10 رشته برتر ریاضی فیزیک را می‌شناسید؟ با بالاگرفتن تب کنکور، یکی از مسائل مهمی که ذهن دانش‌آموزان را به خود مشغول کرده، انتخاب رشته‌ی تحصیلی متناسب با هوش، استعداد و علاقه‌شان است. در این دوران، سؤالاتی از قبیل «کدام رشته بهتر است؟»، «کدام رشته درآمد بیشتری دارد؟»، «بازار کار رشته‌ی ریاضی چطور است؟» و... به مهم‌ترین دغدغه‌های داوطلبان تبدیل شده است. با‌این‌حال، متأسفانه فقط تعداد کمی از آن‌ها به نکاتی مانند توانایی تحصیلی و کارکردن در رشته‌ی موردنظر توجه می‌کنند. اکثر آن‌ها فقط براساس علاقه و بدون درنظر‌گرفتن توانایی و استعدادشان رشته‌ای را انتخاب می‌کنند و معمولاً در نیمه‌ی راه متوجه اشتباهشان می‌شوند. همچنین، ازآنجاکه نمی‌توانند به موفقیت مدنظرشان برسند، مأیوس و ناامید می‌شوند. برای انتخاب یک رشته‌ی مناسب، علاوه بر علاقه، استعداد، هوش و توانایی به‌انجام‌رساندن کار نیز اهمیت زیادی دارد. ازاینرو، ما در این مقاله با هدف کمک به داوطلبان، به بررسی 10 رشته برتر ریاضی فیزیک و بازار کار آن‌ها می‌پردازیم.
آشنایی با رشته ریاضی فیزیک
برای شرکت در رشته‌ی ریاضی فیزیک، علاوه بر تسلط بر انجام محاسبات، درک سه‌بعدی اجسام، از توانایی‌ها و مهارت‌های اساسی به شمار می‌رود. در حالت کلی، رشته‌ی ریاضی فیزیک دارای سه گروه اصلی است که هرکدام دارای زیرگروه‌هایی هستند. پرطرف‌دارترین رشته‌های گروه 1 شامل مهندسی‌های برق، خودرو، پزشکی، انرژی، صنایع، رباتیک، شهرسازی، عمران، کامپیوتر، مکانیک، مواد، معماری و هوافضاست. برای این رشته‌ها ضرایب دروس ریاضی، فیزیک و شیمی در کنکور به‌ترتیب 4، 3 و 2 است. در گروه دوم، مهندسی نفت تنها رشته‌ی پرطرف‌دار است که ضرایب برای آن به‌ترتیب 4، 3 و 3 است. درنهایت، گروه سوم متعلق به رشته‌های کاردانی پرطرف‌دار مثل برق، صنایع، عمران، معدن، پتروشیمی و... است که ضرایب برای آن‌ها 3، 2 و 3 است.
10 رشته برتر ریاضی فیزیک و بازار کار آن‌ها
متأسفانه بسیاری از دانش‌آموزان رشته‌ی ریاضی از آینده‌ی شغلی و بازار کار رشته‌ی ریاضی اطلاعات کافی ندارند و اغلب معمولاً با حجم زیادی از نظرها و پیشنهادهای والدین، اقوام و دوستان مواجه‌اند. اکثر آن‌ها حتی نمی‌دانند به چه رشته یا کارهایی علاقه دارند، به همین دلیل مدام در سردرگمی به سر می‌برند. بنابراین، ما در این بخش از مقاله به معرفی 10 رشته برتر ریاضی فیزیک و بازار کار آن‌ها خواهیم پرداخت.
