طبق آخرین اطلاعیه‌ی سازمان سنجش، کنکور سراسری 1400 نسبت به سال‌های قبل (98 و99) فقط با یک مجموعه سؤال و براساس کتاب‌های نظام جدید برگزار خواهد شد. از طرفی با توجه به شرایط کرونا در کشور تاکنون هیچ خبری از حذف آزمون جامع امسال منتشر نشده است. به همین دلیل آمادگی برای موفقیت در کنکور 1400 برای هر داوطلب و در هر رشته‌ای الزامی است. با توجه به اطلاعات به دست آمده، اکثر دانش‌آموزان از این که سال یازدهم را به خوبی درس نخوانده‌اند، نگرانند و تلاش‌های امسال خود را بی‌نتیجه می‌دانند. بدون شک داوطلبانی که برنامه‌ریزی برای کنکور 1400 را از همان سال دهم آغاز کرده‌اند، در این آزمون سراسری موفق‌ترند اما در این فرصت باقی‌مانده نیز با با یک برنامه‌ی خوب می‌توان به هدف مورد نظر رسید. نزدیک شدن به امتحانات نهایی نیم‌سال اول می‌تواند به این برنامه‌ی جمع‌بندی کنکور 1400 کمک کند. اما یک برنامه‌ی خوب چه ویژگی‌هایی دارد و دانش‌آموزان در این مرحله با چه اشتباهاتی روبرو می‌شوند؟
اشتباهات رایج دانش‌آموزان در برنامه‌ریزی و جمع‌بندی مطالب درسی
برای آن که بتوان یک برنامه‌ریزی اصولی و صحیح انجام داد، باید ابتدا با شیوه‌های غلط آن آشنا شد. برنامه‌ریزی به صورت دائمی و بدون هدف، بازدهی خوبی نخواهد داشت. زمانی که در مطالعه و برنامه‌ریزی هدف تعیین نشود، نوعی حس رضایت یا نارضایتی کاذب در افراد شکل می‌گیرد. تعیین حجم مشخصی از درس بدون در نظر گرفتن بازه‌ی زمانی نیز بهینه نخواهد بود. این کار مانند آن است که افراد قصد تمیز کردن اتاق شخصی‌شان را داشته باشند اما زمانی برای آن مشخص نکنند. در این صورت ممکن است انجام این کار روزها طول بکشد. در حالی که با تعیین یک زمان مشخص می‌توان اتاق را در چند ساعت مرتب کرد. از طرف دیگر برنامه‌ریزی براساس زمان، بدون مشخص کردن حجم دروس هم روش اشتباهی است. اگر برای یک زمان، حجم مشخصی تعریف نشود، در حقیقت افراد دچار وسواس و اهمال کاری در کنکور خواهند شد. در حالت کلی برنامه‌ریزی باید به گونه‌ای انجام شود که در یک زمان کم، بتوان حجم زیادی را اصولی و با کیفیت مطالعه کرد. 5 ویژگی برنامه‌ریزی برای کنکور 1400 عبارت‌اند از: 1- شخصی، منطقی و قابل اجرا است یک برنامه‌ی کاربردی باید در قدم اول شخصی، منطقی و قابل اجرا باشد. به این معنی که داوطلبان نباید بیش از توان خود برنامه‌ریزی کنند، حتی مشاورین نیز باید شرایط شخصی شاگردانشان را در نظر بگیرند. برنامه‌های غیراصولی و به دور از منطق باعث ناامیدی، خستگی، ناقص اجرا شدن و کاهش اعتماد به نفس می‌شوند. 2- در این برنامه‌ریزی پیش‌نیازها رعایت می‌شوند گاهی اوقات برای خواندن یک فصل از کتاب باید فصول قبلی به خوبی مطالعه شوند که به آن‌ها پیش‌نیاز گفته می‌شود. به همین دلیل عدم رعایت این مسئله، فهم مطالب درسی را دچار نقص و مشکل می‌کند. داوطلبان و مشاورین در طرح‌ریزی باید به این موضوع دقت کنند. 3- در این برنامه‌ریزی تعادل درسی وجود دارد برای موفقیت در کنکور همه‌ی دروس اهمیت دارند و هیچ درسی نباید حذف شود. بنابراین هرگز نباید کل طول روز را به یک درس اختصاص داد. به طور معمول در هر روز باید 4 تا 6 درصد مختلف در برنامه‌ریزی قرار داده شوند. از آن‌جایی‌که ضریب دروس اختصاصی 3 برابر عمومی است، زمان تعیین شده برای آن‌ها نیز باید 3 برابر دروس عمومی باشد. به این ترتیب تعادل نیز رعایت می‌شود. 4- در برنامه‌ریزی کنکور 1400 مرور صحیح و به موقع لحاظ می‌شود فراموش کردن مباحث خوانده شده موضوعی طبیعی است که برای هر داوطلب پیش می‌آید. حتی اگر داوطلبان مطالب را به خوبی خوانده باشند، بعد از مدتی بخشی از آن را فراموش خواهند کرد. متأسفانه اغلب دانش‌آموزان فقط سعی در تمام کردن دروس دارند. این افراد معتقدند که هر چه مطالب بیشتری را بخوانند، شانسشان در پاسخ‌گویی