امکانات آموزشی مدارس علوی آنها را از سایر مدارس غیر دولتی متمایز میکند. دانشآموزان علاوه بر آموزشهای تئوری، به پرورش ذهن، تفریح و کار عملی نیز نیاز دارند. حضور در محیطهای آموزشی که این نیازها را برطرف کند، به پرورش خلاقیت و پیشرفت تحصیلی کمک میکند. هر فرد برای یک زندگی خوب باید مهارتهایی کسب کند. کسب بسیاری از مهارتها به وسیلهی کتاب خواندن میسر میشود. در مدارس علوی کتابخانههای مجهزی وجود دارند که به تقویت روحیهی کتابخوانی دانشآموزان کمک میکنند. از آنجاییکه در حال حاضر نظارتهای اصولی بر انتشار کتابهای متناسب سن کودکان و نوجوانان انجام نمیگیرد، انتخاب کتابهای مفید توسط اولیا و همچنین دانشآموزان کار دشواری است. در مدارس علوی کتابها با وسواس ویژهای برای دانشآموزان تهیه میشوند و منابع کتابخانهها فقط محدود به کتابهای درسی و آموزشی نمیشوند. در این مدارس به تفکیک هر گروه سنی، منابع مطالعاتی متنوعی جمعآوری میشوند.
استفاده دانشآموزان از کتابخانه مدارس علوی
دانشآموزان در هر ساعتی از روز میتوانند از این امکانات آموزشی مدارس علوی استفاده کنند. دانشآموزان مقطع دبستان در زنگهای کتابخوانی به مطالعهی کتابها و در انتهای کلاس به خلاصه کردن و بازگویی مطالب خوانده شده، میپردازند. با این روش قدرت بیان، اعتماد به نفس و همچنین قدرت شنوایی آنها افزایش مییابد. همچنین همهی دانشآموزان با امانت گرفتن کتاب و بردن آن به منزل با فرهنگ امانتداری نیز آشنا میشوند. کتابها در این مجموعه منبع بزرگی از طیفهای مختلف آموزش محسوب میشوند. از آنجاییکه در مدارس علوی سطح مطالب آموزشی فرای کتابهای درسی است، مطالعهی منابع کتابخانه کمک بسیاری به بالا رفتن اطلاعات عمومی و فهم مطالب دانشآموزان مقاطع متوسطه و دبستان میکند. نمایشنامهخوانی یکی دیگر از برنامههای دانشآموزان بعد از مطالعه کتاب است. دانشآموزان مقطع دبستان کتابهایی که به شکل نمایشنامه باشند را در فضای کلاسی میخوانند. به این ترتیب، توانایی روخوانی مطالب در ذهنشان تقویت میشود، ضمن اینکه مطالب را بهتر در حافظه ثبت میکنند و به خاطر میسپارند. در مدارس علوی سالانه مسابقات کتابخوانی نیز برگزار میشود. این مسابقات با هدف افزایش علاقهمندی دانشآموزان به کتاب و کتابخوانی در همهی پایهها برگزار میشود.
لزوم وجود کتابخانه در مدارس
دانشآموزان امروز مدیران، تصمیم گیران و سازندگان آینده محسوب میشوند. نوع نگاه ما به تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان، تعیین کنندهی نوع عملکرد آنها در قبال وظایف فردی و ملی خواهد بود. کتاب نه تنها میراث نیاکان و بزرگان بشر است، بلکه فرهنگ غنی یک جامعه را به سایر ملتها نشان میدهد. در دنیای مدرن امروز که ریشهی تمام مشکلات فرهنگی در دوری از کتاب و کتابخوانی است، بهترین راهحل برای برطرف کردن آن، ایجاد انس و دوستی هرچه بیشتر با کتاب است. در حقیقت مطالعه از اهرمهای پیشرفت و ترقی در هر جامعه به حساب میآید. به همین دلیل لازم است تا کتابخوانی از کودکی در دانشآموزان نهادینه و به این امکانات آموزشی مدارس اهمیت داده شود.