1. مهندسی برق
در میان 10 رشته برتر ریاضی فیزیک مهندسی برق اولین انتخاب است. مهندسی برق یکی از پرطرف‌دارترین رشته‌های ریاضی فیزیک است که هرساله داوطلبان زیادی متقاضی تحصیل در این رشته هستند. تسلط به زبان انگلیسی و توانایی محاسبات ریاضی و فیزیک از مهارت‌های لازم برای موفقیت در این رشته محسوب می‌شوند. مخابرات، الکترونیک، کنترل و قدرت، چهار گرایش مهندسی برق به حساب می‌آیند. هرکدام از این گرایش‌ها نیز مهارت‌ها و توانایی‌های مخصوص به خود را می‌طلبند. فارغ‌التحصیلان این رشته با توجه به گرایش خود می‌توانند در انواع کارخانجات خودروسازی، ذوب‌آهن، نیروگاه‌های برق، سازمان‌های فعال درزمینه‌ی مخابرات، صنایع نظامی و دفاعی، شرکت‌های تولید‌کننده‌ی بردهای الکترونیکی و... مشغول به کار شوند. تسلط بر نرم‌افزارهای کاربردی، آشنایی با اطلاعات و تکنولوژی‌های روز دنیا، خلاقیت، تجربه و سرمایه‌ی لازم درزمینه‌ی کارآفرینی اهمیت بسیار زیادی در میزان درآمد دارند. از مهارت‌های اساسی و پایه برای این رشته نیز هوش بالای افراد در دروس ریاضی و فیزیک است.
2. مهندسی کامپیوتر
این رشته‌ی پرطرف‌دار نیز یکی دیگر از 10 رشته برتر ریاضی فیزیک محسوب می‌شود. مهندسی کامپیوتر دارای سه گرایش IT (نرم‌افزار)، سخت‌افزار و فناوری اطلاعات است. فارغ‌التحصیلان کامپیوتر در هر گرایشی می‌توانند در زمینه‌های طراحی وب، برنامه‌نویسی، امنیت شبکه، طراحی و بهینه‌سازی پایگاه‌های داده، طراحی شبکه‌های کامپیوتری و... فعالیت کنند. در این رشته‌ی مهندسی نیز تسلط به زبان برنامه‌نویسی و نرم‌افزارهای کاربردی، موقعیت‌های شغلی مناسب‌تری را برای افراد فراهم می‌کند.
3. مهندسی مکانیک
یکی از پردرآمدترین رشته‌های ریاضی فیزیک، مهندسی مکانیک است. این رشته حوزه‌های طراحی، ساخت و راه‌اندازی انواع دستگاه‌ها و ماشین‌آلات را شامل می‌شود. فارغ‌التحصیلان براساس میزان مهارت‌ها و توانایی‌هایشان می‌توانند در زمینه‌های ساخت تجهیزات مکانیکی نیروگاه‌ها، طراحی و ساخت وسایل حمل‌و‌نقل زمینی، هوایی و دریایی، طراحی و ساخت سیستم‌های حرارتی و... ساختمان‌ها و ساخت تجهیزات نظامی و ربات‌ها مشغول به کار شوند. مسلط‌بودن به کامپیوتر، یادگیری نرم‌افزارهای کاربردی، خلاقیت، قدرت تجسم، آشنایی با زبان انگلیسی و تسلط و دانش کافی در امور فنی، ازجمله مهارت‌های لازم مهندسان این رشته به حساب می‌آیند.
4. مهندسی عمران
مهندسی عمران از گذشته تا امروز محبوبیت زیادی در رشته‌ی ریاضی فیزیک محسوب داشته است. حوزه‌های کاری آن نیز ساخت انواع تونل‌ها، پل‌ها، سدها، راه‌ها، ساختمان‌ها و شبکه‌های آب و فاضلاب را شامل می‌شود. در این رشته، فارغ‌التحصیلان می‌توانند در شرکت‌های خصوصی و دولتی مشغول به کار شوند. در مهندسی عمران برای داشتن آینده‌ی شغلی مناسب فارغ‌التحصیلان باید مهارت‌هایی از قبیل تسلط بر نرم‌افزارهای ساخت‌و‌ساز، دانش کافی درزمینه‌ی قوانین و مقررات ایمنی و استاندارد، توانایی کافی در ریاضیات و علم مهندسی را دارا باشند. متقاضیان این رشته علاوه بر هوش بالا در ریاضی و فیزیک باید توانایی برقراری ارتباط و کار گروهی را نیز داشته باشند؛ زیرا برای انجام یک سازه و ساختمان به مهندسان و تکنسین‌های مختلفی نیاز است.
