رشته مهندسی صنایع در زیر گروه رشتهی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاههایی که میتوان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور میباشد. همچنین میتوان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی صنایع ادامه تحصیل داد.
گزیدهای از آنچه باید دربارهی مهندسی صنایع بدانید؛
معرفی رشته
رشته مهندسی صنایع که از طریق آزمون سراسری گروه ریاضی فیزیک میتوان وارد آن شد و ادامه تحصیل داد، شامل کاربرد اصول و تکنیکهایی است که باعث طراحی و نصب سیستمهایی میشود که شامل انسان، مواد، اطلاعات، انرژی و تجهیزات مختلف برای فراهم کردن شرایط تولید کالا و ارائه خدمات به شکل مناسب میباشد. برای اینکه بتوانیم سیستمها را ارزیابی کنیم و کاربردشان را بدانیم لازم است که به علوم ریاضی، فیزیکی و اجتماعی به همراه تکنیکها و فنهای طراحی مهندسی مسلط باشیم. در واقع کار مهندسی صنایع همانند یک پل رابط است که اهداف مدیریت را به عملکرد عملیاتی سازمانها متصل میکند. وظیفه مهندسان صنایع این است که بهرهوری در مدیریت منابع انسانی و تکنولوژی را بهبود بدهند ولی برخی رشتههای مهندسی کارشان مرتبط با ماهیت فنی فرآیندها و فراوردهها است. یعنی مهندسی صنایع تنها رشته مهندسی است که مؤلفه اصلی آن عامل انسان میباشد. مهندسان صنایع برای امور برنامهریزی، نصب و کنترل و بهبود فعالیتهای مؤسسات در بین رشتهها کار میکنند. فعالیتهایی که این افراد در ارتباط با آن کار میکنند شامل: تولید، نوآوری در محصولات، ارائه خدمات، حمل ونقل و جریان اطلاعات سازمانی است. بنابراین مهندسان صنایع راه را برای تعامل تخصصهای مختلف و کار گروهی فراهم میکنند و باعث میشوند کارها به طور منظم انجام شوند.
این افراد همیشه به دنبال یافتن بهترین راه برای تولید محصول و حل مسائل و مشکلات یک واحد صنعتی یا خدماتی هستند و هنگام برنامهریزی برای اداره کارخانهای که دارای کارگران زیاد و ماشینآلا ت بسیار است به این فکر میکنند که چطور میشود بیکاری ماشینآلات را به حداقل رساند و از نیروی انسانی هم بهترین استفاده را کرد و باعث شد محصول کارخانه کمترین ضایعات را داشته باشد. با توجه به کارها و خدماتی که مهندسین صنایع انجام میدهند میتوان فهمید که اهمیت این رشته چقدر زیاد است. اهمیت این رشته در حدی است که بخش اقتصادی سازمانها و مؤسسات تولیدی و خدمات در بازار به وجود این رشته نیاز دارند. منابع در دسترس شامل مواد، منابع انسانی، ماشینآلات (شامل تجهیزات، لوازم جانبی، امکانات مورد نیاز شامل فضا و انرژی و ...)، منابع اطلاعاتی و منابع مالی میشوند. تولید و نگه داشتن این منابع هزینههای زیادی را برای سازمان به دنبال دارد که اگر شرکت تولیدی یا خدماتی بتواند هزینههای خود را به حداقل برساند و استفاده بهینه از منابع را در تمام ارکان سازمانی خود داشته باشد سود زیادتری خواهد داشت.
