چرا یادگیری تعاملی از آموزش سنتی مؤثرتر است؟

در آموزش سنتی، معلم منبع اصلی دانش است و دانش‌آموز تنها دریافت‌کننده. این باعث می‌شود که شاگردان مهارت‌های جستجوگری، حل مسئله و تفکر انتقادی را کمتر تمرین کنند. اما در یادگیری تعاملی، دانش‌آموز عامل اصلی یادگیری خودش است. او سؤال می‌پرسد، به دنبال پاسخ می‌گردد، با همکلاسی‌ها بحث می‌کند و در فعالیت‌های گروهی مشارکت دارد. چنین فرآیندی موجب می‌شود اطلاعات در حافظه بلندمدت او جای گیرد.

آموزش سنتی اغلب به حفظ کردن مطالب محدود می‌شود. در این حالت، دانش‌آموز فقط اطلاعات را می‌آموزد بدون آنکه بتواند درباره درستی یا نادرستی آن بیندیشد. اما یادگیری تعاملی، فرصت نقد، تحلیل و مقایسه را فراهم می‌کند. وقتی دانش‌آموزان در بحث‌های کلاسی یا فعالیت‌های گروهی شرکت می‌کنند، یاد می‌گیرند چگونه خلاقانه فکر کنند، ایده‌های تازه بدهند و از دیدگاه‌های گوناگون به مسائل نگاه کنند.

یادگیری سطحی، از مشکلات اصلی آموزش سنتی است. دانش‌آموزان برای امتحان درس می‌خوانند و بعد از مدتی بیشتر مطالب را فراموش می‌کنند. در یادگیری تعاملی، به دلیل درگیر شدن ذهن، احساسات و حتی مهارت‌های عملی دانش‌آموز، یادگیری عمیق‌تر اتفاق می‌افتد. وقتی او خودش مسئله‌ای را حل می‌کند یا در قالب پروژه گروهی دانشی را به کار می‌گیرد، آن مطلب در ذهنش ماندگار می‌شود.

زندگی واقعی سرشار از چالش‌هایی است که نیاز به همکاری، حل مسئله، تصمیم‌گیری و تفکر نقادانه دارد. آموزش سنتی کمتر می‌تواند این مهارت‌ها را پرورش دهد، زیرا بیشتر بر انتقال اطلاعات متمرکز است. اما در یادگیری تعاملی، دانش‌آموز از همان ابتدا با شبیه‌سازی موقعیت‌های واقعی (Case Study)، کار تیمی و پروژه‌های عملی تمرین می‌کند. این باعث می‌شود او برای ورود به جامعه و بازار کار آماده‌تر باشد.

در آموزش سنتی، مسئولیت یادگیری عمدتاً بر دوش معلم است. او باید درس بدهد، توضیح دهد و پیگیری کند. این موضوع باعث می‌شود دانش‌آموزان کمتر حس مسئولیت نسبت به یادگیری خود داشته باشند. اما در یادگیری تعاملی، دانش‌آموز می‌فهمد که یادگیری موفقیت‌آمیز بدون مشارکت فعال خودش ممکن نیست. او باید تحقیق کند، نظر دهد، وظیفه‌اش را در گروه انجام دهد و آماده ارائه نتایج باشد. این تجربه، حس مسئولیت‌پذیری را در او تقویت می‌کند؛ مهارتی حیاتی برای موفقیت فردی و اجتماعی.

یکی از مهم‌ترین مهارت‌های قرن 21، توانایی حل مسائل پیچیده است. آموزش سنتی به‌طور معمول پاسخ‌ها را آماده به دانش‌آموز می‌دهد. اما یادگیری تعاملی، دانش‌آموز را در موقعیت‌هایی قرار می‌دهد که باید خودش مسئله را تحلیل کرده و برای آن راه‌حل بیابد. این روش باعث می‌شود او بیاموزد که در شرایط دشوار، به جای انفعال، دست به اقدام بزند و راهکارهای خلاقانه ارائه دهد.

یادگیری تعاملی، فضایی می‌سازد که دانش‌آموزان آزادانه نظرات خود را بیان کنند، حتی اگر اشتباه باشد. وقتی نظرشان شنیده شود و در تصمیم‌گیری‌های گروهی اثرگذار باشند، اعتمادبه‌نفس آن‌ها افزایش می‌یابد. در حالی که در کلاس‌های سنتی، ترس از اشتباه یا قضاوت شدن، باعث سکوت و انفعال بسیاری از دانش‌آموزان می‌شود.