اریگامی از جمله کاردستیهای عصر مدرن است که نه تنها هزینهای ندارد، بلکه بسیار سرگرم کننده و جذاب است. این بازی در ابتدا توسط ژاپنیها انجام میشد اما به مرور زمان شهرت جهانی پیدا کرد و امروزه طرفداران زیادی دارد. اریگامی در زبان ژاپنی به معنای «تا کردن کاغذ» است. هدف اصلی از این هنر ایجاد طرحهای جالب بر روی کاغذ فقط به کمک تاهای هندسی است. این هنر نوعی نماد توجه به محیط زیست نیز به شمار میرود. زیرا برای اجرای آن اغلب از کاغذهای بازیافتی استفاده میشود. با ما همراه باشید تا با ارتباط اریگامی و کودک بیشتر آشنا شوید.
اریگامی چیست؟
همانطور که اشاره کردیم اریگامی واژهای ژاپنی و متشکل از دو کلمهی ««ori و «gami» به معنای «تا کردن» و «کاغذ» است. در این هنر اشکال مختلفی از جمله ماهی، انواع حیوانات، اشکال هندسی و در ارتباط با علوم گرافیک، معماری، صنعت و ... به کمک تا زدن کاغذ خلق میشوند. این هنر طیف گستردهای از ردههای سنی مختلف را شامل میشود. اریگامی در حقیقت از چند مدل تا کردن در اشکال مختلف تشکیل شده که از ترکیب آنها میتوان هزاران طرح متفاوت را ایجاد کرد. در این سرگرمی بدون آنکه کاغذ برش بخورد، یک کاردستی زیبا خلق میشود. اما برخلاف عقاید عموم مردم دربارهی این هنر، اریگامی باستانی ژاپن در این زمینه کمتر سختگیری کرده است. به این منظور که گاهی در ساخت یک طرح جدید، بخشی از کاغذ بریده میشد. امروزه شروع کار این هنر با یک کاغذ مربع شکل است اما در اریگامیهای باستانی ژاپن این کار با شکلهای مختلف کاغذ مانند دایره، مستطیل و ... انجام میگرفت. به همین دلیل معمولاً هنر اریگامی فقط در مراسم مهم استفاده میشد. مانند پروانههای کاغذی نر و ماده در مراسم ازدواج. زیرا کاغذ از کالاهای بسیار مهم و گران در آن دوران محسوب میشد. برای یادگیری این حرفه کاغذ تنها وسیلهی مورد نیاز است. البته گاهی اوقات از قیچی نیز استفاده میشود. جنس کاغذ باید صاف، نازک و مقاوم باشد تا در هنگام تا زدن دچار پارگی و تغییر شکل نشود.
قواعد و کاربردهای اریگامی
اریگامی نیز همانند دیگر هنرها قواعد و اصولی دارد که باید رعایت شود. یادگیری این قواعد به افراد کمک میکند تا هنگام ساختن طرحها کمتر دچار مشکل شوند. در این هنر کاغذ باید بر روی یک سطح صاف و سخت قرار گیرد. همهی تاها باید با دقت بالا انجام شود. به گونهای که هر تا باید کاملاً صاف و فشرده باشد (همانند اتوکردن خط شلوار). برای این کار میتوان از ناخنهای دست کمک گرفت. مهمترین اصل در فراگیری این هنر، انتخاب کاغذ است. همانطور که اشاره کردیم کاغذ باید از استحکام بالایی برخوردار باشد و به راحتی خم شود. رنگ زمینهی کاغذ نیز به طرح مورد نظر و خلاقیت افراد بستگی دارد. در کیهانشناسی، ریاضیات، بیولوژی، مهندسی و زندگی روزمره کاربردهای فراوانی دارد. در گذشته کیهانشناسان قادر به استفاده از تلسکوپهای فضایی و زمینی در کنار هم نبودند. زیرا راکتهای ارسالی به فضا توانایی حمل آنها را نداشتند. اما نهایتا به کمک هنر اریگامی و تا زدن موفق به پرتاب آن به فضا شدند. «Eyeglass» نام تلسکوپ ساخته شده با این سبک است. در علم ریاضیات نیز از این هنر برای حل مسائل استفاده میشود. در بحث بیولوژی، پروتئینهای کاربردی زیادی به همین روش تولید شدهاند. در ساخت air bag نیز از هنر اریگامی الهام گرفته شده و کاربردش در رشته مهندسی را نشان میدهد. در کل از تئوریهای اریگامی میتوان در همهی مسائل بهره گرفت. مبلهای تاشو، شیوههای مدرن ساختمانسازی که در آنها خانه ها هنگام زلزله به جای فرو ریختن فقط مقداری خم میشوند. همگی کاربردهای امروزی این هنر را نشان میدهند. امروزه نیز با بهرهگیری از این حرف به دنبال خلق طرحی برای استفاده از انرژی بهینهی ماهواره هستند.
