تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان چیست؟
برقراری تعادل در فرآیند آموزش بسیار مهم است. اگر تمام بار تدریس روی دوش معلم باشد یا برعکس همه مسئولیت یادگیری بر عهده دانشآموزان قرار بگیرد، نتیجه حاصل با نقطه مطلب فاصله بسیار زیادی خواهد داشت. در اینجا رابطه روش تدریس با میزان یادگیری دانش آموزان اهمیت پیدا میکند. معلمان با انتخاب روش تدریس تعیین میکنند که خودشان و دانشآموزان در چرخه آموزش و یادگیری چه جایگاهی داشته باشند. در این مطلب قصد داریم به بررسی تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان بپردازیم. دعوت میکنیم حتما تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
نگاهی به متدهای مختلف آموزشی
آموزش و یادگیری دو مفهوم بههم پیوسته در یک نظام آموزشی هستند. هیچ یک از آنها بهتنهایی معنا ندارند. آموزش صرف بدون توجه به میزان یادگیری دانشآموزان بینتیجه است. تمرکز بیش از حد روی یادگیری بدون انتخاب متد آموزشی مناسب نیز عملا راه بهجایی نمیبرد. بیایید نگاهی به معروفترین روشهای تدریس از گذشته تا به امروز بیندازیم:
- سخنرانی؛
- نمایش؛
- بازخوانی؛
- بحث و گفتوگو؛
- بازیهای آموزشی؛
- تقلید و وانمودسازی؛
- ایفای نقش؛
- مطالعه مستقل و انفرادی؛
- پژوهش و جستجوگری؛
تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان
تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان را میتوان در سطوح مختلفی مورد بررسی قرار داد. ما در اینجا برای تحلیل رابطه روش تدریس با میزان یادگیری روی 5 موضوع مهم تاکید میکنیم.
برخی از معلمها این طور تصور میکنند که انتخاب روشهای سنتی و غیرفعال در تدریس، سرعت یادگیری را افزایش میدهد. این در حالی است که اساسا چنین روشهایی صرفا سرعت انتقال مفاهیم آموزشی را بالا میبرند؛ بدون اینکه توجهی به کیفیت یادگیری داشته باشند. درست است که با انتخاب روشهای تدریس فعال، سرعت آموزش تا حدی پایین میآید. در مقابل نباید از افزایش سرعت یادگیری در این حالت غفلت کرد. موضوعی که میتواند با حصول نتایج مطلوب در ارزشیابیهای تحصیلی بهوضوح مورد مداقه قرار بگیرد.
یکی از اهداف مهمی که روشهای تدریس فعال دنبال میکنند، تثبیت مطالب آموزشی است. خیلی از دانشآموزان با چالش فرار بودن آموختههای خود دست و پنجه نرم میکنند. معلمها با انتخاب متدهای آموزشی مناسب میتوانند یادگیری عمیق را برای دانشآموزان میسر کنند. همه ما موضوعاتی از دوران مدرسه را بهیاد داریم که بهخاطر انتخاب روش تدریس منحصربهفرد و ایدهآل از سوی معلم، علیرغم گذشت سالهای طولانی، در ذهن ما حک شدهاند. این موضوع میتواند یک کار عملی، یک قطعه شعر یا یک فرمول خاص باشد
روشهای تدریس فعال، دانشآموزان را با فرآیند آموزش درگیر میکنند. این موضوع باعث تقویت انگیزه دانشآموزان میشود. انگیزه موتور پیشرفت تحصیلی را در آنها روشن نگه میدارد. اینجاست که باید روی رابطه روش تدریس با میزان یادگیری دانش آموزان تاکید کنیم. قطعا دانشآموزانی که در کلاس چیزی جز شنونده نیستند، با دانشآموزان دیگری که دائما در کلاس به ایفای نقش میپردازند از نظر یادگیری در وضعیت مشابهی قرار ندارند.
درگیر شدن دانشآموزان در چرخه آموزش و یادگیری، مسئولیتپذیری آنها را در پی دارد. چرا که آنها برای ایفای نقش خود باید مسئولیتی را قبول و اجرا کنند. چنین رویهای میتواند منجر به تقویت اعتماد بهنفس دانشآموزان نیز گردد. از این زاویه هم میتوانید تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان را تحلیل کنید.
در یک کلاس درس وقتی بهسراغ روشهای تدریس فعال میروید، لاجرم پای کار گروهی هم بهمیان میآید. گفتوگوها، پرسش و پاسخها، کارهای عملی و .. زمینه را برای مشارکت و تعامل سازنده بین دانشآموزان فراهم میکند. یادگیری کار گروهی نهتنها روی موفقیتهای تحصیلی دانشآموزان موثر است؛ بلکه در فضای شغلی هم خیلی بهکار آنها میآید.
نکات مهم در انتخاب بهترین روش تدریس
اگر یک معلم بهدنبال آن است که تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان را بهبالاترین سطح ممکن برساند، باید چند نکته مهم را مد نظر قرار دهد که عبارتاند از:
- اهداف آموزشی و نتایج مورد انتظار خود را از ابتدا بهصورت شفاف و روشن آماده کند.
- برنامههای تدریس خود را با توجه به امکانات آموزشی تهیه و تدوین کند.
- شرایط سنی دانشآموزان را در انتخاب متد آموزشی مد نظر قرار دهد.
- تفاوتهای فردی دانشآموزان را بهرسمیت بشناسد.
- دامنه خلاقیت دانشآموزان را تا جای ممکن محدود نکند.
- شرایط را برای آزادی عمل دانشآموزان در بحثهای کلاسی فراهم کند.
- فرصت کافی برای اجرای برنامههای مد نظر را در اختیار دانشآموزان بگذارد.
- چرخه آموزش و یادگیری را محدود به کلاس درس نکند.
- محدودیتهای زمانی را برای آموزش مورد توجه قرار دهد.
کلام پایانی
در این مطلب به بررسی تاثیر روش تدریس بر یادگیری دانش آموزان پرداختیم. بر کسی پوشیده نیست که اگر قرار است یادگیری به بهترین شکل ممکن اتفاق بیفتد، باید متدهای آموزشی مناسب انتخاب شود. علیرغم تمام محدودیتهای موجود در نظام آموزشی فعلی، راههای زیادی برای بهدست گرفتن ابتکار عمل پیش روی معلمان و مدارس قرار دارند. بهنظر شما در رابطه روش تدریس با میزان یادگیری دانش آموزان به چه نکات دیگری میتوان اشاره کرد؟