خوردن شکلات میتواند به دندانها وسیستم دفاعی بدن کودک آسیب بزند و او را به فردی ضعیف، تنبل، بیشفعال و کمحافظه تبدیل کند! این تذکر معمولاً به دوستداران شکلات داده میشود، اما باید گفت خوردن این مادهی غذایی با وجود مضراتش اگر به اندازه باشد فوایدی هم برای کودکان و بزرگسالان دارد. شکلات به خوراکیهای ساخته شده از ترکیبات مختلف شیر، شکر، کره و پودر کاکائو گفته میشود که هواداران زیادی دارد. این مادهی انرژیزا، سرشار از کافئین است و در طعمهای مختلفی عرضه میشود که هرکدام ویژگیهای خاص خود را دارند. مثلاً نوع تلخ آن خاصیت آنتیاکسیدانی دارد. در مقابل نوع شیری آن برای بدن مضر و موجب افزایش وزن، فشارخون و ... میشود. آثار بهجا مانده از سفالهای کشف شده نشان میدهد مردم بومی آمریکای جنوبی و مرکزی از کاکائو به عنوان مادهی خوراکی، دارو و نوشیدنی استفاده میکردند. برخی والدین از مضرات شکلات برای کودکان و همچنین فواید خوردن آن آگاه نیستند که در این مقاله قصد داریم به برخی از آنها بپردازیم.
مضرات شکلات برای کودکان
سیستم گوارش برخی کودکان توانایی هضم کاکائو را ندارد. همچنین به دلیل وجود ترکیبات شیر، بادامزمینی، گندم، گلوتن و سویای موجود در آن میتواند باعث به وجود آمدن حساسیتهای غذایی، درد شکم، نفخ و اسهال در کودکان شود. همچنین از آنجاییکه ترکیب شکر و پودر کاکائو انرژیزاست، میتواند روی رفتار کودکان تأثیر بگذارد و باعث اختلال در روند خواب شود. متأسفانه برخی شکلاتها حاوی مواد نگهدارنده هستند که برای سلامت کودکان به خصوص بچههایی که تازه مصرف مواد غذایی کمکی را شروع کردند، ضرر دارند. چاقی، کماشتهایی، بیشفعالی و دیابت از دیگر مضرات شکلات برای کودکان است. بنابراین خانوادهها باید در میزان تهیهی انواع این شیرینی تأمل کنند. خوردن این مادهی خوراکی برای بچههای زیر یکسال توصیه نمیشود و حتی بعد از آن نیز باید با احتیاط در اختیارشان قرار داده شود. افرادی که بیش از حد شکلات میخورند، نمیتوانند ویتامینها و کالریهای مورد نیاز بدنشان در مواد غذایی دیگر را به دست بیاورند.
فواید خوردن شکلات برای کودکان
خوردن شکلات علاوه بر مضراتی که گفته شد فوایدی نیز دارد. البته در هنگام خرید باید حتماً به ترکیبات به کار رفته در آن توجه و همچنین باید به اندازه مشخص و محدودی استقاده شود: 1- پشتیبانی از عملکرد مغز: همانطور که گفتیم شکلات از دانههای کاکائو تولید میشود که حاوی مقدار زیادی فلاونول و پلی فنول است. فلاونول به افزایش عملکرد حافظه و بهبود قابلیتهای شناختی او کمک میکند. همچنین ترکیب فلاونول و پلی فنول کاکائو در پیشگیری از سکتهی مغزی در سالمندان و جوانان کمک می کند. استفاده از شکلات 70% توانایی انطباق با آموزش و یادگیری مهارت های جدید را بالا میبرد.