5. مهندسی صنایع
10 رشته برتر ریاضی فیزیک با مهندسی صنایع کامل می‌شود. حوزه‌ی کاری مهندسی صنایع درواقع تلفیقی از مهندسی و مدیریت است. گستردگی فعالیت‌های شغلی در این رشته یکی از دلایل پرطرف‌داربودن آن است. فارغ‌التحصیلان رشته‌ی صنایع می‌توانند در انواع مراکز و کارخانجات صنعتی، تولیدی و خدماتی و در زمینه‌های بیمه، کشت و صنعت، خدمات مشاوره‌ای کارخانجات، شرکت‌های هواپیمایی و... فعالیت کنند. در حالت کلی، در همه‌ی حوزه‌هایی که نیازمند مدیریت، هدایت، برنامه‌ریزی و ارتقای بهره‌وری است، حضور یک مهندس صنایع لازم و ضروری است. ازاینرو، افراد باید مهارت‌های لازم، ازجمله خلاقیت و نوآوری، تسلط بر نرم‌افزارهای مربوطه، توانایی تجزیه‌و‌تحلیل و دانش علمی کافی درزمینه‌ی فیزیک، آمار و ریاضی را داشته باشند.
6. مهندسی معماری
معمولاً افراد علاقه‌مند به ساخت‌و‌ساز و هنر، رشته‌ی معماری را انتخاب می‌کنند. در این رشته دو جنبه‌ی هنری و فنی حائز اهمیت است که البته دروس مربوط به هنر بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرند. موقعیت‌های شغلی مهندسی معماری شامل طراحی دکوراسیون داخلی، انجام پروژه‌های پژوهشی در حوزه‌های طراحی فضاهای طبیعی، ساختمان‌ها و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی آن‌ها از مراحل ابتدایی تا اجرا، محوطه‌سازی، طراحی میدان‌های شهر، پارک‌ها و سرپرستی دفاتر معماری است. از مهارت‌های لازم در این رشته می‌توان به ایده‌پردازی، تسلط بر نرم‌افزارهای کاربردی، به‌روز‌بودن اطلاعات، قدرت تجسم در کنار تسلط بر ریاضی هندسی و آشنایی با روان‌شناسی اشاره کرد. اکثر افراد این رشته را مشابه عمران می‌دانند، اما علی‌رغم شباهت‌هایشان، تفاوت‌هایی دارند. مثلاً در عمران به موضوعات فنی یک سازه بیش از موارد دیگر توجه می‌شود. در‌حالی‌که رشته‌ی معماری علاوه بر مسائل فنی به جنبه‌های روان‌شناسی، زیباشناختی و فرهنگی بنا نیز اهمیت زیادی می‌دهد.
7. مهندسی شیمی
مهندسی شیمی درحقیقت به‌معنی طراحی فرایند برای صنایع شیمیایی به‌منظور تبدیل مواد اولیه به فرآورده‌های باارزش است. این رشته با شیمی‌دانی که کارش کشف مواد و واکنش‌های جدید است، بسیار تفاوت دارد. مهندسی شیمی به‌معنی طراحی فرایندهاست و برخلاف تصور عموم، فقط 20-15 درصد دروس مربوط به شیمی است. صنایع غذایی، شیمیایی، معدنی، گاز، پتروشیمی، پلیمر، طراحی فرایندهای صنایع نفت و پالایش، زیرمجموعه‌های این رشته به شمار می‌روند. به همین دلیل یکی از گسترده‌ترین رشته‌های دانشگاهی محسوب می‌شود. علاقه‌مندان این رشته باید در دروس ریاضی، فیزیک و شیمی، پایه‌ی بسیار قوی داشته باشند. آشنایی با نرم‌افزارهای کاربردی برای کسب درآمد نیز اهمیت ویژه‌ای دارد.