مزایای آموزش اریگامی به کودک، ارتباط اریگامی و کودک
همانطور که گفتیم اریگامی یکی از کارهای لذت بخش، سرگرم کننده، کاربردی و آرامشبخش است که نقش بسیار مهمی در رفع تنشها و فشارهای روزانه ایفا میکند. از این رو مردم تمایل زیادی به انجام این حرفه دارند اما در رابطه با اریگامی و کودک ما در این بخش به مزایای آموزش اریگامی به کودک میپردازیم. 1- پرورش خلاقیت یکی از اولین مزایای آموزش اریگامی به کودک، افزایش و پرورش خلاقیت است. از آنجا که در این هنر میتوان با ترکیب چند مدل تا به یک طرح جدید رسید. طبیعتاً کودکان با یادگیری و انجام آن روز به روز خلاقتر شده و آثار جدیدی را میآفرینند. 2- کمک به آموزش مفهوم هندسه، حجم و تجسم سه بعدی همانطور که قبلا اشاره کردیم اریگامی هنری است که ارتباط مستقیم با اشکال هندسی دارد. از این رو میتوان از آن برای تدریس انواع اشکال هندسی، مفهوم حجم و تجسم سه بعدی بهره گرفت. این روش تدریس نه تنها نوعی سرگرمی برای بچهها به شمار می رود، بلکه آنها را برای یادگیری بیشتر مشتاقتر میکند. 3- آموزش مفاهیم ریاضی و مهندسی یکی از روشهای تدریس نوین، آموزش همراه با بازی است. از این رو به کمک اریگامی میتوان مفاهیمی مانند اندازه، تقارن، اشکال دو و سه بعدی و ... را به راحتی آموزش داد. این روش تدریس فواید بسیار زیادی از جمله یادگیری، سریعتر و لذتبخش را برای کودکان به همراه دارد. همچنین معلمان نیز میتوانند مفاهیم را بهتر به دانشآموزان انتقال دهند. 4- تقویت مهارت چشم و دست یکی از مهارتهای مهمی که بچهها باید در دوران پیشدبستانی بیاموزند، هماهنگی چشم و دست است. اریگامی میتواند در تقویت این توانایی نقش بزرگ و مهمی را ایفا کند. این هنر همچنین عضلات دست و انگشتان را تقویت خواهد کرد. 5- تقویت هوش و مغز یکی از فواید برقراری ارتباط بین اریگامی و کودک، تقویت هوش و مغز است. این هنر در واقع هر دو نیمکرهی مغز را درگیر کرده و باعث تقویت آنها میشود. امروزه نیز از این حرفه برای افزایش توان هوشی و ذهنی کودکان استثنایی استفاده میشود. زیرا اریگامی نوعی ورزش فکری مفید به شمار میرود. 6- ارزشمند کردن مفاهیم هنری و زیبا شناختی در بچهها برای پرورش کودکی هنردوست و هنرمند باید اریگامی را در برنامهی فعالیتهای هفتگی او قرار داد. زیرا این حرفه ذوق هنری کودکان را افزایش میدهد. 7- افزایش اعتماد به نفس همانطور که میدانید بچهها عاشق کشف و خلق آثار جدید هستند. همهی آنها بعد از اکتشافات جدیدشان به تواناییهای خود ایمان آورده و اعتماد به نفسشان افزایش مییابد. از این رو با آموزش اریگامی به بچهها میتوان به آنها در تقویت و افزایش اعتماد به نفس کمک بسیار زیادی کرد. 8- یادگیری صبر و شکیبایی صبور بودن یکی از خصلتها و مهارتهای مهمی است که باید به کودکان آموخت. ازآنجا که اریگامی به حوصله و دقت بالایی نیاز دارد، میتواند به عنوان تمرینی برای یادگیری صبر و شکیبایی به کار رود. کودکان با کمک این حرفه میآموزند که با صبور بودن و پیگیری الگویی مناسب میتوانند یک اثر جدید خلق کنند. 9- کمک به کاهش تنشها و فشارهای روزانه نیاز به دقت و تمرکز بالا در هنر اریگامی باعث میشود که افراد برای لحظهای از تنشها و فشارهای روزانه دور شوند. این هنر برخلاف بازیهای کامپیوتری که تنش را به کودکان منتقل میکنند، آرامشبخش است. 10- تقویت و افزایش تواناییهای فردی و اجتماعی زمانی که بچهها به تنهایی یک اثر را خلق میکنند، به تواناییهای فردی خود ایمان میآورند. این هنر باعث افزایش دقت، توجه و تمرکز در کودکان میشود. همچنین از آنجاییکه که این هنر را میتوان به صورت گروهی انجام داد، مهارتهای اجتماعی بچهها را نیز تقویت میکند.