در مدارس هوشمند علوی مهارتهای زندگی از مقطع دبستان به دانشآموزان آموزش داده میشوند. طبق برنامهریزیهای انجام شده دانشآموزان علوی علاوه بر علوم تجربی، مفاهیم ریاضی، زبان و علوم اجتماعی مهارتهای درست زندگی کردن را میآموزند و در کلاس درس تمرین میکنند. از شاخصههای مدارس هوشمند علوی میتوان توجه به تمام ابعاد شخصیتی دانشآموزان اشاره کرد. بسیاری از کارشناسان معتقدند در مدارسی که به دانشآموزان و نیازهای آنها پرداخته شود، افت تحصیلی، ترک تحصیل و بیزاری از مدرسه کمتر به چشم میخورد. اما چرا باید این مهارتها به فرزندان ما آموزش داده شود؟
آموزش مهارتهای زندگی در دبستانهای علوی
یادگیری مهارتهای زندگی در مدارس غیر دولتی علوی توسط دبیران از طریق طوفان فکری، بازی، بحث، کار گروهی، نمایش و ... انجام میشود. این آموزشها در پایههای مختلف و با توجه به درک و توانایی دانشآموزان ارائه میشوند. دانشآموزان مقطع دبستان در این آموزش با آداب و روابط اجتماعی آشنا میشوند و در پایههای بالاتر طرز برخورد با جنس مخالف را میآموزند. دانشآموزان مدارس هزارهی سوم علوی با کمک این مهارتها در آینده افراد موفقتری خواهند بود. آموزش مهارتهای زندگی هفتهای یک جلسه با عنوان زنگ مهارت به مقطع دبستان آموزش داده میشود.
آموزش مهارتهای زندگی در مقطع متوسطه علوی
این آموزش در مقطع متوسطه با جدیت بیشتری دنبال میشود. در این مقطع نیز دانشآموزان یک جلسه در هفته با مهارتهای زندگی آشنا شده و همچنین جلسات ماهانه مهارتهای زندگی برای اولیا آنها برگزار میشود. این اصول عبارتاند از: 1- خودآگاهی: دانشآموزان در آموزش خودآگاهی با بسیاری از ویژگیهای شخصیتی، مسئولیتها، وظایف و حقوق خود آشنا میشوند، به تصویری واقعبینانه از خود میرسند و از نقاط ضعف و قوت خود آگاه میشوند. 2- همدلی: هدف از آموزش این مهارت در مدارس علوی برقراری ارتباط گرم با سایرین با توجه به تفاوتهای فردی، فیزیکی و شخصیتی آنها است. همدلی یعنی درک احساسات و عواطف دیگران و نشان دادن واکنش مثبت نسبت به آنها. دانشآموزان با این مهارت میآموزند تفاوتهای دوستان خود را بپذیرند و احساسات آنها را درک کنند و به آنها احترام بگذارند. این مهارت در آینده کمک بسیاری به آنها میکند. 3- ارتباط مؤثر: در ارتباط مؤثر دانشآموز وجود خود را ابراز میکند، با اصول مذاکره آشنا میشود و با ارتباط کلامی و غیر کلامی با همکلاسیهایش گفتوگو میکند. 4- ارتباط بین فردی: در آموزشهای این مهارت دانشآموز با مفهوم همکاری و مشارکت آشنا میشود، ارتباط دوستانه با سایرین برقرار کرده و روابطش را حفظ میکند. در صورت عدم آموزش این مهارت و تمرین کردن آن دانشآموزان به افرادی منزوی و گوشهگیر تبدیل خواهند شد. 5- تصمیمگیری: در مهارت تصمیمگیری دانشآموزان با تعیین اهداف و پذیرش مسئولانه آشنا میشوند و یاد میگیرند در چه مواقعی بهترین تصمیم را بر مبنای آگاهی از حقایق بگیرند. این تصمیمها ممکن است احساسی، اضطراری، واکنشی، مطیعانه، منطقی و ... باشند. 