بلندخوانی کتاب برای کودکان

همان‌طور که می‌دانید، کودکان به‌صورت طبیعی مهارت‌های شنیداری را یاد می‌گیرند. اما ازآنجا‌که در دوران نوزادی با صداهای زیادی مواجه‌اند، فقط به آنچه دوست دارند توجه می‌کنند. به همین دلیل، توانایی شنیداری آن‌ها ضعیف خواهد بود. بچه‌ها برای آنکه بتوانند شنیده‌ها را به‌خوبی درک کنند و در دوران مدرسه با مشکل مواجه نشوند، به کمک والدین خود نیاز دارند. اینکه چگونه می‌توان مهارت‌های شنیداری را در بچه‌ها تقویت کرد، سؤالی است که ذهن خانواده‌ها را به خود مشغول کرده است. پاسخ سؤال این است که فقط با بلندخوانی کتاب برای کودکان می‌توان این مهارت اساسی و مهم را تقویت کرد. از‌این‌رو، در این مقاله قصد داریم اهمیت و تأثیر بلندخوانی کتاب برای کودکان را مورد بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه باشید تا با این موضوع و ضرورت انجام آن در دوران کودکی بیشتر آشنا شوید.

بهبود روان‌خوانی

یکی از دلایلی که بچه‌ها باید بلندخوانی را بیاموزند، بهبود روان‌خوانی در آن‌هاست؛ زیرا این مهارت یکی از اصول مهم موفقیت در خواندن محسوب می‌شود. زمانی فردی می‌تواند متنی را کاملاً روان بخواند که به‌صورت خودکار قادر به تشخیص کلمات باشد. کودکان با این کار نه‌تنها می‌توانند واژه‌ها را بهتر درک کنند، بلکه مطالب را با دقت بیشتری می‌خوانند. بنابراین، میزان دقت و تمرکز با بلندخوانی کتاب برای کودکان افزایش چشمگیری خواهد داشت. همچنین، ازآنجاکه روان‌خوانی و ادراک ارتباط تنگاتنگی با هم دارند، هرچه این توانایی در آن‌ها بیشتر تقویت شود، دانش و قدرت درک کودکان از متون، افزایش خواهد یافت

تقویت مهارت‌های مهم خواندن

درست‌خوانی درحقیقت نیازمند زمان، تمرکز و توجه فراوانی است. درواقع، این کار به تقویت مهارت‌های بچه‌ها در دستور زبان، حافظه، دقت، ترتیب‌گذاری و روابط علت و معلولی کمک بسیاری می‌کند. همچنین، بلندخوانی می‌تواند مهارت خواندن را در بچه‌هایی که به‌تازگی این مهارت را کسب کرده‌اند، تقویت کند. درحقیقت، کودکان با انجام این کار نوعی نظارت روی کار خود انجام می‌دهند.

افزایش اعتماد‌به‌نفس

افزایش اعتماد‌به‌نفس از تأثیر بلندخوانی کتاب برای کودکان به حساب می‌آید؛ زیرا همان‌طور که قبل‌تر اشاره کردیم، با این مهارت کودکان درک و فهم بیشتری نسبت به کلمات و معانی آن‌ها دارند. درنتیجه، درست‌خوانی، روان‌خوانی و درک واژه‌ها باعث بروز یک حس مثبت در کودکان به خودشان می‌شود. به همین دلیل بچه‌هایی که این تکنیک را اجرا می‌کنند، هنگام خواندن اعتماد‌به‌نفس بیشتری خواهند داشت.

تقویت مهارت کار گروهی و برقراری ارتباط با دیگران

زمانی که بچه‌ها برای تمرین بلندخوانی با همسالان خود دور هم جمع می‌شوند، علاوه بر دریافت بازخوردهای یکدیگر، کمک به هم و پیشرفت در خواندن، نحوه‌ی برقراری ارتباط با دیگران را نیز می‌آموزند. کودکانی که یاد می‌گیرند از ابزارهای بیانی خود جهت خواندن برای دیگران در موقعیت‌های مختلف استفاده کنند، نه‌تنها از ادای کلمات لذت می‌برند، بلکه روابط اجتماعی قوی‌تری نسبت به سایرین دارند. همچنین، زمانی که بچه‌ها در یک محیط حمایتی دوستانه بلندخوانی را تمرین می‌کنند، آرامش بیشتری خواهند داشت. بنابراین، دست به اکتشافات جدید زده و به‌سرعت نسبت‌به یادگیری و خواندن احساس مالکیت می‌کنند.