کتابخانه چه معنایی دارد؟
به طور کلی واژهی کتابخانه ترکیبی از دو واژهی کتاب+ خانه است. کتاب با ریشهی عربی به معنای چیزی مکتوب و خانه به معنای فضا و مکان است. در معنای کلی به مجموعهای از کتابها که در محلی برای بهرهبرداری گردآوری شده باشند، کتابخانه میگویند. همچنین به کتابخانههای مدارس ابتدایی و متوسطه که برای حمایت از برنامههای آموزشی ایجاد میشوند، کتابخانهی آزمایشگاهی گفته میشود. کتابخانه قلب یک مدرسه است. متأسفانه معمولاً اولین مواجههی کودکان با کتاب در مدرسه است؛ زیرا به دلیل شرایط کاری، اولیا زمان کافی جهت کتابخوانی برای کودکانشان در دوران پیش از مدرسه ندارند. همچنین برخی اولیا به دلیل شرایط مالی نمیتوانند برای فرزندانشان کتاب تهیه کنند. از آنجاییکه پرورش قدرت تفکر و خلاقیت در کودکان و نوجوانان فقط از طریق حضور در کلاس و انجام تکالیف انجام نمیشود، وجود محیطهایی برای دستیابی به این مهارتها الزامی است. این موضوع یکی از دلایل بیشمار ضرورت کتابخانه در مدرسه است.
امکانات یک کتابخانه خوب
در شرایطی که جذابیت و ظرفیت رسانهها و شبکههای اجتماعی و مجازی روزبهروز در حال افزایش است، وجود کتابخانههایی که به امکانات آموزشی اولیه و اصولی تجهیز شده باشند، الزامی است. کتابخانهها باید در مورد هر موضوع منابع متعددی داشته باشند. فضای مطالعه باید صمیمی و دوستانه باشد تا همه در آن احساس آرامش داشته باشند. یک کتابخانهی خوب باید مخزن اطلاعات، امکان امانت گرفتن، نور کافی، وسایل گرمایشی سرمایشی، میز و صندلی متناسب با بدن دانشآموزان و ... داشته باشد. صندلیها باید برای مطالعه مناسب باشند. همچنین حضور یک کتابدار با اطلاعات در کتابخانه الزامی است. لزوم حضور کتابدار در کتابخانههای مدارس علوی همانطور که اشاره شد، حضور کتابدار خوب در یک کتابخانه الزامی است. کتابدار با داشتن دانش کافی، به بررسی محتوای منابع میپردازد و در صورت نیاز، دانشآموزان را برای بهترین انتخاب راهنمایی میکند. یک کتابدار خوب درگیر دغدغههای آموزشی دانشآموزان است. هنگام جمعآوری کتاب دقت و وسواس دارد تا جدیدترین موضوعها را برای مطالعه انتخاب کند، با صبر و حوصله اطلاعات دانشآموزان را ثبت میکند، انعطافپذیر است و جوی صمیمی و دوستانه در محیط ایجاد میکند. خوشبختانه کتابداران مجموعه مدارس علوی تمام ویژگیهای ذکر شده را دارند و دانشآموزان را به مطالعه و کتابخوانی تشویق میکنند. آنها هر روز در محیط حضور دارند و بهترین منابع مطالعاتی را برای دانشآموزان تهیه میکنند. کتابخانه و کتابداران مدارس علوی نقش مهمی در تقویت روحیهی کتابخوانی دانشآموزان ایفا میکنند.
کتابخانههای کلاسی مدارس علوی
یکی دیگر از امکانات آموزشی مدارس علوی، وجود کتابخانههای کلاسی است. کتابخانهی کلاسی، معمولاً منبع کوچکی از اطلاعات است که در گوشهی کلاس قرار دارد. دانشآموزان به موجب آن، کتابهای خود را به امانت میدهند و کتابهای همکلاسیهایشان را به امانت میگیرند. در واقع دانشآموزان در مقیاس کوچکی از کتابخانه، با فرهنگ امانت دادن و امانت گرفتن کتاب، کتابخوانی، مراقبت و نگهداری کتابها آشنا میشوند. دانشآموزان این مدارس با داشتن امکانات مطالعهی آموزشی مطالعه نسبت به کتاب و کتابخوانی مشتاقترند. بخشی از هدایای دانشآموزان در جشنها و مسابقات به کتاب اختصاص دارد. مؤسسین علوی با این کار لزوم وجود کتاب در هر خانه را هم به دانشآموزان و هم به والدین توضیح میدهند و آنها را به کتابخوانی تشویق میکنند.
