در طی سالیان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دانشپژوهان ما در المپیادهای بسیاری شرکت کردهاند و هر بار موفق به کسب مدالهای رنگانگی در سطح جهانی شدهاند. اینک میزبانی 4 المپیاد جهانی و کسب 183 مدال طلا توسط دانش آموزان ایرانی، از دیگر دستاوردهای آموزش و پرورش در چهل سالگی انقلاب؛ در مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانش پژوهان جوان میباشد.
دیپلماسی علمی
امروز در کنار تحولات سریع و پیچیدگیهای روزافزون و نیز در کنار دیپلماسی سیاسی، ساز و کارهای ارتباطات بین المللی؛ مفاهیم جدیدی از روابط بین کشورها در زمینههای مختلف را ارائه میدهد که گاه اهمیت آنها بیش از دیپلماسی سیاسی است. حتی ممکن است بتوان از طریق گسترش این نوع از دیپلماسیها، گرههای روابط سیاسی را گشود. یکی از انواع مفاهیم جدیدی که شکل گرفته، دیپلماسی علمی است که نه تنها میتوان در تعامل با دیگر کشورها، توان علمی را بالا برد؛ بلکه به گونهای افزایش اقتدار کشورها را نیز به دنبال دارد.
نشان دادن تواناییهای علمی به جهانیان
نمیتوان کاملا منکر آن شد که داشتن نگاه علمی در مدیریت مسائل داخلی کشورها و مناسبات آنها با یکدیگر، گاه میتواند گرهی بسیاری از مشکلات اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی را بگشاید. اکنون نیز، کشورها در قالب دیپلماسی علمی، با هم پروژههای مشترکی اجرا میکنند که تا به امروز نتایج ارزشمندی را به همراه داشته است. یکی از مصادیق دیپلماسی علمی، المپیادهای جهانی هستند. کشورها از طریق رقابت با یکدیگر در قالب این المپیادهای علمی، تواناییهای خود را در علوم پایه که از اساسیترین و بنیادیترین علوم است، محک میزنند. در حقیقت میتوان اینگونه به این رقابتها نگاه کرد که موفقیت در این المپیادها، به گونهای نشان دادن گوشهای از تواناییهای علمی کشور به جهانیان است.
نخستین آزمون المپیاد
طی سالهای بعد از انقلاب اسلامی، دانشپژوهان ما در المپیادهای جهانی زیادی شرکت داشتهاند و هر بار موفق به کسب مدالهای رنگانگی در سطح جهانی شدهاند و توانستهاند برای ایران افتخارآفرینی کنند. در فروردین سال 1363، با همکاری گروه دفتر تالیف کتب درسی ریاضی آموزش و پرورش و تعدادی از اساتید ریاضی دانشگاه در شهر شیراز، 90 دانش آموز دبیرستانی از سراسر کشور در یک آزمون شرکت کردند. اکنون از آن آزمون، سالها میگذرد، اما برگزاری مستمر آزمون و المپیاد، امروزه به درخت تنومندی تبدیل شده که همه ساله هزاران دانش آموز با تلاش و کوشش خود سعی در فتح قلههای این عرصه را دارند و تمام استعدادهای خود را نشان میدهند.
183 مدال طلا در المپیادهای جهانی
در سال 66 بود که اولین تیم ملی المپیاد ریاضی دانش آموزان ایرانی به مسابقات بینالمللی ریاضی در کشور کوبا رفت و بعد از آن در سال 1368 نخستین تیم ملی المپیاد فیزیک دانش آموزان ایرانی رهسپار کشور لهستان شد. در سالهای 1371، 1372 و 1378 دانش آموزان ممتاز کشورمان به المپیادهای جهانی در رشتههای شیمی، انفورماتیک و زیستشناسی راه پیدا کردند و تا به امروز، دانش آموزان ایرانی توانستهاند 183 مدال طلای جهانی را در المپیادهای مختلف کسب کنند. خوشبختانه اکنون فعالیت کمیتههای علمی المپیاد در رشتههای مختلف، مدیریت برگزاری مسابقات در داخل و اعزام دانش آموزان به المپیادها در وزارت آموزش و پرورش، روال مشخصی پیدا کرده و روز به روز منظمتر میشود.
از دستاوردهای آموزش و پرورش در چهل سالگی انقلاب اسلامی در مرکز ملی پرورش استعدادهای درخشان و دانشپژوهان جوان، میزبانی 4 المپیاد جهانی با حضور 224 کشور است. برگزاری و میزبانی المپیادها با هدف کمک به گسترش علوم، انجام میگردد. در واقع هدف ما از توجه ویژه به المپیادها، ایجاد انگیزه در دانش آموزان، کمک به بهبود وضعیت علمی معلمان و همچنین توجه والدین به رشتههای علوم پایه میباشد. به همین دلیل در چهار دههی انقلاب اسلامی، وزارت آموزش و پرورش سعی کرده است با برگزاری 4 المپیاد علمی جهانی با حضور 224 کشور، از مزایای این میزبانی استفاده کند.