8. مهندسی هوافضا
مهندسی هوافضا یکی دیگز از 10 رشته برتر ریاضی فیزیک در بین دانش‌آموزان است که متأسفانه تعریف دقیق و صحیحی از روند کار آن ندارند. اکثراً بر این باورند که فارغ‌التحصیلان این رشته به خلبانی و رفتن به فضا و سیارات دیگر مشغول‌اند. در‌حالی‌که کار مهندسان هوافضا طراحی، ساخت و آزمایش هواپیما، موشک و بالگرد است. ازاینرو، متقاضیان باید در دروس ریاضی و فیزیک از هوش و استعداد بسیار خوبی برخوردار باشند. در این رشته، آشنایی با دروس شیمی، زبان انگلیسی و آمادگی جسمانی نیز اهمیت فراوانی دارد. بخش اعظم بازار کار این رشته بیشتر در بخش‌های دولتی است. شرکت‌های خصوصی که در این زمینه فعال‌اند، بسیار اندک هستند. بنابراین، علاقه‌مندان به این رشته قبل از انتخاب آن باید همه‌ی شرایط شغلی و استخدامی را با جزئیات کامل کسب کنند تا در آینده سرخورده نشوند.
8. مهندسی هوافضا
مهندسی هوافضا یکی دیگز از 10 رشته برتر ریاضی فیزیک در بین دانش‌آموزان است که متأسفانه تعریف دقیق و صحیحی از روند کار آن ندارند. اکثراً بر این باورند که فارغ‌التحصیلان این رشته به خلبانی و رفتن به فضا و سیارات دیگر مشغول‌اند. در‌حالی‌که کار مهندسان هوافضا طراحی، ساخت و آزمایش هواپیما، موشک و بالگرد است. ازاینرو، متقاضیان باید در دروس ریاضی و فیزیک از هوش و استعداد بسیار خوبی برخوردار باشند. در این رشته، آشنایی با دروس شیمی، زبان انگلیسی و آمادگی جسمانی نیز اهمیت فراوانی دارد. بخش اعظم بازار کار این رشته بیشتر در بخش‌های دولتی است. شرکت‌های خصوصی که در این زمینه فعال‌اند، بسیار اندک هستند. بنابراین، علاقه‌مندان به این رشته قبل از انتخاب آن باید همه‌ی شرایط شغلی و استخدامی را با جزئیات کامل کسب کنند تا در آینده سرخورده نشوند.
9. مهندسی نفت
امروزه همه‌ی صنایع، کارخانجات و تولیدات از نفت بهره می‌برند. از حرکت ماشین‌ها گرفته تا تولید لباس، ایجاد گرما و هزاران هزار مشتقات نفتی که بشر از آن‌ها برای ادامه‌ی زندگی استفاده می‌کند، همگی اهمیت و ارزش نفت را به ما نشان می‌دهند. از همین رو، مهندسی نفت یکی از گسترده‌ترین رشته‌ها در ریاضی فیزیک است. خوشبختانه در کشور ما نیز به علت وجود منابع نفتی، نیاز به متخصصان در این رشته، از استخراج گرفته تا بهره‌برداری، زیاد است. مهندسی اکتشافات نفت، استخراج نفت-مخازن نفت، استخراج نفت-حفاری و استخراج نفت-بهره‌برداری، چهار گرایش این رشته به شمار می‌روند. متقاضیان این رشته نیازمند هوش بالا در ریاضی و فیزیک هستند. ازآنجاکه محیط و محل کار مهندسان نفت در محدوده‌های نفت‌خیز و خارج از شهر است، دانشجویان بیشتر از رده‌ی جنسی مردان انتخاب می‌شوند. اما متأسفانه امروزه به علت کاهش قیمت نفت و به‌صرفه‌بودن برداشت نفت، در برخی موارد حتی در کشورهای دیگر شاهد تعدیل نیرو در پالایشگاه‌ها و شرکت‌های مرتبط هستیم. حتی استخدام مراکز دولتی در این رشته هم مانند گذشته نیست. با وجود این‌که در میان 10 رشته برتر ریاضی فیزیک این رشته همچنان طرفدار دارد، اما باید به بازار کار آن نیز توجه داشت.
