در گذشته استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان با اعمال محدودیت‌های سنی و موقعیتی همراه بود و نوع آرایش کردن در اماکن عمومی، محل کار و تحصیل با مهمانی‌ها و جشن‌ها متفاوت بود. اما امروزه این حد و مرزها وجود ندارد. این موضوع باعث شده تا والدین بیش از پیش نگران آینده‌ی فرزندانشان، نحوه‌ی حضور و جایگاه اجتماعی آنها باشند. اما علل گرایش و علاقه‌ی نوجوانان به لوازم آرایش چیست؟ چگونه می‌توان استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان را کاهش داد؟
علل گرایش و علاقه به آرایش در نوجوانان
همان‌طور که می‌دانید نوجوانی مرحله‌ای بسیار حساس و بحرانی از رشد هر فرد است. در این دوره تغییرات ظاهری و درونی زیادی در افراد ایجاد می‌شود. همین تغییرات ظاهری یکی از علل مهم استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان است. آنها در این دوره نسبت به وزن، رنگ پوست و اعضای صورتشان به شدت حساس می‌شوند و حاضر به پذیرش تغییراتشان نیستند. از این رو به دنبال راه‌هایی برای رسیدن به معیارهای زیبایی‌اند. ساعت‌ها جلوی آینه به تماشای خود می‌نشینند و از صورتشان ایراد می‌گیرند. آرایش کردن نیز یکی از آسان‌ترین و سریع‌ترین راه‌ها برای رسیدن به زیبایی است، به همین دلیل به سمت آن گرایش پیدا می‌کنند. از طرفی نوجوانان تمایل زیادی به دیده شدن دارند. بنابراین اولین فکری که به ذهنشان خطور می‌کند، آن است که «اگر زیبا باشم، شخصیتی چشم‌گیر و دوست داشتنی خواهم داشت». آنها معتقدند که با این کار تصویری جذاب و مثبت از خود در ذهن دیگران به جا می‌گذارند. برخی دیگر برای پنهان کردن هویت واقعی‌شان از این ابزار استفاده می‌کنند زیرا نسبت به خود احساس رضایت ندارند، از این رو سعی می‌کنند خود را تغییر دهند. نوع تربیت و رفتار والدین نیز در این زمینه تأثیرگذار است. والدین مستبد و سخت‌گیر معمولاً با رفتارشان اجازه‌ی مخالفت و حتی اظهار نظر در خصوص تصمیم‌هایشان را از فرزندانشان می‌گیرند. اما این پیروی از قوانین والدین تا سن بلوغ کودکان بیشتر دوام نخواهد داشت. آنها بالاخره راهی برای مخالفت و بیان اعتراضشان پیدا خواهند کرد. مثلاً اگر آرایش کردن دختران در سن کم واکنش های غیر اصولی والدین را در پی داشته باشد، بدون شک در سن نوجوانی گرایش شدیدی به استفاده از لوازم آرایش در آنها ایجاد می‌شود زیرا به این طریق می‌خواهند مخالفت خود را با والدینشان نشان دهند. به زبان ساده‌تر رفتارهای پدر و مادرشان را تلافی کنند. فشارهای جامعه که شامل دوستان، همکلاسی‌ها، اقوام و والدین است، تأثیر بسیاری بر نوع نگرش نوجوانان نسبت به ظاهرشان دارند. وقتی فردی به خاطر ساده پوشی و استفاده نکردن از لوازم آرایش از سوی خانواده و اطرافیانش مورد تمسخر و تحقیر قرار می‌گیرد، بدون شک به سمت پوشش غیر متعارف، آرایش کردن و حتی عمل‌های زیبایی سوق داده می‌شود. متأسفانه همه‌ی موارد گفته شده ریشه در عدم شکل‌گیری و یا تخریب اعتماد به نفس در کودکان دارد.
