این روزها با پیشرفت تکنولوژی و در دسترس بودن رایانه، اینترنت، تبلت و تلفن‌های هوشمند می‌بینیم که کودکان تحت تأثیر این فناوری، تغییراتی در نگرششان ایجاد شده است و بخش عظیمی از رفتار و نگرش آن‌ها تحت تأثیر بازی‌های رایانه ای است. این روزها تنوع بازی‌های رایانه ای به قدری زیاد شده است که نه تنها وقت بلکه انرژی کودکان و نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان را گرفته است.
مزایا و معایب بازی‌های رایانه ای
در گذشته‌ی نه چندان دور که استفاده از تبلت و تلفن‌های هوشمند رواج چندانی نداشت، بازی‌های رایانه ای به صورت آتاری و سگا وجود داشت. تا این که با پیشرفت تکنولوژی و دسترسی همگانی و راحت به اینترنت و رایانه، باعث شد که روز به روز گرافیک و جذابیت بازی ها بالاتر رود و بر تعداد آن‌ها افزوده شود. بازی‌های رایانه ای که امروزه وارد بازار شده‌اند، با بهره‌گیری از صدا و تصویرهای چندبعدی محرک و مهیج، جسم و روح کودکان و نوجوانان و حتی بزرگ‌سالان را تسخیر کرده است به گونه‌ای که دیگر، بازی‌های رایانه ای سن و سال نمی‌شناسند و بزرگ و کوچک جذب آن‌ها می‌شوند.
فواید بازی های رایانه ای
برخی از پژوهش‌گران معتقدند که بازی های رایانه ای برای کودکان و نوجوانانی که بیماری‌های مزمنی مانند بیماری اوتیسم دارند، می‌تواند بسیار مفید باشد. آن‌ها طبق تحقیقاتی که انجام داده‌اند بر این باورند که اگر کودکان و نوجوانانی که بیماری‌های مزمن دارند، به صورت منظم بازی های رایانه ای انجام دهند، روحیه و استقامتشان بالا می‌رود چرا که این بازی‌ها سبب هیجان مثبت در آن‌ها می‌شود. هم‌چنین تحقیقات نشان داده که انجام بازی های رایانه ای چه در بزرگ‌سالان و چه در سنین پایین‌تر، باعث کاهش استرس و ایجاد آرامش می‌شود.
تقویت قدرت تصمیم‌گیری
از سوی دیگر، برخی از بازی های کامپیوتری به دلیل نیاز به فکر، باعث تقویت قدرت تصمیم‌گیری در فرد می‌شوند و می‌توانند یک تمرین خوب برای ذهن باشند. هم‌چنین بازی های رایانه ای اگر درست انتخاب شوند، می‌توانند تأثیر زیادی در آموزش مهارت‌های زندگی داشته باشند. بازی های کامپوتری به دلیل استفاده از عضلات دست و چشم، می‌توانند علاوه بر سرگرمی باعث پرورش عضلات کودکان نیز شوند.
معایب بازی‌های رایانه ای
با وجود این که بازی های کامپیوتری فواید زیادی دارند، اما طبق تحقیقات و پژوهش‌ها، مضرات این بازی ها بیش از فواید آن‌هاست. بسیاری از افراد، بازی های رایانه ای را مضر و مخرب می‌دانند به خصوص این که اکثر والدین، این بازی ها را دلیل اصلی افت تحصیلی دانش آموزان خود می‌دانند. بارها دیده شده که بازی های رایانه ای، سبب بروز رفتارهای خشونت‌آمیزی در دانش آموزان به خصوص دانش آموزان دبستانی شده است. به عبارتی دیگر، اغلب بازی های رایانه ای، یک ابرقهرمان مانند مرد عنکبوتی، سوپرمن، بتمن و ... دارند که کودکان به دلیل علاقه شدیدی که به این ابرقهرمانان دارند، سعی می‌کنند، رفتار و حرکات آن‌ها را تکرار کنند و خود را جای آن قهرمان بگذارند. بنابراین در مقابله با هم سن و سالان خود به خصوص در محیط مدرسه، رفتارهای خشونت‌آمیزی از خود نشان می‌دهند که حتی در برخی مواقع موجب آسیب و صدمه رساندن به سایرین می‌شوند. در حقیقت دانش آموزان و کودکان، به گونه‌ای، این ابرقهرمانان را الگوی رفتاری خود به حساب می‌آورندو به تدریج دنیای واقعی را با دنیای بازی، یکی کرده و به شخصیتی پرخاش‌گر تبدیل می‌شوند که نه تنها به دیگران بلکه به خود نیز آسیب می‌رسانند.
