زمانی که از خواص یک مادهی غذایی صحبت میکنیم باید به نحوهی پخت و میزان مصرف آن نیز توجه کرد. برنج از جمله مواد غذایی سرشار از انرژی است که اکثر افراد به اشتباه آن را مضر و چاقکننده میدانند. برنج در سلامت انسان نقش مهمی را ایفا میکند و موجب فراهم شدن انرژی فوری و سریع بدن، تنظیم و بهبود اجابت مزاج، تثبیت کردن سطح قند خون، کندتر کردن فرآیند پیری و در نهایت تامین ویتامین B1 مورد نیاز بدن میشود. برنج همچنین موجب شفافیت پوست، افزایش متابولیسم بدن، سهولت در هضم غذا، کاهش فشار خون، کمک به کاهش وزن و ... میشود. در بیشتر فرهنگها و جوامع، برنج یکی از مواد غذایی اصلی برای افراد مهم به حساب میآید. در این مقاله قصد داریم دربارهی دلایل مصرف برنج و خواص آن مطالبی را برای شما عزیزان ارائه دهیم.
انرژی زا و عاری از کلسترول
همانطور که میدانید کربوهیدراتها برای متابولیزه شدن توسط بدن بسیار ضروری هستند و این فرآیند موجب افزایش سطح انرژی در بدن میشوند. برنج یکی از مواد غذایی غنی از کربوهیدرات است که علاوه بر تامین انرژی مورد نیاز بدن باعث بهبود عملکرد طبیعی مغز نیز میشود. کلسترول یکی از چربیهای مضر برای سلامت انسان است که در بعضی از مواد غذایی وجود دارد و مصرف بیش از حد آن باعث به خطر افتادن سلامتی انسان میشود، ولی برنج از جمله مواد غذایی است که حاوی چربیهای مضر، کلسترول و سدیم نیست و برای سلامتی انسان بسیار مفید است. بنابراین برنج یک مادهی غذایی عالی برای رژیم غذایی متعادل به حساب میآید. هر مادهای که مواد مغذی را بدون هیچ اثر منفی برای بدن تأمین کند، بر سلامتی بسیار مؤثر است که برنج یکی از همین مواد غذایی است. از طرف دیگر پایین بودن سطح چربی، کلسترول و سدیم در برنج موجب کاهش چاقی در افراد میشود و همچنین میتواند عوارض منفی مربوط به افزایش وزن را نیز کم کند.
پیشگیری از سرطان
هر دانه برنج مانند برنج قهوهای، غنی از فیبرهای نامحلول است که بدن را در برابر سرطانهای مختلف ایمن میکند. اکثر محققان و دانشمندان معتقدند که فیبرهای نامحلول از توسعه و متاستاز سلولهای سرطانی جلوگیری کرده و از این طریق به محافظت بدن در برابر انواع سرطانها به ویژه سرطان روده و مقعد کمک میکند. در برنج علاوه بر فیبرهای نامحلول، آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین A، ویتامین C، ترکیبات فنولی و فلاوونیدی وجود دارد که به عنوان آنتیاکسیدان عمل میکنند یا آنها را تحریک میکنند و از بدن در مقابل رادیکالهای آزاد محافظت میکنند. رادیکالهای آزاد در واقع حاصل متابولیسمهای سلولی هستند که موجب آسیب به اندامهای بدن میشوند و در نهایت سلولهای سالم را به سلولهای سرطانی تبدیل میکنند.
سلامت پوست
طبق گزارش محققان، پودر برنج زمانی که به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد در درمان برخی از مشکلات پوستی بسیار مؤثر است. در هند نیز از آب برنج برای درمان التهاب پوست استفاده میکنند، زیرا برنج به خصوص برنج قهوهای یا وحشی، به دلیل وجود ترکیبات فنولی دارای خاصیت ضد التهابی است. نحوهی استفاده از برنج چه به صورت موضعی و یا خوردن آن چندان مهم نیست، آن چیزی که اهمیت دارد موادی است که از برنج مشتق میشوند و در بهبود شرایط مختلف پوستی تأثیر میگذارند. برنج همچنین موجب کند شدن روند پیری و به تأخیر انداختن ظهور چین و چروک روی پوست میشود.
