یکی از مهمترین وظایف ما به عنوان والدین این است که به آموزش آداب معاشرت به کودکان خود اهمیت دهیم و به فرزندانمان کمک کنیم مهارتهای اجتماعی خود را توسعه دهند، به آنها نشان دهیم که چگونه به شیوهای مؤدبانه با مردم تعامل کنند و به آنها بیاموزیم که با دیگران با احترام رفتار کنند. داشتن فرزندان مؤدب و محترم از خواستههای هر پدر و مادری است. آموزش آداب معاشرت به کودکان و نوجوانان برای داشتن شخصیتی جذاب، مسئول و اجتماعی ضروری است. اما والدین چگونه میتوانند نکات درست معاشرت را به فرزندان خود بیاموزند؟ چه روشهایی وجود دارد که بتوانیم فرزندانی تربیت کنیم که با آداب معاشرت آشنا باشند؟ برای دانستن پاسخ این سوالات با ما همراه باشید.
مانند یک الگو رفتار کردن
یک اصل اساسی برای داشتن فرزندانی آدابدان آن است که والدین خودشان محترمانه و مؤدبانه رفتار کنند تا الگوی مناسبی برای فرزند خود باشند زیرا کودکان از آنها تقلید میکنند. ما نمیتوانیم خودمان چارچوبهای اخلاقی را رعایت نکنیم اما انتظار داشتهباشیم فرزندمان مؤدب باشد. پس ابتدا باید خودمان مقید به رعایت اصول معاشرت باشیم.
تمرین کردن در خانه
خوب است برای آموزش دادن آداب معاشرت به کودکان نکات مهم مورد نظرمان را هر روز در خانه با آنها تمرین کنیم. رفتار کودک در مهمانی شباهت زیادی دارد به آنچه ما در خانه با او تمرین کردهایم. برای نمونه اگر میخواهیم فرزندمان در مهمانی و کلاً در هر جمعی از کلمه متشکرم یا لطفاً استفاده کند هم خودمان باید از این کلمات زیاد استفاده کنیم و هم کودک را در شرایطی قرار دهیم که این کلمات را بگوید. مثلاً به او بگوییم اگر چیزی میخواهد از کلمه لطفاً استفاده کند تا آن را به او بدهیم. به این ترتیب با کودک در خانه تمرین کنیم.
مهمان بازی کردن
یکی از راهکارهای مفید در این زمینه مهمان بازی کردن با فرزندمان است که گاهی کودک در جایگاه مهمان قرار بگیرد و گاهی در نقش میزبان و به این شکل با رفتاریهایی آشنا شود که باید در هر موقعیتی از خود نشان دهد. ما میتوانیم گاهی نقش یک مهمان بد با رفتارهای بیادبانه را بازی کنیم و از فرزندمان بخواهیم رفتار درست را به مهمان یاد دهد. وقتی فرزندمان خودش مربی آداب معاشرت شود قطعاً نکات را بهتر به یاد خواهد سپرد. نکته دیگر آن است که آموزش در خلال بازی برای کودکان بسیار موثر است. شما با بازیهای مختلف میتوانید موضوعات گوناگون را به فرزند خود بیاموزید و اطمینان داشته باشید این روش آموزش یکی از بهترین شیوههاست.
خواندن کتابهای آشنایی با آداب معاشرت
کتابهایی در زمینه آموزش آداب معاشرت به کودکان وجود دارد که مطالعهی آنها به همراه فرزندانمان نکات ارزشمند زیادی به آنها یاد میدهد و آنان را با رفتارهای درست در شرایط و موقعیتهای گوناگون آشنا میکند. مخصوصاً اگر تصاویر کتاب گویا و جذاب باشد و کودک را به مطالعه علاقهمند کند.
پرسیدن خودت این رفتار رو دوست داری؟
این سوال میتواند به کودکان بیاموزد که فراتر از نیازهای خود فکر کنند و در برابر هر مسئلهای مسئولانهتر و اخلاقیتر رفتار کنند. وقتی کودک شما حرف بدی به زبان میآورد یا به دیگران بیاحترامی میکند از او بپرسید آیا دوست داری کسی با تو این رفتار را کند؟ با پرسیدن این سوالات کودک شما کمکم معقولتر و منطقیتر رفتار میکند و میفهمد در هر مکانی باید چگونه با دیگران رفتار کند.