6- مقابله با استرس: اضطراب و استرس در زندگی روزانه اغلب افراد وجود دارد. اگر آموزشهای مقابله با استرس از کودکی به دانشآموزان داده شود، آنها میآموزند چطور با فشارها و تنشهای زندگی و اضطرابهای دوران تحصیل روبرو شوند. این آموزشها به کودکان و نوجوانان کمک میکنند تا عوامل استرسزا را پیشبینی و شناسایی کرده و با تنظیم زمان از به وجود آمدن آن ها پیشگیری کنند. آموزش مقابله با استرس در کاهش آمار ترک تحصیل مؤثر است. 7- مقابله با هیجانات: متأسفانه برخی هیجانات منجر به خشم و پرخاشگری میشوند. در مدارس هوشمند علوی، برای جلوگیری از تصمیمهای مبتنی بر هیجانات دانشآموزان آموزشهایی به آنها داده میشود. به این ترتیب آنها با انواع هیجانات آشنا شده و توانایی مقابله با هیجان خود و دیگران را در خود تقویت میکنند. 8- تفکر انتفادی: با آموزش این مهارت در مدارس غیر انتفاعی علوی دانشآموزان در کلاس فعال بوده، سؤالات خود را مطرح میکنند و نسبت به مطالب آموزش داده شده با استدلال و هدف میاندیشند. همچنین با نقش خود به عنوان یک شهروند آشنا میشوند. 9- حل مسئله: با آموزش مهارت حل مسئله، دانشآموزان مشکلات خود را شناسایی، راهحلهای موجود را بررسی کرده و با کمک اطرافیان به حل مشکل میپردازند. نوجوانان و کودکان در سنین مختلف با مشکلاتی در خانواده و مدرسه مواجه میشوند که با آموزش و تمرین این توانایی آنها میتوانند از پس آنها درآیند. 10- تفکر خلاق: با آموزش تفکر خلاق دانشآموزان یاد میگیرند خلاف شیوهی معمول فکر کنند، مثبت بیاندیشند و راهحلهای خلاقانه برای مسائل ارائه دهند.
آموزش مهارتهای زندگی در مدارس علوی چه تفاوتی با سایر دروس دارد؟
درسهای مهارتهای زندگی برخلاف سایر دروس امتحان و مشق شب ندارند. در واقع تکلیفهای هفتگی دانشآموزان در کلاس مهارتهای زندگی اختیاری است. دانشآموزان در این کلاسها به کشف مسائل میپردازند و فعال عمل میکنند، در صورتی که در کلاس درس بیشتر میشنوند و تمرین حل میکنند. درسهای این مهارتها با موضوعاتی که انسان در زندگی روزانه با آنها مواجه میشود، در ارتباط است. این آموزشها از پیشدبستانی شروع میشوند. به این ترتیب دانشآموزانی که دبستان خود را در مدارس غیر انتفاعی علوی گذراندهاند، در دورهی نوجوانی نسبت به همکلاسیهای خود موفقتر خواهند بود. یکی از جذابترین ساعات کلاسی برای دانشآموزان ساعات آموزش مهارتهای زندگی است.
لزوم آموزش مهارت زندگی
با آموزش مهارتهای زندگی در مدارس غیر انتفاعی علوی کودکان و نوجوانان رفتار درست در مواجهه با مشکلات را میآموزند. از آنجاییکه با افزایش سن، کودکان با کشمکشهای درونی و بیرونی مواجه میشوند، بهترین زمان برای آموزش از پیشدبستانی شروع میشود. با آموزش مهارتهای زندگی، سطح سلامت در جامعه افزایش مییابد و میتوان از آسیبهای اجتماعی در آینده پیشگیری کرد. کودکانی که به مرور زمان و در محیط مدرسه با این مهارتها آشنا نشوند، به افرادی منزوی و گوشهگیر تبدیل خواهند شد که توانایی حل مشکلات و تصمیمگیری درست در شرایط خاص را ندارند. بنابراین هر هفته یک زنگ از ساعات کلاسی به مهارتهای زندگی برای دانشآموزان مدارس علوی اختصاص داده و همچنین در جلسات ماهانه با والدین نیز به اهمیت آموزش مهارتهای زندگی پرداخته میشود.