیشتر آنها میشود را شناسایی کنید.
آموزش رفتار صحیح هنگام درگیری
دعواهای فرزندان با یکدیگر موضوعی است که به صورت طبیعی رخ میدهد. اما نحوهی مدیریت صحیح آن اهمیت بسیاری دارد. به همین دلیل شما باید آموزشهای لازم را در این زمینه نه حین هیاهوی فرزندان، بلکه در موقعیتهای آرامی که بچهها هیچ مشکلی با هم ندارند، به آنها بدهید. اولین قدم در بهبود روابط خواهر و برادری آن است که در اوج ناراحتی و عصبانیت بدون فکر واکنش از خود نشان ندهند. به جای آن ابتدا نفسی عمیق بکشند. سپس در آرامش منظور خود را از نیازهای فردی و دیدگاهشان به خواهر یا برادرانشان بگویند.
قبل از دخالت در دعواهای فرزندان به خصوص نوجوانان خوب فکر کنید
معمولا والدین برای اتمام دعوا میان فرزندانشان دخالت میکنند. دخالت در درگیری بین نوجوانان نه تنها مشکل آنها را حل نمیکند، بلکه آن را عمیقتر خواهد کرد. در این شرایط که فرزندانتان هنوز مهارتها و تواناییهای لازم را برای حل مسائل خود یاد نگرفتهاند، بهتر است که شما شما مهارتهای لازم را به آنها آموزش دهید. از طرفی هنگام میانجیگری بین بچهها باید به شدت مراقب نوع رفتار و حرفهایی که میزنید باشید زیرا ممکن است یکی از طرفین گمان کند که شما از دیگری طرفداری میکنید. این گونه برخوردها فقط به مشکلات بین آنها اضافه میکند. البته طبق تحقیقات انجام گرفته در این زمینه دخالت والدین در طول نزاع برای کودکان سنین کم تا پیش دبستانی میتواند مفید باشد. اما در مورد نوجوانان اجازه دهید خودشان مشکلاتشان را حل کنند.
جدیت داشته باشید
برای آنکه فرزندانتان احترام گذاشتن را بیاموزند، باید در عین مهربانی، محکم باشید. سعی کنید در اجرایی کردن حرفهایتان الگوی خوبی برای کودکانتان باشید. از فرزندانتان بخواهید درخواستهایشان را به شیوهی محترمانه بیان کنند. خودتان نیز باید مراقب رفتارتان با دیگر اعضای خانواده باشید. حتماً از الفاظ مؤدبانه در صحبتهایتان استفاده کنید. بچهها باید بدانند که دیگران وظیفهای در قبال درخواستهای آنها ندارند. بنابراین در صورتی که نتوانستند نیازشان را برطرف کنند، عصبانی و ناراحت نشوند.
به فرزندتان پاسخ های مؤدبانه بیاموزید
به کودکانتان کلمات مؤدبانه نظیر لطفاً، بفرمایید، متشکرم و ... را بیاموزید. رفتار شما نیز در آموزش تأثیر بسیار زیادی دارد. بنابراین اگر از کودکتان درخواستی دارید، جملهی خود را با لطفاً شروع کنید. در آموزش روابط خواهر و برادری به فرزندانتان به جای ترساندن و تنبیه کردن، به آنها گوش دهید. صبور، مهربان و در عین حال محکم باشید. هنگام دخالت در در دعواهای فرزندانتان عادل باشید. با این کار به بهبود روابط کودکانتان با یکدیگر کمک بسیار زیادی میکنید.