این روزها با اعلام نتیجه‌ی کنکور موج جدیدی با عنوان انتخاب رشته بین داوطلبان کنکوری به چشم می‌خورد. در واقع انتخاب رشته یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله‌ی کنکور به شمار می‌رود، هر فردی در طول زندگی خود بارها مجبور به تصمیم‌گیری‌هایی می‌شود که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر زندگی وی تأثیرگذار خواهند بود. انتخاب رشته دانشگاهی به این دلیل بسیار حائز اهمیت است که آینده‌ی شغلی و اجتماعی افراد در گرو این انتخاب مهم و اساسی است.
گام‌های طلایی انتخاب رشته
- نخستین گام: نگرش منطقی بر رتبه و تراز کسب شده توسط داوطلب اولین شرط انتخاب رشته صحیح می‌باشد. هر داوطلبی در طول سال تحصیلی کنکور خود تا حدودی می‌داند که کدام دانشگاه‌ها و کدام رشته‌ها چه ترازها و رتبه‌هایی را جذب می‌کنند. پس بسیار مهم است که قبول کنید رتبه‌ای که آورده‌اید چه خوب و چه بد، رتبه‌ی شماست و باید با توجه به آن برای آینده‌ی خود برنامه‌ریزی کنید.
- دومین گام: علاقه‌مندی فرد به رشته‌های مختلف گام بعدی انتخاب رشته می‌باشد. قطعا هر داوطلب باید با توجه به علایق خود اولویت‌بندی‌هایی داشته باشد و بر اساس اولویت‌های خود اقدام به انتخاب رشته نماید. چرا که اگر به رشته‌ی قبولی خود در دانشگاه علاقه‌ای نداشته باشد، قطعا در طول تحصیل و هم‌چنین در بازار کار فرد موفقی نخواهد بود.
- سومین گام: مشورت با یک مشاور کارآزموده و مجرب یکی از مهم‌ترین موارد انتخاب رشته صحیح می‌باشد، چرا که مشاوران کنکوری تنها کسانی هستند که از تغییرات به وجود آمده در کنکور اطلاع کامل و جامع دارند، پس در نتیجه می‌توانند بهترین راهنما برای شما باشند.
خط قرمزهای انتخاب رشته
- دخالت و اجبار بی‌دلیل اطرافیان: بسیاری از اولیا اصرار به تحصیل عزیزان خود در رشته هایی دارند که فرزندشان نه تنها به آن علاقه‌ای ندارد بلکه استعداد و توانایی تحصیل در این رشته را نیز ندارند. امروزه بسیار شاهد این موضوع هستیم که خانواده‌ها در رشته‌ی تجربی اصرار دارند که حتمأ فرزندانشان رشته‌ی پزشکی را بخوانند، در صورتی‌که برخی از داوطلبان تجربی نه علاقه‌ای به این رشته دارند و نه توانایی قبولی و کسب رتبه‌ی مناسب، در نتیجه مجبور می‌شوند یک سال پشت کنکور بمانند تا رشته‌ی مورد توجه اولیا خود را دنبال کنند.
- جو زدگی و تصمیم کاملأ احساسی: در برخی مواقع می‌بینیم که داوطلبان کنکور بر اساس تصیمات احساسی و سطحی به انتخاب رشته می‌پردازند و با اینکه رتبه‌ی خوبی کسب کرده‌اند باز هم سراغ رشته‌هایی می‌روند که در برهه‌ای از زمان ممکن است به آن کشش داشته باشند اما می‌دانند که فرضأ آن رشته، آینده‌ی شغلی مناسبی برایشان نخواهد داشت و یا فعالیت در آن دشوار است. هم‌چنین در برخی موارد دیگر شاهد آن هستیم که داوطلبان انتخاب رشته‌ی خود را کامل پر نم‌کنند. به طور مثال اگر 100 انتخاب رشته مجاز باشد، داوطلب فقط 10 رشته انتخاب می‌کند و با غرور می‌گوید که من انتخاب اولم قبول هستم. امر انتخاب رشته و دانشگاه امری بسیار دشوار و پیچیده می‌باشد به هیچ وجه، هیج داوطلبی نمی‌تواند به طور قطعی بگوید کدام رشته و کدام دانشگاه قبول است.
