10 راهکار برای تربیت فرزند مستقل

بی‌توجهی به استقلال در تربیت فرزند

راه‌های زیادی برای تربیت فرزند مستقل وجود دارد. طبق تحقیقات پژوهش‌گران، والدینی که فرزندان مستقلی تربیت می‌کنند، کمتر پیش می‌آید که برای ایمنی فرزند خود دچار استرس شوند. آن‌ها اغلب نوجوانانی با اعتماد به نفس را وارد جامعه می‌کنند. با این حال بسیاری از والدین نمی‌دانند چگونه فرزند خود را مستقل کنند. در بیشتر مواقع، والدین از این‌که کودکشان کارهایی که به او محول می‌شود را کند انجام می‌دهد به ستوه می‌آیند. کمبود زمان همیشه بهان‌ی خوبی است برای این‌که لباس فرزندمان را خودمان عوض کنیم تا دیرمان نشود؛ یا این‌که سریع اسباب‌بازی‌هایش را جمع کنیم که خانه مرتب شود و ... . در چنین شرایطی بیشتر والدین با تنگنای زمانی روبرو می‌شوند و فرصتی برای انجام کارهای شخصی خود پیدا نمی‌کنند. آن‌ها بیشتر نگران کارهایی هستند که باید هم‌اکنون و در زمان حال به سرعت انجام شود؛ بدون این‌که از تأثیرات طولانی مدت این روش مطلع باشند.

مزایای مهم مستقل شدن فرزندان

واقعیت این است که شما به طور معمول، کارهایی را برای فرزندتان انجام می‌دهید که او خودش می‌تواند انجام دهد. این کار پیامی ناخواسته از سمت شما به فرزندتان ارسال می‌کند: «من به توانایی‌های تو اعتماد ندارم». نتیجه‌ی این رفتارها، کودکی است که فاقد استقلال، اعتماد به نفس و مهارت حل مسئله است و نمی‌تواند وظایف مناسب سنش را انجام دهد. تربیت فرزند مستقل سبب می‌شود تا در آینده جوانانی با اعتماد به نفس، توانا، مسئولیت‌پذیر، صبور و قوی را در کنار خود داشته باشیم. در ادامه با 10 راه‌کار مهم برای تربیت کودک مستقل آشنا شوید.

1- تغییر را آغاز کنید.

برای این‌که بتوانید شرایط را عوض کنید، باید ابتدا تغییر را در خود ایجاد کنید. آیا تاکنون صبر نمی‌کردید که فرزندتان کارهایی را که خودش می‌تواند، انجام دهد؟ الان وقت آن رسیده است که به او بگویید: «متأسفم که وقتی برای انجام کارهای بزرگ آماده می‌شوی با تو مثل یک بچه‌ی کوچک رفتار می‌کنم». حواستان باشد، از روزی که این جمله را به فرزندتان می‌گویید، دیگر نباید از عباراتی مانند: «تو دیگر بچه نیستی، چرا این رفتار یا کار را می‌کنی» و امثال این سرزنش‌ها، استفاده کنید.

2- فرصت‌ها را شناسایی کنید.

از کارهایی که فرزندتان می‌تواند خودش به تنهایی انجام دهد یک فهرست تهیه کنید. برای مثال: مسواک زدن، بستن بند کفش، لباس پوشیدن، جوراب به پا کردن، مرتب کردن اسباب‌بازی‌ها و... . سپس از او بپرسید: «فکر می‌کنی چه وظایفی را می‌توانی به تنهایی انجام دهی؟». این کار کمک می‌کند تا او تمایل بیشتری به تلاش کردن از خود نشان دهد.

3- اولویت‌ها را هدف قرار دهید.

اگر فهرستی که تهیه کرده‌اید گزینه‌های زیادی دارد، چند مورد که دارای اولویت بیشتری هستند را انتخاب کنید. توجه داشته باشید که برای تربیت فرزند مستقل لازم نیست او را در دنیایی از وظایف تازه غرق کنید؛ زیرا ممکن است کودک‌تان خسته شود و دیگر نتوانید اوضاع را سر و سامان دهید.

