رشته فلسفه در زیر گروه رشتهی علوم انسانی قرار دارد. نوع دانشگاههایی که میتوان در این رشته تحصیل کرد، سراسری،آزاد، غیر انتفاعی و پیام نور میباشد. همچنین میتوان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در رشته فلسفه ادامه تحصیل داد.
معرفی رشته
رشته فلسفه یکی از رشتههای کلاسیک دانشگاهی از زیرشاخههای گروه انسانی است که کلیه پرسشهای بنیادی انسان نسبت به مسائل وجود، هستی، جهان پیرامون انسان و حقیقت انسان را بررسی میکند. پرسشهایی که زمانی به ارزشهای دینی و معنوی برمیگردد که همان فلسفه دینی است و زمانی مربوط به مبانی ارزشهای اخلاقی است که به عنوا ن فلسفه اخلاق آن را میشناسیم و گاه مبانی نظام حکومتی را در برمیگیرد که همان فلسفه سیاسی است و گاهی نیز شامل مبانی هنر و زیباشناسی و موضوعاتی از این دست میشود. البته در دوره کارشناسی رشته فلسفه، دانشجویان بیشتر شناخت مفصلی درباره تاریخ فلسفه غرب به دست میآورند؛ یعنی سیر تاریخی فلسفه را از فلسفه یونان تا زمان حاضر و تا حدودی نیز سیر تاریخی فلسفه اسلامی را مطالعه و بررسی میکنند. گفتنی است که در کشور ما فلسفه اسلامی و فلسفه غرب به عنوان دو گرایش تحصیلی متفاوت ارائه شده است؛ یعنی رشته فلسفه در معنای عام آن به فلسفه غرب میپردازد و رشته الهیات گرایش فلسفه اسلامی، فلسفه و حکمت اسلامی را مورد بررسی قرار میدهد.
سیستم آموزشی نیز در این دو رشته تا حدودی تفاوت دارد؛ چون سیستم آموزش فلسفه غرب در کشور ما بیشتر بر اساس سیر تاریخی است اما سیستم آموزش فلسفه اسلامی بر اساس مکاتب فلسفی مثل فلسفه مشاء، اشراق یا ملاصدرا میباشد. هرچند که دانشجویان هر یک از این دو رشته مطالعات محدودی نیز در زمینه فلسفه دیگر دارند؛ یعنی دانشجویان فلسفه غرب واحدهایی را در زمینه فلسفه اسلامی و دانشجویان فلسفه اسلامی واحدهایی را در زمینه فلسفه غرب میگذرانند. فلسفه میتواند جنبههای مختلفی را در برداشته باشد و توانایی ترکیب این جنبهها و ایجاد یک نظریه ساده و قابل رؤیت برای یک فیلسوف بسیار مهم است. این مهارت میتواند ضمن حفظ یک مأموریت واضح و روشن، به مشاغل بزرگ با ساختار پیچیده کمک کند. یکی از کاربردهای مستقیم برای رشتههای فلسفه، تحقیق است. فارغالتحصیلان فلسفه میفهمند که چگونه میتوانند در مورد یک موضوع مشخص اطلاعاتی پیدا کنند و چگونه میتوانند منابع را در حالی که میتوانند از این اطلاعات برای منافع یک شرکت یا سازمان استفاده کنند، ارزیابی کنند. رشته فلسفه اهمیت بنیادی در ارتقاء سطح فکری جامعه دارد چرا که هر جامعه نیازمند افرادی است که اهل فکر و تفکر انتقادی باشند و مسائل فرهنگی را فهمیده و مبانی فرهنگی را تشخیص دهند در واقع رشته فلسفه وظیفه پرورش چنین متفکرانی را بر عهده دارد.