گرایشهای رشته
- کارشناسی: برنامهریزی و تحلیل سیستمها، تولید صنعتی، تکنولوژی صنعتی و ایمنی صنعتی؛
- کارشناسی ارشد: لجیستیک و زنجیره تأمین، مدیریت پروژه، بهینهسازی سیستمها، مدیریت مهندسی، سیستمهای سلامت، مدیریت نوآوری و فناوری، مدلسازی سیستمهای کلان، آیندهپژوهی و سیستمهای مالی؛
- دکتری: مهندسی صنایع، بهینهسازی سیستمها، لجیستیک و زنجیره تأمین، برنامهریزی و مدیریت تولید؛
دانشگاههای برتر
- داخل کشور: دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی، دانشگاه خوارزمی تهران، دانشگاه الزهرا (س) و دانشگاه فردوسی مشهد؛
- خارج کشور: دانشگاه صنعتی منچستر، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کمبریج، دانشگاه هاروارد، دانشگاه صنعتی کالیفرنیا، دانشگاه امپریال لندن، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه پلیتکنیک میلان؛
مهارتهای مورد نیاز
- توانایی مدیریت
- توانایی حل مسئله
- توانایی تجزیه و تحلیل
- تسلط بر زبان انگلیسی
- توانایی تحمل فشار کاری
- داشتن مهارت ارتباطی خوب
- برخورداری از خلاقیت و نوآوری
- داشتن ذهن پویا و جستجوگر
- دارا بودن قدرت تحلیل و درک بالا
- برخورداری از دقت و توجه به جزئیات
- توان علمی خوب در ریاضی، آمار و فیزیک
شرح وظایف مهم
- رعایت کلیه اصول ایمنی در کار
- آموزش مدیران، سرپرستان و کارگران
- سنجش چگونگی تولید محصولات با حداکثر کارآیی
- همکاری با مدیریت برای توسعه استانداردهای تولید
- پیادهسازی روشهای کنترل کیفیت برای کاهش هزینهها
- توسعه سیستمهای کنترل مدیریت برای برنامهریزی مالی
- طراحی سیستمهای کنترلی برای هماهنگی فعالیتها و کیفیت مناسب
- تحلیل و بررسی سیستمهای موجود، بازنگری جدول زمانبندی تولید، مشخصات فنی، جریان کار تولید
بازار کار
جایگاه این رشته در چند سا ل گذشته خیلی بهتر شده است و بیشتر مسئولان فهمیدهاند که جامعه نیاز زیادی به تخصص فارغالتحصیلان این رشته دارد. چون رشته مهندسی صنایع افراد را برای مدیریت تربیت میکند و بهترین و نزدیکترین رشته به کارهای مدیریتی و برنامهریزی و اداره امور است و اگر قرار باشد برای مدیریت یک واحد صنعتی در بخش تولید از بین مهندس مکانیک، برق و صنایع که شرایط مساوی دارند یکی انتخاب شود مهندس صنایع اولویت اول را دارد. فارغالتحصیلان برای این که زودتر جذب بازار کار رشته مهندسی صنایع شوند بایستی از تخصص، دانش، مهارت و تجربه کافی برخوردار شوند. بازار کار مهندسی صنایع به گونهای میباشد که در هر شرایطی نیاز به فارغالتحصیلان رشته مهندسی صنایع دارند. فارغالتحصیلان رشته مهندسی صنایع میتوانند در قسمتهای مختلفی شروع به فعالیت نمایند که هر کدام از این قسمتها از درآمدهای متفاوتی برخوردار است. اگر فردی در بخش دولتی مشغول به کار باشد حقوق دریافتی براساس قانون مدیریت خدمات کشوری میباشد؛ اما اگر در بخش خصوصی مشغول به کار باشند براساس شرایط و معیارهایی همچون میزان تحصیلات، سابقه کاری درآمدی را دریافت مینمایند. کشور در جهت رشد و توسعه صنایع و تولیدات در حال توسعه است و در زمینه تجارت الکترونیک، بانکداری الکترونیک، هم مشغول فعالیت است و احتمالا بازار کار این رشته در آینده بهتر هم میشود.
موقعیت شغلی
سو تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
مهندسی صنایع یکی از رشتههای مهندسی م یباشد که امروزه توجه هزاران دانشجو را از سرار جهان به خود جلب کرده است. این موضوع باعث شده است که هر ساله افراد زیادی برای تحصیل در این رشته و یا فعالیت به عنوان یک متخصص صنایع به سایر کشورها مهاجرت کنند تا آینده شغلی و تحصیلی بهتری برای خود رقم بزنند. از جمله بهترین کشورها برای مهاجرت مهندسان صنایع میتوان به سوئیس، آمریکا، دانمارک، انگلستان، امارات متحده عربی، استرالیا، آلمان، قطر، سوئد و نروژ اشاره کرد. لازم به ذکر است که نحوه اخذ پذیرش وابستگی زیادی به کشور مقصد، مقطع تحصیلی، گرایش و دولتی و خصوصی بودن دانشگاه دارد. همچنین شرایط هر کشور برای پذیرش مهاجران متفاوت است که دانشجو باید قبل از هر چیز با توجه به شرایط مالی و تحصیلی خود کشور مقصد را انتخاب کند.