2- سلامت بدن: شکلات مرغوب خاصیت آنتیاکسیدانی دارد که برای سلامت بسیار مفید است. به همین دلیل مصرف آن به صورت گاهبهگاه برای کودکان توصیه میشود. پودر کاکائو حاوی مقدار زیادی ویتامینهای A، B ،C و E و مواد معدنی از قبیل: منیزیم، کلسیم، آهن، روی، مس، پتاسیم و منگنز است. به همین دلیل خوردن به اندازهی نوع مرغوب آن نه تنها مضر نیست، بلکه به حفظ سلامت نیز کمک میکند. 3- استحکام استخوان: وجود کلسیم، فسفات و ویتامین D در کاکائو به استحکام استخوانها کمک زیادی میکند. بنابراین اگر به میزان مجاز مصرف شود، برای استخوانهای کودکان بسیار مفید است. 4- شادیآور بودن: این خوراکی کالری بسیار بالایی دارد و خوردن آن به بچههایی که تحرک زیادی دارند، انرژی میدهد. محققان همچنین کشف کردند که شکلات به ترشح سرتونین که همان هورمون شادی است و اندورفین (انتقالدهندهی عصبی)، کمک زیادی میکند. این دو ماده موجب بهبود خلق و خوی کودکان میشوند. همچنین شکلات تلخ حاوی سروتونین و ضد افسردگی است. راههای جلوگیری از خوردن شکلات همانطور که اشاره کردیم شکلات هواداران زیادی در سنین مختلف دارد. مصرف بیش از حد این ماده میتواند آسیبهای زیادی به بدن وارد کند. اما راهکار مقابله با خوردن شکلات چیست؟!
استفاده از آجیلهای کمنمک و میوههای خشک
یکی از ترفندها برای کاهش مضرات شکلات برای کودکان جایگزینی آجیلهای کمنمک و میوههای خشک با شکلات است. شما میتوانید با کمی خلاقیت در چیدمان این مواد، آنها را به سمت خوردن خوراکیهای سالم هدایت کنید. هرگز فرزندتان را از مصرف چیزی منع نکنید، زیرا محدودیت باعث مشتاقتر شدن آنها میشود. قبل از رفتن به مهمانی او را سیر کنید تا تمایلی به تنقلات نداشته باشد. با این کار کودکتان کمتر سمت شیرینی میرود. مقداری از آجیلهای خام را در کیفتان قرار دهید و در مهمانی او را در یک ظرف جدا برای فرزندتان بریزید. این کار باعث حواسپرتی او شده و شما نیز خیالتان راحت میشود که دیگر سمت شکلاتهای روی میز نمیرود. البته توجه کنید که در آجیلها تخمه نباشد، زیرا موجب نفخ و یبوست میشود. در مسافرتها نیز از این تنقلات به جای چیپس و پفک استفاده کنید. حفظ وعدههای اصلی غذایی هرگز وعدههای اصلی را فراموش نکنید و زمان مشخصی را برای آنها تعیین کنید. از دادن تنقلات به کودکان چند ساعت قبل از صبحانه، ناهار و شام خودداری کنید. در زمانهای قدیم برای جلوگیری از زیادهروی کودکان در خوردن آجیل و شیرینی، آش و سوپ بیشتری درست میکردند. بنابراین شما نیز سعی کنید در طول روز بین دو وعده به آنها سوپ، آبمیوهی طبیعی و شیر دهید.
جایگزینی میوه با شیرینی
میوه جایگزین خوبی برای انواع شکلات و شیرینی است. میوهها به طور طبیعی شیرین هستند و با وجود فیبر، انوع ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان، سلامتی بدن را نیز تضمین میکنند. خوردن میوهها و سبزیجات میتواند به کاهش ریسک بیماری های قلبی و سکتهی مغزی کمک کرده و از شما در برابر انواع خاصی از سرطان ها محافظت کنند. سخن آخر تأثیرات شکلات بر کودکان، بسته به شیوه و میزان مصرف میتواند مثبت یا منفی باشد. اگر فرزندتان دچار بیماریهایی نظیر سندروم رودهی تحریکپذیر و ریفلاکس معده است، از دادن کاکائو به او خودداری کنید. همچنین در صورتیکه کودک شما آلرژی غذایی دارد، دربارهی قرار دادن این خوراکی در برنامهی غذایی او حتماً با پزشک متخصص اطفال مشورت کنید. با توجه به مطالب گفته شده، به این نتیجه میرسیم که مصرف این خوراکی برای بچهها مضر نیست. اما از آنجایی که مضرات شکلات برای کودکان غیرقابل بازگشت است و بر فواید خوردن شکلات غالب است، باید مراقب بود که جایگزین وعدههای اصلی نشود و خوردن آن در طول روز از حد مجاز تجاوز نکند.