بازی‌های رایانه ای اعتیادآور هستند
از سوی دیگر این بازی‌های رایانه ای اعتیادآور هستند و فکر و ذهن فرد را در همه‌جا، چه خواب و چه بیداری درگیر می‌کنند که نتیجه‌ی آن، انزوا و افسردگی خواهد بود. از همه‌ی این مسائل که بگذریم، تداوم در بازی‌های رایانه‌ای سبب می‌شود، چشمان فرد به دلیل تماشای زیاد صفحه‌ی نمایش، دچار کم‌بینایی شود. البته این تمام ماجرا نیست!!! ساعت‌ها یک‌جا نشینی و به یک‌جا خیره شدن، نه تنها چشم بلکه ستون فقرات و استخوان‌بندی فرد را نیز تحت شعاع قرار می‌دهد و به تدریج فرد را دچار آرتروز می‌کند. هم‌چنین هیجان ناشی از بازی، سبب افزایش استرس و اضطراب در کودکان و نوجوانان می‌شود که بر سلامت روان و دستگاه گوارش و گردش خون فرد، تأثیر منفی خواهد گذاشت. برخی از متخصصان اعصاب و روان و پزشکان، اشعه‌های صفحه‌ی نمایش را بسیار مضر می‌دانند که باعث ضعف اعصاب و حتی بیماری صرع می‌شود.
بازی‌های رایانه ای؛ جنگ سرد
در حقیقت بازی‌های رایانه ای مانند یک سکه دو رو هستند که هم می‌توانند مفید باشند و هم می‌توانند بی‌نهایت مضر و آسیب‌زا به حساب آیند. مسئله‌ای که درباره‌ی این بازی‌ها وجود دارد و همواره مورد توجه مسئولین قرار گرفته است، شیوه‌ی اثرگذاری این بازی‌ها بر ناخودآگاه کودکان و نوجوانان است. حال این اثرگذاری می‌تواند مثبت یا منفی باشد!!! در واقع اولین اثر بازی های کامپیوتری، آشنایی با فرهنگ‌های مختلف است و بازی‌سازی که خیلی‌ها آن را بعد از هنر فیلم‌سازی و سینما، هنر هشتم می‌دانند، ابزاری مهم و قدرت‌مند در زمینه‌ی تبلیغات است.
جنگ سرد و تغییر عقاید
احتمالأ نام جنگ سرد را شنیده‌اید!!! جنگ سرد به شکلی غیر مستقیم بر روح و روان شخص تأثیر می‌گذارد و عقاید او را بدون آن که خود آن فرد متوجه شود، تغییر می‌دهد. اغلب بازی های رایانه ای به این صورت عمل می‌کنند. همان‌طور که گفتیم، بازی های رایانه ای تأثیر زیادی در تبلیغات دارند و از آن‌جا که درصد زیادی از این ابزار قدرت‌مند، در اختیار کشورهای غربی است، از آن در زمینه‌ی اشاعه فرهنگ مورد نظر در کشورهای هدف، که اکثرأ کشورهای جهان سوم و در حال پیشرفت هستند، استفاده می‌کنند. می‌دانید که در کشورهای اسلامی رقص و تصاویر زننده و مستهجن ممنوع است، اما این بازی های کامپیوتری با دست گذاشتن روی این موارد، سعی در عادی جلوه دادن این مسائل برای کودکان و نوجوانان دارند.