پیشگیری از آلزایمر
سطح مواد مغذی در برنج قهوهای بسیار بالاست و میتواند موجب تحریک رشد و فعالیت انتقال دهندههای عصبی شود که در نهایت از این طریق از بیماری آلزایمر پیشگیری میکند. همچنین واریتههای مختلفی از برنج قهوهای باعث تحریک آنزیمهای محافظتکننده از اعصاب در مغز میشوند و از تأثیر رادیکالهای آزاد و دیگر سموم خطرناک بر اعصاب جلوگیری میکند. بنابراین مصرف برنج به ویژه برنج قهوهای در پیشگیری از آلزایمر و دمانس بسیار مؤثر است.
سهولت در هضم غذا و کمک به ادرارآوری
پوست برنج حاوی موادی است که در درمان بیماری دیستانتری بسیار مؤثر است، به گونهای که برخی معتقدند پوست برنج دارای خاصیت ادرارآوری است و از این طریق سموم بدن را دفع میکند. چینیها بر این عقیدهاند که برنج موجب افزایش اشتها، درمان بیماریهای شکمی و درمان مشکلات گوارشی میشود. فیبر بالای موجود در برنج در هضم راحتتر غذا بسیار مؤثر است و به اجابت مزاج کمک میکند.
سرشار از ویتامین و کمک به سلامت قلب و عروق
برنج منبعی غنی از انواع ویتامینها و مواد معدنی است. از جمله این ویتامینها میتوان به نیاسین، ویتامین D، کلسیم، فیبر، آهن، تیامین و ریبووفلاوین اشاره کرد که اساس و پایهی متابولیسمهای بدن، سیستم ایمنی و عملکرد کلی اندامها به حساب میآیند. همانطور که گفتیم برنج دارای خاصیت آنتیاکسیدانی و عاری از کلسترول است، در نتیجه روغن سبوس برنج نیز خاصیت آنتی اکسیدانی دارد و به دلیل پایین بودن سطح کلسترول در سلامت قلب و عروق بسیار مؤثر و مفید است. البته سعی کنید در برنامهی غذایی خود بیشتر از برنج قهوای استفاده کنید زیرا پوست برنج سرشار از مواد معدنی است که برای سلامت بدن بسیار ضروری هستند.
میزان مصرف درست برنج
برنج جزء گروه غذایی غلات است و مصرف بیش از حد غلات موجب تشدید بسیاری از بیماریها میشود. متخصصین تغذیه برای افراد سالم که هیچگونه بیماری خاصی ندارند، مصرف روزانه 6 تا 11 قاشق غذاخوری برنج و 30 گرم نان را توصیه میکنند. این میزان مصرف روزانهی برنج و نان برای افراد هیچ کالری ندارد و برای سلامت بدن نیز ضروری است، ولی مصرف بیش از حد برنج باعث تشدید اکثر بیماریها میشود. از جمله این بیماریها میتوان به دیابت و حملهی چاقی اشاره کرد، که مصرف بیش از حد برنج سفید باعث افزایش چربیهای اطراف شکم، دیابت نوع دوم و سندروم متابولیک میشود. همچنین برای افرادی که دارای رژیم غذایی هستند و به سلامت خود بسیار اهمیت میدهند، مصرف روزانهی 5 قاشق غذاخوری برنج ساده، 7 قاشق غذاخوری پلو مخلوط، نیم لیوان سیبزمینی پخته و یک عدد بلال پخته توصیه میشود.
سخن آخر
برنج دارای خواص بسیار زیادی است که سلامت بدن را تضمین میکند و همچنین در لاغری نیز مؤثر است. فیبرهای نامحلول در برنج همانند یک اسفنج نرم عمل کرده و در درمان یبوست تأثیر زیادی دارد. همچنین سعی کنید از برنج قهوهای یا برنج با دانهی کامل استفاده کنید زیرا برنج با دانه کامل دارای فیبرهای نامحلول بیشتری هستند. بیماران دیابتی بهتر است برنج قهوهای را در رژیم غذایی خود قرار دهند چرا که دارای سطح پایینی از شاخص گلیسمی میباشند.