دیدن کارتون یا فیلم با فرزندتان
خوب است گاهی به قصد آموزش آداب معاشرت به کودکان، با فرزندتان همراه شوید و کارتون یا فیلمی با او تماشا کنید. بعد میتوانید درباره رفتار شخصیتها در آن کارتون یا فیلم صحبت کنید. از او بپرسید آیا از آن رفتار یا آن حرف خوشش آمد؟ چرا آن کار اشتباه و یا صحیح بود؟ اجازه دهید فرزندتان درباره این مباحث صحبت کند و استدلال خود را بیان کند. در بین این گفتگوها فرزند شما نکات بسیار مفیدی خواهد آموخت.
بررسی کردن رفتار کودک با دیگران در خلوت
یک روش درست رفتار با کودک در مهمانی این است که اگر مرتکب اشتباهی شد در جمع به او تذکر ندهید. شما میتوانید در فضایی خصوصی به تحلیل ارتباط کودک با همسالان خود یا ارتباط کودک با بزرگسالان بپردازید و نکات مثبت یا منفی رفتارش را به او گوشزد کنید. مثلاً بگویید بهتر بود دوستت را محترمانه صدا میکردی یا اجازه میدادی مادربزرگ روی صندلی بنشیند. دقت کنید که این نکات را با لحنی دوستانه و کاملاً خصوصی به فرزندتان تذکر دهید تا احساس خجالت و شرمندگی نکند.
داستانهای تربیتی
برای آموزش آداب معاشرت به کودکان داستانهایی برای فرزندتان تعریف کنید که مطلب یا مشکلی اخلاقی در آن وجود داشته باشد تا فرزندتان به آن فکر کند، برای آن پیشنهادی بدهد یا آن نکتهی جدید را در خلال داستان بیاموزد. به طور مثال متوجه شود سلام کردن به دیگران چقدر خوب است و یا...
درست کردن علامت یا نشانههایی برای رعایت یک مسئله رفتاری
در هنگام آموزش آداب معاشرت به کودکان، خوب است که برای یادآوری نکاتی که به فرزندتان آموختهاید از علائم یا نشانهها استفاده کنید. مثلاً از یک عروسک یا یک تصویر استفاده کنید تا به فرزندتان یادآوری کنید که صحبت دیگران را قطع نکند و تا رسیدن نوبت خودش برای صحبت کردن صبر کند. این علائم در خانه کمکم کودک را به رعایت نکات آموزشی عادت میدهد.
دادن پاداش و جایزه
اگر متوجه شدیم که فرزندمان در مهمانی رفتار خوبی از خود نشان میدهد، باید از او به خاطر این موضوع تعریف کنیم. از رفتار خوبش قدردانی کنیم. او را تشویق کنیم که آن رفتار را در مهمانیهای دیگر تکرار کند. همچنین میتوانیم برای همین کار به او پاداش یا جایزه دهیم. آموزش آداب معاشرت به کودکان به همراه دادن جایزه فرزندتان را به رعایت نکات علاقهمند میکند.
جمعبندی
آموزش آداب معاشرت به کودکان و نوجوانان برای رشد فردی، اجتماعی و عاطفی بسیار ضروری است. وقتی فرزند ما آداب معاشرت را میداند عزت نفس بیشتری دارد و با اعتماد به نفس بیشتر در اجتماع رفتار میکند. با این آموزشها فرزند ما میداند که در یک مهمانی یا گردهمآیی چگونه رفتار کند و آگاهانهتر با دیگران تعامل داشتهباشد. ما در مجموعه مدارس علوی میکوشیم مجموعهای از رفتار و اخلاق مدرن را به کودکان و نوجوانان بیاموزیم. با آموزش اتیکت کودکان و نوجوانان، آنان تصویر مثبتی از خود در سطح فردی و اجتماعی خواهند داشت و در روابط اجتماعی درخشانتر عمل میکنند. ما با مجموعه کتابهای اتیکت سعی در انجام این مهم داریم و میخواهیم فرزندانی را تربیت کنیم که مهارتهای انسان قرن بیست و یکم را داشته باشند. در مجموعه کتابهای اتیکت فرزندانتان را با مباحث گوناگون آشنا میکنیم. این کتب با موضوعاتی مانند: اتیکت کلمههای ارتباطی، اتیکت تلفن صحبت کردن، اتیکت مهمان بودن، اتیکت میزبان بودن، اتیکت هدیه دادن و... تهیه شدهاند. با کتابهای اتیکت که از کتب فراآموزشی مجموعه مدارس علوی است کودکانی پرورش خواهیم داد که نیازهای قرن 21 و شیوههای پاسخگویی به آنها را میدانند و به بهترین شکل زندگی خواهند کرد.