4- زمان بگذارید.

اگر قرار است فرزندتان موهایش را خودش شانه کند و این کار را در ده دقیقه انجام می‌دهد، شما صبح خود را ده دقیقه زودتر شروع کنید. با «زمان» مسابقه ندهید و آرامش خود را حفظ کنید تا تأثیر بیشتری روی کودک بگذارید و به او فرصت دهید تا به مرور زمان، سرعت بیشتری در کارهایش پیدا کند.

5- کارها را تقسیم‌بندی کنید.

در ابتدای کار، وظایفی که قرار است به او محول کنید را تقسیم‌بندی کنید. برای مثال: وقتی قرار است لباس‌هایش را خودش بپوشد، پیراهنش را تنش کنید و بگذارید شلوارش را خودش بپوشید. سپس به او بگویید که شاخه‌های درخت او (بازوهایش) به برگ‌هایشان (پیراهنش) نیاز دارند و او می‌تواند این کار بزرگ را خودش به تنهایی، عالی انجام دهد.

6- کمال‌گرایی را کنار بگذارید.

بپذیرید، کودک شما نمی‌تواند کاری را که بر عهده دارد به خوبی شما انجام دهد. اگر قرار است در آشپزی به شما کمک کند و ناگهان مقداری شیر را روی زمین ریخته، بدون این‌که از او انتقاد کنید، کمک کنید تا خودش زمین را تمیز کند. به او اطمینان دهید که این اتفاق ممکن است برای هر کسی در هر سنی بیفتد.

7- او را تحسین کنید.

اگر دیدید او کفش‌هایش را اشتباه پوشیده است، هرگز به او تذکر ندهید و فقط قبل از این‌که کفش بپوشد به او بگویید: «تو می‌توانی کفش‌هایت را خودت به تنهایی بپوشی، آفرین». مطمئن باشید پاهای او پس از کمی راه رفتن، احساس ناراحتی کرده و او این را بیان می‌کند. در این هنگام است که شما باید بگویید: «شرط می‌بندم که فردا آن‌ها را درست می‌پوشی».

8- شرایط را در نظر بگیرید.

اگر فرزندتان بیمار، خسته و یا در شرایط استرس‌زایی است، بدون تردید نمی‌تواند خود را با تغییر وفق دهد. بهتر است برای سپردن مسئولیت‌های جدید کمی صبر کنید تا اوضاع او بهتر شود. همچنین ممکن است در این مواقع از انجام مسئولیت‌هایی که قبلاً بر عهده گرفته است فرار کند. در این شرایط نیز شما باید انعطاف‌پذیر باشید و در انجام کارها به او کمک کنید. پذیرش موقتی وظایف او توسط شما در شرایطی که او اوضاع نابسامانی دارد، کار اشتباهی نیست.

9- او را همان‌گونه که هست، بپذیرید.

یکی از بهترین کارهایی که می‌توانیم برای تربیت فرزند مستقل انجام دهیم این است که او را با تمام نقاط قوت و ضعفش بپذیریم؛ بدون این‌که بر روی خصوصیاتش برچسب بگذاریم. اگر می‌خواهید فرزندتان به توانایی‌های خود اطمینان داشته باشد و با خیالی راحت وظایفش را بر عهده بگیرد، باید او را همان‌گونه که هست، بپذیرید.

10- مهارت حل مسئله را به او بیاموزید.

وقتی مشکلات جزئی پیش می‌آیند، برای حل مشکل عجله نکنید. از کودک خود بپرسید که آیا می‌تواند راه حلی برای این مشکل پیدا کند؟ با این روش، مهارت حل مسئله را به او آموزش دهید. اگر فرزندتان گیج شده است، پیش از آن‌که خودتان ایده‌ای را مطرح کنید به او زمان بدهید تا فکر کند. سعی کنید آرام بمانید و مشکلات را در آرامش با همدیگر حل کنید.