آزمایشگاه در مدارس علوی
از دیگر امکانات آموزشی مدارس علوی آزمایشگاههای مجهز است. آموزش در قرن جدید فقط به دروس تئوری، نیمکت و تخته محدود نمیشود. در کشورهای پیشرفتهی دنیا، مدارس به صورت پژوهشمحور و دانشآموزمحور فعالیت میکنند. در واقع مزیتهای آموزش در سالهای اخیر، استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته و تأکید بر آموزشهای عملی است. در مدارس غیر انتفاعی علوی نیز علاوه بر ارائهی دروس به صورت تئوری، از آزمایشگاهها و کارگاهها برای تدریس دروس عملی استفاده میشود. آزمایشگاه در مدارس هوشمند علوی به محتوا بخشیدن دروس، درک نکات و تفهیم دانشآموزان کمک میکند. در این محیط دبیران با برقراری ارتباط دوستانه با دانشآموزان به آنها اجازهی ادارهی کلاس را میدهند. در واقع دبیران وظیفهی نظارت و راهنمایی به دانشآموزان را در این محیطهای آموزشی دارند. دانشآموزان با مشارکت و کارگروهی به طرح ایدههای نو تشویق و چنین آموزش هایی بهتر در ذهن آنها تثبیت میشوند. همچنین آنها اعتماد به نفس بالایی برای انجام فعالیتها کسب میکنند. کودکان و نوجوانانی که از این امکانات استفاده میکنند، در آینده افراد موفقتری نسبت به سایرین خواهند بود.
نقش آزمایشگاههای مدارس در رشد و خلاقیت چیست؟
خلاقیت و نوآوری نیازهای یک جامعه محسوب میشوند. آزمایشگاهها در مدارس با پرورش تفکر و تربیت ذهن دانشآموزان در شکوفایی خلاقیت آنها تأثیرگذارند. با داشتن آزمایشگاهی مجهز، تدریس عملی دروس برای معلمان راحتتر و یادگیری برای دانشآموزان سریعتر خواهد بود. انجام فعالیتها به صورت عملی در آزمایشگاهها به دانشآموزان کمک میکند تا مهارتهای برنامهریزی، مشاهدهی دقیق، اندازهگیری،ثبت و دریافت صحیح اطلاعات و پیشفرضها را کسب کنند و مفاهیم دروس را بهتر درک کنند. متأسفانه اکثر مدارس کشور از امکانات یک آزمایشگاه خوب بهرهمند نیستند.
یک آزمایشگاه خوب چه ویژگیهایی دارد؟
یک آزمایشگاه استاندارد، فضایی مناسب برای حضور همهی دانشآموزان دارد و ارتفاع آن بین 3 تا 5 متر است. در یک آزمایشگاه خوب کنار معلم میز آزمایشگاه و تخته وجود دارد. ویدیو پروژکتور و امکان پخش فیلم در آزمایشگاه باید در نظر گرفته شود. یک آزمایشگاه خوب روشویی مناسبی دارد. وجود کپسول آتشنشانی و جعبهی کمکهای اولیه در هر آزمایشگاهی الزامی است. تمام امکانات یک آزمایشگاه استاندارد در مدارس غیر انتفاعی علوی فراهم شده است. بنابراین دانشآموزان در این فضا به راحتی به آزمایش میپردازند.