- انتخاب ناآگاهانه رشته تحصیلی: برای انتخاب رشته حتمأ دفترچه‌ی راهنما را مطالعه کنید، از مشاور و یا فردی که تجربه دارد کمک بگیرید و به هیچ وجه خودتان به صورت ناآگاهانه انتخاب رشته نکنید. در سال‌های متعددی شاهد آن بودیم که داوطلبی بر اثر نگرش اشتباه و ندانستن با رتبه‌های خوب، انتخابات نادرستی داشتند و مجبور شدند از محل زندگی خود دور شوند و یا رشته‌ای قبول شوند که در اولویت بندیشان ارزش کمتری داشته است.
- اشتباه در تکمیل فرم انتخاب رشته: همان‌طور که می‌دانید برای انتخاب رشته باید کدهای مربوط به رشته‌ها را در سیستم وارد کنید. تأکید می‌کنیم حتمأ هنگامی که کدهای انتخاب رشته را تکمیل کردید، تمامی رشته‌های انتخابی را بار دیگر مرور کنید، تنها یک رقم غلط از یک کد انتخابی می‌تواند شما را به یک رشته‌ی دیگر، در یک شهر دیگر منتقل کند. پس در تکمیل فرم خود نهایت دقت و ظرافت را به خرج دهید.
انتخاب شهر محل تحصیل
انتخاب شهر محل تحصیل برای داوطلبان اهمیت زیادی دارد. اکثر داوطلبان یا تهران یا شهر محل سکونت خود را به عنوان شهر محل تحصیل انتخاب می‌کنند. انتخاب شهر دیگر، یعنی تحصیل در شهر دیگری برای چندین سال. شاید اکنون برایتان اهمیتی نداشته باشد، ولی پس از پذیرش در شهر انتخابی، احتمال دارد به مشکلاتی برخورد کنید که قبلأ تصور آن را هم نکرده‌اید. هزینه‌یهای زیاد رفت و آمد بین شهر محل سکونت و شهر محل تحصیل، اقامت در خواب‌گاه دانش‌جویان یا پیدا کردن محل سکونت، اختلاف فرهنگی بین شهر محل سکونت و شهر محل تحصیل، جدا شدن از خانواده و امکاناتی که در خانواده فراهم بود و به تنهایی زندگی کردن و سایر موارد مشابه، از جمله این مشکلات است. با آگاهی داوطلبان از این مشکلات آنها می‌توانند به سهولت و بدون مشکل خاصی در شهر جدید به تحصیل خود ادامه دهند. ولی برای اکثریت داوطلبان چنین نیست و با شرایط جدیدی مواجه می‌شوند که برایشان خوشایند نیست و خود و خانواده‌ی خود را دچار دردسرهای زیادی می‌کنند. پس در نتیجه ترجیحأ انتخاب اولتان محل زندگی خودتان باشد یا شهری را انتخاب کنید که قوم و یا فامیلی در آن دارید که بتوانید در صورت برخورد با مشکلی به آنها رجوع کنید.
انتخاب نوع دانشگاه
دانش‌آموزانی که مجاز به انتخاب در رشته‌ی روزانه و شبانه شدند که اولویت انتخاب خود را باید روی این دو مورد بگذارند، اما داوطلبانی که مجاز به انتخاب رشته در دانشگاه‌های پیام نور، غیر انتفاعی، مجازی، پردیس و آزاد شده‌اند باید در مورد نوع دانشگاه و میزان شهریه‌های آنها تحقیقات کامل داشته باشند و با آگاهی کامل از مدرک تحصیلی و شهریه‌ی آن فرم انتخاب رشته‌ی خود را تکمیل کنند.
سخن آخر
انتخاب رشته‌ی دانشگاه شاید اولین انتخاب مهم زندگی افراد به شمار می‌رود. اینکه چند ساله‌ی آینده‌ی زندگی خود را چگونه و در چه رده‌ی اجتماعی و حرفه‌ی شغلی بگذرانید، تمامأ نتیجه‌ی انتخاب رشته‌ی دانشگاهی شماست. هم‌چنین نتیجه‌ی زحمات دوران تحصیلی دبیرستان شما نیز با یک انتخاب رشته‌ی درست و منطقی شکوفا خواهد شد. پس بسیار به جاست که انتخابی صحیح زیر نظر مشاوران مورد اعتماد خود داشته باشید تا پله‌های پیشرفت را یکی یکی طی کنید.