10. مهندسی و علم مواد (متالوژی)
آخرین رشته در میان 10 رشته برتر ریاضی فیزیک متالوژی است. در مهندسی مواد، هدف اصلی کشف روش‌های جدید بهره‌برداری، استخراج و استفاده از مواد در صنعت ساخت‌و‌ساز و تولید است. این رشته گستردگی زیادی دارد و به همه‌ی صنایع مربوط می‌شود. متالوژی استخراجی و صنعتی، زیرمجموعه‌های این رشته به حساب می‌آیند. متقاضیان مهندسی مواد باید در دروس شیمی، فیزیک و سپس ریاضی و زبان انگلیسی پایه‌ی قوی داشته باشند. دانشجویان این رشته علاوه بر توانایی جسمانی، باید از ذهنی خلاق و مبتکر برای کشف و ترکیب مواد بهره‌مند باشند. مدیریت زمان، توانایی کار گروهی، قدرت بیان قوی، آشنایی با نرم‌افزارهای کاربردی، قدرت تجسم بالا و خلاقیت از دیگر مهارت‌های لازم در این رشته به شمار می‌روند. اما ازآنجاکه مهندسی مواد علمی جدید در کشور است، موقعیت‌های شغلی آن به محیط‌های کارگاهی و آزمایشگاهی ختم می‌شوند که مناسب بانوان نیست. از طرفی ایران از نظر تکنولوژی‌های روز ده‌ها سال عقب‌تر از دنیاست. به همین دلیل این رشته در حال حاضر جایگاه چندان خوبی در کشور ندارد.
سخن آخر
ما در این مقاله با ارائه‌ی 10 رشته برتر ریاضی فیزیک و بازار کار آن‌ها سعی کردیم دیدگاه و نگرش شما را نسبت به رشته و شغل آینده‌تان گسترده‌تر کنیم. مطمئناً همه‌ی شما در جمع اقوام و دوستان با کسانی مواجه شده‌اید که چند سال از عمر خود را در یک رشته گذرانده‌اند، ولی در شغل نامرتبط با تحصیلشان مشغول به کار هستند. البته این موضوع حتی در کشورهای دیگر، امری طبیعی است. اما بهتر آن است که عمر باارزش خود را صرف رشته‌ای کنید که بازار کار و آینده‌ی شغلی بهتری داشته باشد. هرگز فراموش نکنید که برای رسیدن به شغل و درآمد مناسب، تحصیل در یک رشته و دانشگاه خوب کفایت نمی‌کند. داشتن یک شغل مناسب مستلزم داشتن مهارت، تلاش و پشتکار است. همچنین برای انتخاب یک رشته‌ی مناسب باید در قدم اول، هدف از ادامه‌ی تحصیل مشخص شود. قصد پذیرش از دانشگاه‌های خارجی، فرار از سربازی، ساختن آینده‌ی شغلی بهتر، کسب درآمد بالا و...، همگی این موارد در انتخاب رشته‌ی موردنظر تأثیر بسیار زیادی دارند. به همین دلیل، شما باید حداقل با خود روراست باشید. ابتدا تعیین کنید که هدفتان برای تحصیل و آینده چیست، سپس از یک مشاوره‌ی تحصیلی یا شغلی در این زمینه کمک بگیرید.