رشته اتاق عمل در زیر گروه رشته‌ی علوم تجربی قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد و غیر انتفاعی می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد در رشته اتاق عمل ادامه تحصیل داد.
معرفی رشته
اگر به رشته‌های حیطه پزشکی علاقه‌مند هستید تکنولوژیست جراحی یا همان پرستار اتاق عمل یکی از گزینه‌های مناسب خواهد بود. رشته اتاق عمل یکی از شاخه‌های علوم پزشکی است که طی آن دانشجویان با اصول جدید اتاق عمل و تکنولوژی‌های نوین جراحی در جراحی‌های تخصصی و فوق‌تخصصی آشنا شده و مراقبت از بیمار در قبل، حین و بعد از عمل را می‌آموزند. دانش‌آ‌موختگان این رشته عضوی از تیم بهداشتی درمانی خواهند بود که به عنوان بخشی از تیم جراحی برای کمک به اجرای یک عمل جراحی با نتایج مطلوب در بخش‌های اتاق عمل بیمارستان، بخش‌های مداخله تشخیصی - درمانی و مراکز مراقبتی ایفای نقش می‌نمایند. کمک جراحان در اتاق عمل دو وظیفه اصلی دارند: سیرکولرها، اسکراب‌ها. سیرکولر فردی است که پروسه استریل شدن را طی نمی‌کند و فقط وسایل جراحی را فراهم می‌کند از این‌رو حق نزدیک شدن به بیمار در طی عمل جراحی را ندارد بلکه می‌بایست تمام نیازهای تیم جراحی را از خارج فیلد استریل کنترل و برآورده کند.
اسکراب نقطه مخالف سیرکولر به حساب می‌آید و فرد در کنار بالین بیمار حضور دارد. تکنولوژیست‌های جراحی برای ایفای نقش اسکراب در 3 سطح فعالیت می‌کند. سطح اول فرد وارد عمل‌های عمومی می‌شود، در سطح دوم می‌تواند در عمل‌های تخصصی‌تر ایفای نقش کند و در سطح سه فرد در حوزه مدیریت نیز وارد می‌شود. به طور طبیعی تکنولوژیست اتاق عمل در یک وضعیت استریل در طول روند جراحی عمل می‌کند، همچنین بسیاری از وظایف غیراستریل را نیز در طی یک روز کاری انجام می‌دهد. کار تمام‌وقت و مدام سرپا بودن از ویژگی‌های این رشته است که باعث می‌شود شرایط جسمانی خاصی برای ورود به این رشته مدنظر علاقه‌مندان باشد. همچنین علاوه بر شرایط جسمانی، رو به رو شدن با انواع بیماری‌های واگیردار، مناظر و مواد و بوهای ناخوشایند و صحنه‌های دل‌خراش از دیگر نکات مربوط به این رشته است که حتما باید قبل از انتخاب رشته به آن توجه کرد و در صورت دارا بودن روحیه بالا و توان جسمانی مناسب این رشته را برگزید.
گرایش‌های رشته
- کاردانی: آموزش‌های عمومی اتاق عمل؛
- کارشناسی: تکنسین اتاق عمل یا پرستاری اتاق عمل؛
- کارشناسی ارشد: اتاق عمل، مدیریت خدمات بهداشتی درمانی، رفاه اجتماعی اپیدمیولوژی، آمار زیستی، علوم بهداشتی در تغذیه، کتاب‌داری و اطلاع‌رسانی پزشکی، فیزیولوژی، تکنولوژی گردش خون، ارگونومی، مهندسی پزشکی زیست مواد، زیست فناوری پزشکی، فناوری اطلاعات سلامت، پرستاری مراقبت‌های ویژه نوزادان، انفورماتیک پزشکی، مهندسی پزشکی بیوالکتریک، اقتصاد بهداشت، ارزیابی فناوری سلامت، علوم تغذیه، نانوتکنولوژی پزشکی، تاریخ علوم پزشکی، ارزیابی فناوری سلامت و آموزش بهداشت؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه شاهد تهران، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، دانشگاه علوم پزشکی اراک، دانشگاه علوم پزشکی اردبیل، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، دانشگاه علوم پزشکی قم، دانشگاه علوم پزشکی کاشان و دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه؛
