رشته ادبیات فارسی در زیر گروه رشته‌ی علوم انسانی قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیر انتفاعی و پیام نور می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا در رشته ادبیات فارسی ادامه تحصیل داد.
معرفی رشته
رشته ادبیات فارسی یکی از اصلی‌ترین رشته‌های علوم انسانی است و برای علاقه‌مندان به ادبیات فارسی در زمان انتخاب رشته بهترین رشته است که انتخاب نمایند. شعرهای حافظ، غزلیات و حکایت‌های سعدی، شعرهای نیمایی، پیغام‌های نهفته در سروده‌های سهراب و اخوان ثالث، شاهنامه و حماسی‌هایی که در آن آورده شده است و همه و همه می‌توانند بسیار شیرین‌تر از حل سخت‌ترین مسائل ریاضی و فیزیک باشند. سابقه تدریس این رشته در دانشگاه‌های ایران بسیار طولانی است. زبان فارسی ازنظر تاریخی، پس از زبان عربی، معتبرترین زبان ادبی در جهان اسلام بوده است همچنین این رشته علاوه بر اهمیت آن به عنوان زبان رسمی کشور، سیمای معنوی جامعه ایرانی و مظهر دستاوردهای اندیشه‌ی بزرگان کشور نیز است؛ به همین دلیل مطالعه و حراست و توسعه آن بسیار ضروری است. رشته زبان و ادبیات فارسی رشته‌ای نظری است که دانشجویان عموما طی آن به مطالعه و نقد و بررسی آثار ادبی کشور می‌پردازند.
دانشجویان در رشته زبان و ادبیات فارسی با متون نظم و نثر زبان فارسی آشنا می‌شوند و مهارت‌های لازم و آموزش‌های مناسب برای تدریس متون فارسی یا کار در حوزه‌های فرهنگی در جایگاه کارشناس زبان و ادبیات فارسی را می‌آموزند. رشته‌ای که هم اکنون در دانشگاه‌ها تدریس می‌شود شامل دو شاخه اصلی زبان فارسی و ادبیات فارسی است. که در قسمت زبان فارسی موارد مرتبط با زبان‌شناسی، دستور زبان، اصول نگارش و ویرایش و در قسمت ادبیات به سبک‌شناسی، نقد ادبی، تاریخ ادبیات، صنایع ادبی من‌جمله بدیع، معانی و بیان و عروض همچنین متون نظم و نثر کلاسیک پرداخته می‌شود. هدف از ایجاد این رشته در سطح دانشگاهی آشنایی دانشجویان با ابعاد مختلف نثر و شعر فارسی است. همچنین تحصیلات دانشگاهی این رشته فارغ‌التحصیلان را قادر می‌سازد تا از ظرفیت‌های علمی، فرهنگی و اجتماعی این گنجینه ارزشمند بهره‌مند شوند.
گرایش‌های رشته
- کارشناسی ارشد: ادبیات پایداری، ادبیات تطبیقی، ادبیات عامه، آموزش زبان فارسی، ادبیات روایی، ویرایش و نگارش، نظریه و نقد ادبی و ادبیات معاصر؛
- دکتری: ادبیات حماسی، ادبیات غنائی، ادبیات عرفانی و آموزش زبان فارسی؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه الزهرا (س)، دانشگاه ابوعلی سینا همدان، دانشگاه تهران، دانشگاه خوارزمی تهران، دانشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علامه طباطبایی تهران؛
- خارج کشور: دانشگاه استنفورد، دانشگاه هاروارد، دانشگاه شیکاگو، دانشگاه کمبریج، دانشگاه آکسفورد؛
مهارت‌های مورد نیاز
- قلم و بیان خوب
- خلاق در نوشتن
- تفکر انتقادی و تحلیل‌گر نسبت به متون
- فهم و درک بالا و درست از جملات و عبارات
- علاقه‌مند به مطالعه کتاب در زمان‌های زیاد
شرح وظایف مهم
- آموزش متون ادبی، معانی و مفاهیم آن‌ها
- پردازش داده‌های ادبی و تجزیه و تحلیل آن‌ها
- آموزش نامه‌نگاری، مقاله‌نویسی، نگارش و ویرایش
- نظریه‌پردازی و ایده‌پردازی درباره متون نظم و نثر فارسی
بازار کار
این رشته با تمام جذابیتی که دارد، برخلاف سایر رشته‌های انسانی مانند روانشناسی، حسابداری، حقوق و... فرصت‌های شغلی زیادی ندارد و آینده شغلی و بازار کار این رشته بدین‌صورت است که پس از فارغ‌التحصیل شدن در دوره کارشناسی و سعی و تلاش برای یادگیری مطالب درسی می‌توانند مسئولیت‌های گوناگونی را در بخش‌های فرهنگی و اجرایی بر عهده بگیرند. بنابراین اشتغال در این رشته بسیار وابسته به مهارت‌ها و علایق شخصی فرد است در واقع می‌توان گفت دانشجویانی که دارای توانایی و قابلیت‌های مرتبط در این حوزه مانند طبع شاعری، روحیه انتقادی و یا علاقه‌مند به تدریس یا کارهای مترجمی باشند، می‌توانند وارد بازار کار شوند. بیشتر فرصت‌های شغلی در این حوزه مربوط به بخش‌های دولتی است که حقوقی مطابق با قانون مدیریت کشور دریافت می‌کنند. اما افرادی که در حوزه نشر و چاپ کتاب فعالیت دارند بر اساس میزان تایم و حجم کاری حقوق دریافت می‌کنند که این افراد در صورت داشتن چندین کار می‌توانند درآمد خوبی داشته باشند، همچنین فارغ‌التحصیلانی که در دانشگاه‌ها تدریس می‌کنند، نیز می‌توانند درآمد بسیار خوبی داشته باشند.
موقعیت شغلی
سوء تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
تحصیل در بهترین دانشگاهزها و کشورهای پیشرفته خارجی می‌تواند یک تجربه شیرین برای دانشجویان و همچنین آرزوی بسیاری از آن‌ها باشد. بسیاری از افراد نیز قصد دارند بعد از اتمام تحصیل، در آن کشور مشغول به کار شوند و ویزای کاری و سپس اقامت دائم آن کشور را اخذ نمایند. رشته زبان و ادبیات فارسی در مقاطع مختلف در برخی از دانشگاه‌های معتبر سرتاسر دنیا ارائه می‌شود. از جمله کشورهایی که متقاضیان تحصیل زبان و ادبیات فارسی برای مهاجرت تحصیلی خود می‌توانند انتخاب کنند، می‌توان به کانادا، آلمان، آمریکا، ترکیه و گرجستان اشاره کرد که در این میان دانشگاه بامبورگ آلمان یک دانشگاه فعال و مشهور در مطالعات ایرانی است و سالانه به تبادل دانشجویان دانشگاه خود با دانشجویان دانشگاه تهران می‌پردازد لذا دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل رشته زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور را دارند، در صورت داشتن سایر شرایط می‌توانند برای اخذ پذیرش از این دانشگاه اقدام کنند.