به‌اشتراک‌گذاشتن مهارت‌های جدید

یکی از فواید بلندخوانی کتاب برای کودکان، به‌اشتراک‌گذاشتن مهارت‌های خود با دیگران است. زمانی که کودک مهارت خواندن را یاد می‌گیرد، هیجان‌زده می‌شود و سعی می‌کند این توانایی خود را به دیگران نشان دهد. به همین دلیل، برای بچه‌های کم‌سن‌و‌سال‌تر از خود بلندخوانی می‌کند. این کار کودکان را برای یادگیری مهارت‌های بیشتر ترغیب خواهد کرد.

1. شروع آموزش از سن کم

ازآنجا‌که بلندخوانی برای کودکان باید بین کودک، لغات و کلمات رابطه‌ی صمیمی برقرار کند، بهتر است از همان دوران کودکی در وجودش نهادینه شود. والدین باید برای فرزندانشان کتابخانه‌ای از کتاب‌داستان‌های مختلف فراهم کنند. در سنین کم احتمال خورده‌شدن، پاره‌شدن، کثیف‌شدن و... کتاب‌ها وجود دارد. اما لازم است برای تقویت روحیه‌ی اکتشافی بچه‌ها، سبدی از کتاب‌های مختلف در اختیارشان قرار داده شود.

2. استفاده از کتاب‌هایی متناسب با سن بچه‌ها

برای نهادینه‌کردن این عادت پسندیده نباید از هر کتابی که دم دست است، استفاده کرد. برای آموزش مؤثر باید داستان‌هایی متناسب با سن کودکان برایشان خوانده شود. زمانی که بچه‌ها نتوانند کلمات کتاب را درک کنند، از این کار خسته شده و تمایل کمتری به آن نشان می‌دهند. برای دانستن اینکه چه کتابی متناسب با چه سنی است، می‌توان از متصدیان کتابخانه‌ها کمک گرفت.

3. خواندن تصویرها

تصاویر، درحقیقت متن‌های دیداری هستند که در افزایش دایره‌ی لغات بچه‌ها نقشی مهم و اساسی ایفا می‌کنند. والدین باید هنگام خواندن کتاب داستان بر شخصیت‌ها، مکان‌ها و زمان تأکید کنند. اگر اتفاقات احساسی در داستان رخ داد، باید آن را با چهره‌ی شخصیت موردنظر برای بچه‌ها توضیح داد.

4. کمک‌گرفتن از کودک حین خواندن

برای متمرکزکردن بچه‌ها روی موضوع داستان لازم است حین خواندن از کودک سؤال شود. به‌طور مثال: «به نظرت شخصیت داستان بعد از این حادثه چه احساسی پیدا می‌کنه؟» و سؤالاتی از این قبیل که باعث افزایش انگیزه و دقت کودک در شنیدن ادامه‌ی داستان شود.

سخن آخر

در حالت کلی، بلندخوانی کتاب برای کودکان قسمتی از مغز را که با تخیل دیداری، درک مطلب و دریافت واژگان ارتباط مستقیم دارد، تحریک و تقویت می‌کند. زمانی که یک متن برای گروهی از بچه‌ها خوانده می‌شود، همه‌ی آن‌ها کلمات مشابهی را می‌شنوند، اما مغزشان اطلاعات دریافتی را به‌صورت متفاوتی پردازش می‌کند که به تجربه‌های آن‌ها از کتابخوانی در خانه باز می‌گردد. تحقیقات نیز نشان داده‌اند بچه‌هایی که حداقل سه بار در هفته برایشان کتاب خوانده شده، آگاهی واژه‌شناسی بیشتری نسبت به سایرین دارند. درکل، تأثیر بلندخوانی کتاب بر کودکان باعث تقویت قوه‌ی تخیل، برقراری ارتباط بهتر با دیگران، افزایش قدرت درک کلی از مکان‌ها، مردم، اتفاقات و افسانه‌های کلاسیک می‌شود.