- خارج کشور: دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا، دانشگاه کینگ لندن، دانشگاه هاپکینز آمریکا، دانشگاه واشنگتن، دانشگاه ییل، دانشگاه فناوری سیدنی، دانشگاه منچستر، دانشگاه تورنتو و دانشگاه کارولینای شمالی؛
مهارت‌های مورد نیاز
- چالاکی و تمرکز زیاد
- روحیه کار تیمی و گروهی
- دقت و توجه زیاد به جزئیات
- برخورداری از تمرکز و دقت
- دارا بودن از توان جسمانی بالا
- علاقه به کار در محیط بیمارستان
- توانایی حفظ آرامش و گرفتن بهترین تصمیم در شرایط بحرانی
- توانایی برقراری ارتباط مناسب جهت آرامش بخشیدن به بیمار
شرح وظایف مهم
- تهیه گزارش از تمام فرآیند جراحی
- دریافت دستور و برنامه کار از سرپرست مربوطه
- انتقال بیماران به اتاق ریکاوری بعد از عمل جراحی
- کمک کردن در استریل و پانسمان کردن نهایی بیمار
- تکنیک‌های مناسب برای کمک به جراح در هموستاز
- اصول صحیح پوزیشن دادن به بیمار طبق عمل جراحی مربوطه
- بررسی و اطمینان یافتن از وجود لوازم و ابزار لازم برای جراحی
- کنترل و اطمینان از استریل بودن محیط و لوازم جراحی
- مراقبت از نمونه‌های آزمایشگاهی و ارسال آنها به آزمایشگاه
- چک کردن و اطمینان یافتن از سلامت و کارایی دستگاه‌ها و تجهیزات
بازار کار
یک تکنسین اتاق عمل می‌تواند در بیمارستان‌ها اعم از خصوصی یا دولتی، کلینیک‌های بزرگ، مراکز جراحی، مراکز اورژانس، شرکت‌های تجهیزات پزشکی مشغول به کار شود. آمار دقیقی از وضعیت بازار کار و میزان استخدام تکنسین‌های اتاق عمل در کشور در دسترس نمی‌باشد اما با توجه به افزایش جمعیت به خصوص در سنین سال‌مندی و به دنبال آن افزایش بیماری‌ها و اعمال جراحی و همچنین افزایش عمل‌های زیبایی، نیاز همیشگی به تکنسین‌های اتاق عمل وجود داشته و بازار کار مناسبی برای این شغل در کشور به وجود آورده است. در واقع می‌توان گفت تکنسین‌های اتاق عمل نسبت به فارغ‌التحصیلان رشته‌های هم‌سطح خود نظیر بیهوشی و پرستاری، بازار کار بهتری دارند. در خصوص میزان حقوق و درآمد کارشناسان اتاق عمل می‌توان گفت که میزان درآمد کارشناسان اتاق عمل به چند عامل بستگی دارد، مثلاً شخصی که سال‌ها تجربه و سابقه دارد درآمد بیشتری نسبت به شخص تازه فارغ‌التحصیل شده دارد. همچنین نوع بیمارستان یا کلینیک از نظر دولتی یا خصوصی یا شرکت‌های واردکننده تجهیزات پزشکی، در میزان درآمد یک تکنسین اتاق عمل تأثیرگذار است.
موقعیت شغلی
سوء تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
ادامه تحصیل در خارج از کشور برای رشته‌های پیراپزشکی همچنین رشته اتاق عمل امری است که طرف‌داران بسیاری دارد. شناخت بهترین دانشگاه‌ها و کشورهای پذیرنده در این رشته از عوامل مهم و ضروری می‌باشد. چرا که وضعیت درآمد و بازار کار شما در مقطع ارشد تا حدود زیادی به دانشگاهی که در آن تحصیل کرده‌اید بستگی دارد. به همین دلیل سالانه دانشجویان زیادی برای پذیرش در دانشگاه‌های برتر جهان باهم به رقابت می‌پردازند اما لازم به ذکر است که دانشجویان باید قبل از هر اقدامی برای مهاجرت، شناخت کافی نسبت به شرایط و قوانین کشور مقصد داشته باشند تا بتوانند آینده‌ای روشن را برای خود انتخاب کنند. از جمله کشورهای مقصد برای مهاجرت کارشناسان اتاق عمل می‌توان به آمریکا، انگلیس و کانادا اشاره کرد.