چگونه می‌توان استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان و کودکان را کاهش داد؟
استفاده مداوم و زیاد از لوازم آرایشی نه تنها به پوست بلکه به اعتماد به نفس کودکان و نوجوانان نیز آسیب می‌زند. زیرا علاوه بر پیری زودرس، باعث می‌شود افراد دیگر نسبت به ظاهر بی‌آرایش خود حس خوبی نداشته باشند. از این رو اعتماد به نفسشان روز به روز کم‌تر می‌شود. به همین دلیل باید استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان را محدود کرده و بر میزان استفاده از این لوازم نیز نظارت داشت. اما چگونه می‌توان این کار را انجام داد؟ ما در این بخش از مقاله نکاتی را به منظور کاهش استفاده از این لوازم ارائه می‌دهیم. - به جای تبدیل کردن خانه به یک پادگان نظامی و تربیت فرزندانی بله چشم‌گو باید با آنها دوست بود. والدین باید از علایق و سلایق کودکانشان آگاه باشند و حس همدلی آنها را برانگیزند. - نوجوانان در تلاشند تا خود را به قهرمان، الگو و هر شخصیتی که می‌پسندند، شبیه کنند. از این رو والدین باید به گونه‌ای رفتار کنند تا به قهرمان و الگوی فرزندانشان تبدیل شوند. - برای کاهش استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان، والدین باید به شدت مراقب رفت و آمدهایشان با افراد و دوستان خانوادگی باشند. نشست و برخاست با کسانی که نه تنها ظاهرگرایی و توجه به ظواهر برای آنها ارزش محسوب نمی‌شود، بلکه رشد ابعاد فرهنگی، هنرآموزی و تحصیلات عالیه را به عنوان ارزش تلقی می کنند، در این زمینه کمک زیادی می‌کند. - کودکان و نوجوانان توانایی تشخیص واقعیت را با آن‌چه در برنامه‌های مختلف تلویزیونی و کانال‌ها می‌بینند، ندارند. بنابراین نباید آنها را به خاطر استفاده از آرایش غلیظ و پوشیدن لباس‌های باز که دائماً در فیلم‌ها و سریال‌ها دیده‌اند، سرزنش و ملامت کرد. آنها نمی‌دانند که بازیگران، خواننده‌ها و چهره‌های مطرح برای خوب دیده شدن روی صحنه از گریم‌های سنگین استفاده می‌کنند. والدین باید در این شرایط ابتدا به فرزندانشان بیاموزند که آنها باارزشند. سپس با استفاده از مجلات مخصوص نوجوانان، پوشش و آرایش و متعارف را به آنها نشان دهند. البته قانع کردن بچه‌ها نباید به گونه‌ای باشد که آنها فکر کنند باید بیش از حد از مواضع خود کناره‌گیری کنند. - پدر و مادر باید بر سر میزان مناسب و متعارف آرایش و پوشش فرزندان با هم تفاهم داشته باشند. این که مادر یک نظر داشته باشد و پدر نظری دیگر، فقط باعث سردرگمی کودکان خواهد شد. به همین دلیل والدین باید قبل از هر کاری نظرات و حرف‌هایشان را یکی کنند. - والدین باید همه محدودیت‌های خود را برای فرزندانشان به طور کامل شرح دهند. مثلاً دختر نباید در سن 15 سالگی از خط چشم استفاده کند. اما در عین حال این امتیاز به او داده شود که در 18 سالگی و فقط در برخی مراسم خاص، بتواند خط چشم بکشد. - همان‌طور که می‌دانید بچه‌ها تمایل زیادی به تجربه‌ی کارهای جدید دارند. از این رو تلاش می‌کنند تا از محدودیت‌های تعیین شده فراتر روند. با این کار در حقیقت قصد امتحان کردن والدینشان را دارند. برای آن‌که بدانند، آیا می‌توانند از محدودیت‌ها عبور کنند یا خیر. به همین دلیل پدر و مادر باید به شدت مراقب باشند و بر محدودیت‌ها و قوانین تعیین شده پافشاری کنند. - البته گاهی اوقات نیز مصالحه و سازش با فرزندان می‌تواند به والدین برای کنترل بیشتر اوضاع کمک کند. بنابراین لازم است در موقعیت‌های خاص برخی کارهای آنها را نادیده گرفت. - متأسفانه برخی از مادرها اطلاعات چندانی درباره‌ی لوازم آرایشی ندارند. زیرا خودشان جزو افرادی بودند که تا روز عروسی از این وسایل استفاده نکرده‌اند. در این وضعیت برای آن‌که بتوانند فرزندانشان را به خوبی راهنمایی کنند، باید اطلاعاتشان را در این زمینه افزایش دهند. برای این کار نیز می‌توان از متخصصین زیبایی کمک گرفت. - بچه‌ها باید مضرات استفاده‌ی مداوم از لوازم آرایش را بدانند. بنابراین پدر و مادر باید اطلاعاتی درباره‌ی نحوه‌ی ساخت لوازم آرایش و مواد مورد استفاده در آنها را در اختیار فرزندان قرار دهند. همچنین از تأثیری که روی پوست و سلامت می‌گذارند با آنها صحبت کنند.
سخن آخر
همان‌طور که متوجه شدید استفاده از لوازم آرایش در نوجوانان، در حقیقت به علت اعتماد به نفس پایین آنها است. بنابراین والدین باید با رفتارهای مناسب این حس را در فرزندانشان تقویت کنند. کودکان باید بیاموزند که زیبایی باطنی از ظاهرشان مهم‌تر است و باید در استفاده از هر چیزی متعادل رفتار کنند.