کارگاههای مدارس علوی
کلاسهای کار و فناوری مدارس علوی در کارگاههای مجهز برگزار میشود. به کمک این امکانات آموزی مدارس، دانشآموزان با هنرهای متعددی از جمله معرق چوب، نجاری، معرق کاشی و ... آشنا میشوند. همچنین فعالیت درسهای پژوهشی در این کارگاهها برگزار میشود. کارگاههای مدارس نیز مانند آزمایشگاهها باید به جعبهی کمکهای اولیه و سایر امکانات اصولی مجهز باشند. دانشآموزان در این کارگاهها بیشتر فعالیت میکنند و دبیران نقش ناظر بر فعالیت آنان را دارند. در این کارگاهها به دانشآموزان پروژههای درسی سپرده میشود. ادارهی کلاس توسط دانشآموزان و تحت نظارت دبیر، احساس خودباوری و اعتماد به نفس را در کودکان و نوجوانان تقویت کرده و آنها را با کار گروهی آشنا میکند. آموزش در قرن فعلی در تمام کشورهای پیشرفته، پروژهمحور و دانشآموزمحور است. در مدارس غیر دولتی علوی نیز طرحوارهی درسی مطابق با بهترین امکانات آموزشی مدارس دنیا اجرا میشود. کارگاهها و آزمایشگاههای علوی به بهترین، ایمنترین و اصولیترین ابزارها مجهز شدهاند. این امکانات آموزشی باعث آشنایی کودکان و نوجوانان با علوم و مهارتها و همچنین هدایت تحصیلی آنها در آینده میشود.
امکانات کارگاههای مدارس
امکانات کارگاههای مدارس امکانات کارگاههای مدارس به همان اندازه که دروس علوم تجربی اهمیت دارند، باید به دروس فنی نیز توجه کرد. کارگاهها محیط مناسبی برای انجام فعالیتهای عملی دروس فنی محسوب میشوند. محیط کارگاه و امکانات آن در یادگیری و فهم دروس نقش مهمی دارند. یک کارگاه باید ظرفیت کافی برای حضور دانشآموزان را داشته و برای فعالیتهای فنی ایمن باشد. متأسفانه در بسیاری از مدارس به دلیل تعداد بالای دانشآموزان کلاس، امکان استفاده از محیطهای کارگاهی وجود ندارد. نبود امکانات آموزشی مناسب باعث میشود معلم به عنوان تنها فرد فعال کلاس باشد و کلاس به صورت دانشآموزمحور ارائه نشود. همچنین نداشتن تجهیزات ایمنی منجر به ترس و عدم استفاده از ابزارها شود. به این ترتیب دانشآموزان علاقهای به شرکت در این کلاسها ندارند و دبیران نیز از برگزاری کارگاهها خودداری میکنند. فضای کار برای کار گروهی و تکی، وجود روشویی، کپسول آتشنشانی، امکان پخش ویدیو و تصویر از اصلیترین نیازهای یک کارگاه است. همانطور که اشاره شده کارگاههای مدارس علوی فضای بزرگی از مدارس محسوب میشوند که به ایمنترین لوازم و اصولیترین تجهیزات مجهز شده است.
سایت رایانه
سایت و امکانات آموزشی رایانهای مجهزی برای دانشآموزان علوی فراهم شده است. از آنجاییکه رایانه یکی از مطالب اصلی آموزشی در مدارس غیر انتفاعی علوی است، به تجهیز کلاس رایانه توجه زیادی میشود. دانشآموزان از مقطع دبستان با اصول و آموزشهای اولیه مثل راهاندازی سیستم، نقاشی دیجیتال و ICDL آشنا میشوند و در مقاطع متوسطه به صورت پیشرفته نرمافزارهایی کاربردی، مثل فوتوشاپ را آموزش میبینند. حتی برنامهنویسی نیز جزء آموزشهای رایانه به دانشآموزان علوی است و فارغالتحصیلان مدارس به فلوچارت و برنامهنویسی تسلط خواهند داشت.
اتاق ورزش و بازی
در تمام مدارس علوی اتاق ورزش و بازی با توجه به مقطع تحصیلی آمادهسازی شدهاند. به این ترتیب دانشآموزان علوی در ساعتهای ورزش میتوانند از فضای سربسته و باز برای انجام ورزش و بازی اس