گرایشهای رشته
- کارشناسی ارشد: فلسفه، فلسفه تطبیقی، منطق، فلسفه دین، منطق فهم دین و اخلاق؛
- دکتری: فلسفه دین، فلسفه هنر، فلسفه منطق، فلسفه اخلاق، فلسفه علم و فناوری، فلسفه، فلسفه فیزیک و فلسفه علوم اجتماعی؛
دانشگاههای برتر
- داخل کشور: دانشگاه اصفهان، دانشگاه شهید باهنر، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تبریز، دانشگاه تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه غیرانتفاعی مفید، دانشگاه قم و دانشگاه محقق اردبیلی؛
- خارج کشور: دانشگاه نیویورک، دانشگاه راتگرز، نیوبرانزویک، دانشگاه پیتسبورگ، دانشگاه آکسفورد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی لندن، دانشگاه سنت اندروز، دانشگاه ملی استرالیا، دانشگاه هاروارد، دانشگاه کمبریج و دانشگاه پرینستون؛
مهارتهای مورد نیاز
- صاحب نظر
- مهارت نوشتاری
- مهارتهای ارتباطی
- قدرت تجزیه و تحلیل
- قدرت ذهنی و خلاقیت بالا
- علاقهمند به مباحث فلسفه
شرح وظایف مهم
- تجزیه و تحلیل دادههای جدید
- تحقیق در مورد موضوعات مهم
- خواندن مجلات و مقالات و کتابها
- نوشتن مطالب مجلات و مقالات مختلف
- برگزاری مجامع و همایشهای پرسش و پاسخ
- تدریس و سخنرانی در کلاس و مجامع و سمینارها
بازار کار
فارغالتحصیل فلسفه از نظر شغلی یا باید به عنوان استاد یا معلم فلسفه به تدریس فلسفه بپردازد و یا در مراکز پژوهشی مثل دایرهالمعارفها و پژوهشگاههای علوم فعالیت کند که البته در چنین مراکزی بیشتر فارغالتحصیلان فوق لیسانس و دکترای فلسفه فعالیت دارند و یک کارشناس فلسفه درصورتی که فعال و با مهارت باشد، میتواند به عنوان دستیار پژوهشگر در بعضی از این مراکز مشغول به کار شود. متأسفانه این رشته با همه اهمیتش در جامعه ما بسیار مظلوم واقع شده و مورد بیتوجهی و بیمهری دستاندرکاران نظام قرارگرفته است تا جایی که فارغالتحصیلان آن حتی موفق به استخدام در آموزش و پرورش که متعارفترین زمینه کاری برای یک کارشناس فلسفه است نمیشوند و اغلب فارغالتحصیلان رشتههای دیگر وظیفه تدریس فلسفه را در آموزش و پرورش بر عهده دارند. در خصوص میزان حقوق و درآمد فارغالتحصیلان رشته فلسفه میتوان گفت که اگر فارغالتحصیلان رشته فلسفه بتوانند در شغلی مرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول به کار شوند، حقوق و درآمد خوبی خواهند داشت اما اگر در شغلی غیر مرتبط با رشته تحصیلی خود مشغول به کار شوند حقوق و درآمد متفاوتی خواهند داشت.
موقعیت شغلی
سوءتفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
بسیاری افراد جهت مهاجرت به خارج از کشور معمولاًً مهاجرت از طریق تحصیل در رشته فلسفه را انتخاب میکنند بدین صورت که، پس از اخذ اقامت تحصیل پذیرش از دانشگاههای خارج از کشور نسبت به اخذ تابعیت یا شهروندی اقدام میکنند، البته شایان ذکر است این روش تنها یکی از روشهای مهاجرت از طریق رشته فلسفه میباشد روشهای دیگر نظیر ویزای کار رشته فلسفه و اخذ اقامت سرمایهگذاری با رشته فلسفه نیز وجود دارند. بورسیه تحصیلی رشته فلسفه در صورت داشتن رزومه قوی تحصیل امکانپذیر است. شرایط تحصیل رشته فلسفه در کشورهای مختلف اروپایی،آمریکایی، و آسیایی متفاوت است و هر کشور معمولاً در زمینهای خاص دارای مزایای بهتر و رتبه علمی بالاتر است.