آیا ارزشیابی توصیفی، دانش‌آموزان ابتدایی را کم سواد کرده است؟

معیار باسواد بودن تغییر کرده

مرتضی شکوهی مدیرکل آموزش ابتدایی در صحبت‌هایی که در برنامه‌ی تلویزیونی پرسش‌گر درباره‌ی وضعیت تحصیلی دانش آموزان و این‌که آیا ارزشیابی توصیفی باعث کم‌سوادی دانش آموزان ابتدایی شده، گفت: در گذشته، باسواد به کسی گفته می‌شد که صرفأ خواندن و نوشتن بلد باشد. در حالی که در سال‌های اخیر، معنی باسواد بودن با تغییرات زیادی مواجه شده است به گونه‌ای که اکنون کسی که توانایی استفاده از فناوری‌های جدید را داشته باشد، باسواد محسوب می‌شود و این یعنی معیار باسواد بودن تغییر کرده و سواد، ابعاد گسترده تری پیدا کرده است.

آموزش با کیفیت برای دانش آموزان

شکوهی افزود: ما در آموزش و پرورش تلاشمان بر این است که آموزش با کیفیت برای دانش آموزان داشته باشیم و یادگیری کیفی به دنبال فعالیت‌ها وجود داشته باشد. به همین دلیل در دوره‌ی ابتدایی، فعالیت‌هایی برای ارتقای مهارت‌های دانش آموزان وجود دارد که ارزشیابی توصیفی یکی از این موارد است. از دیگر فعالیت‌های ما در این زمینه می‌توان به طرح بازی و یادگیری، طرح کتاب‌خوانی، توجه به تکالیف مهارت‌محور و اجرای طرح عید و داستان اشاره کرد.

روش‌های سنجش فرآیندی

وی درباره‌ی اجرای طرح ارزشیابی توصیفی در مدارس ابتدایی گفت: طرح ارزشیابی توصیفی برای مدارس ابتدایی با تأکید بر روش‌های سنجش فرآیندی، به دنبال شناخت توانایی‌های دانش آموزان و سنجش آن‌ها است. به همین دلیل امتحان در روش ثابتی برگزار نمی‌شود و معلم با توجه به شرایط، آزمون‌های عمل‌کردی مناسب را در نظر می‌گیرد. شکوهی درباره آزمون مداد و کاغذ نیز گفت: در آزمون مداد و کاغذی که قبلا برگزار می‌شد، معلم بخشی از آموزه‌های خود را در قالب آزمون‌های مداد و کاغذی، مورد سنجش قرار می‌داد. در این روش تنها، معلومات دانش آموزان سنجیده می‌شد و به توان‌مندی‌هایی که دانش آموزان از مطالب درسی به دست آورده بودند، توجهی نمی‌شد اما با اجرای طرح ارشیابی کیفی، به تلاش‌های دانش آموزان نیز توجه می‌شود و دانش آموزان می‌توانند با این طرح، محدودیت‌ها و کاستی‌های خود را بشناسند.

ارزشیابی توصیفی، در همه‌ی پایه‌های مقطع ابتدایی

مدیرکل آموزش ابتدایی درباره‌ی ارزشیابی تحصیلی بیان کرد: ارزشیابی تحصیلی از سال 82 آغاز شد و به تدریج پیش رفت تا جایی که الان، ارزشیابی توصیفی در همه‌ی پایه‌های مقطع ابتدایی در حال اجراست و نتیجه‌ی آن نه تنها افت تحصیلی و کم‌سوادی دانش آموزان ابتدایی نبوده است، بلکه حتی عمل‌کرد آن‌ها نیز ارتقا یافته است. گرچه این طرح با وضع مطلوبش فاصله دارد ولی همین که توانستیم در ارزشیابی دانش آموزان تغییر ایجاد کنیم، ارزش‌مند است.

مرتضی شکوهی مدیرکل آموزش ابتدایی درباره‌ی ممنوعیت برگزاری آزمون سنتی برای دانش آموزان تاکید کرد: در ارزشیابی توصیفی، دو نمونه برگه داریم، یکی برگ توصیفی و دیگری کارنامه که با توجه به آن‌ها، عمل‌کرد دانش آموز برای خانواده تبیین می‌شود و در این مسیر، معلمان به هیچ وجه نمی‌توانند از آزمون‌های سنتی استفاده کنند و نمرات آن را به صورت توصیفی به خانواده‌ها ارائه دهند چرا که این کار ممنوع است. وی در پایان گفت: در حالت کلی باید شرایطی برای دانش آموزان مهیا کنیم تا یادگیری آن‌ها با کیفیت باشد که در این میان، ارزشیابی توصیفی یکی از عوامل مهم در عمل‌کرد دانش آموزان به حساب می‌آید و صرفأ تمامی مسائل به این طرح بستگی ندارد.