به سؤالات بیشتر خواهد شد. در حالی که این یک باور غلط است. داوطلبان باید در جلسه‌ی آزمون سراسری از پاسخی که می‌دهند، مطمئن باشند زیرا هر اشتباه کوچکی نتیجه را تغییر خواهد داد. از این رو عامل اصلی و مهم در برنامه‌ریزی کنکور، مرور به موقع مطالب و تکرار مباحث است. به همین دلیل برنامه‌ی جمع‌بندی کنکور 1400 به منظور مرور مباحث یک اصل مهم در برنامه‌ریزی است که باید مورد توجه قرار گیرد. 5- برنامه‌ریزی کنکور با هدف‌گذاری همراه است برای رسیدن به موفقیت در کنکور سراسری تعیین هدف اهمیت زیادی دارد. اهداف باید به صورت بلندمدت و کوتاه‌مدت تعیین شوند. در برنامه‌ریزی برای کنکور 1400 کل زمان موجود باید به چند بازه تقسیم شود. برای هر دوره نیز هدفی تعیین شود. این که در هر مرحله از برنامه‌ریزی چه دروس و مباحثی باید خوانده شوند، اهداف کوتاه‌مدت را تشکیل می‌دهند. داوطلبان برای افزایش انگیزه در این مسیر نیز می‌توانند برای خود بعد از اتمام هر دوره پاداشی در نظر بگیرند. با این کار ادامه‌ی مسیر برایشان راحت‌تر خواهد شد. هدف گذاری‌های صحیح در واقع مقدمه‌ی انجام برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، ماهانه، هفتگی و روزانه‌اند. در پایان هر دوره نیز یک برنامه‌ی جمع‌بندی باید در نظر گرفته شود تا تسلط افراد بر مطالب افزایش یابد.
چگونگی برنامه‌ریزی برای کنکور 1400
برای داشتن یک برنامه‌ی اصولی و صحیح باید دو نکته را در نظر گرفت. اول این که هیچ برنامه‌ی جامع و ثابتی برای همه‌ی داوطلبان وجود ندارد و برنامه‌های آماده فقط یک دیدگاه کلی به دانش‌آموزان می‌دهند. دومین نکته این است که افراد باید انعطاف‌پذیر باشند و با توجه به شرایط خود زمان، حجم مطالب و اولویت‌بندی مباحث را بدون آن که ساختار برنامه دچار مشکل شود، تغییر دهند. برنامه‌ریزی برای کنکور نیازمند دانستن مواردی از قبیل ساعات مطالعه‌ی روزانه و هفتگی، ساعت خواب و بیداری، میزان زمان اختصاص داده شده به سرگرمی‌های مختلف مانند تماشای فیلم، حضور در شبکه‌های اجتماعی و ... است. کسانی که پاسخ این سؤالات را می‌دانند در حقیقت قدم اول را جهت یک برنامه‌ریزی اصولی برداشته‌اند. اما کسانی که از این موارد اطلاعی ندارند، باید به مدت چند روز همه‌ی کارهای روزمره‌ی خود را با تاریخ و ساعت ثبت کنند. با این کار می‌توانند از ساعات مطالعه، خواب و ... مطلع شوند. در قدم بعدی باید به صورت ماهانه، هفتگی و روزانه برنامه‌ریزی کرد. به این صورت که چه مباحثی باید در طول یک ماه خوانده شوند و بعد آن‌ها را به صورت هفتگی و سپس روزانه تقسیم‌بندی کرد. تقسیم‌بندی مباحث درسی نیز باید بر اساس ارزش و اهمیت مطالب انجام گیرد نه بر اساس تعداد صفحات. زیرا ممکن است برخی صفحات ساده و بعضی دیگر پیچیده باشند. برای تشخیص مباحث مهم و باارزش نیز می‌توان از درس‌نامه‌های کتاب‌های تستی و مشاورین تحصیلی کمک گرفت. برای برنامه‌ریزی کنکور، دانش‌آموزان نیازمند یک طرح درسی هستند. طرحی که برای کوتاه‌مدت (یک یا دو هفته) برنامه‌ریزی شده باشد. معمولاً این طرح‌ها بر اساس کلاس‌های کنکوری مدارس، آزمون‌های آزمایشی و توسط مشاورین تحصیلی تعیین می‌شوند. برای رسیدن به موفقیت در کنکور 1400 از کمک مشاورین تحصیلی غافل نشوید. آن‌ها می‌توانند با توجه به شرایط داوطلبان و تجربیات خود یک برنامه‌ی کامل و جامع را برای افراد بنویسند. استفاده از دفتر برنامه‌ریزی مناسب نیز تأثیر بسیار زیادی روی موفقیت در کنکور 1400 دارد. مطالعه و برنامه‌ریزی، اصولی دارد که باید به طور کامل رعایت شود. به همین دلیل این دفترها به داوطلبین کمک می‌کنند تا مطالعه‌ی دروس را منظم‌تر و بهتر پیش ببرند.
برنامه جمع‌بندی کنکور 1400 در نیم‌سال اول
نیم‌سال اول سال تحصیلی از مهر تا دی فرصت بسیار خوبی برای داوطلبان کنکور است. زیرا این سه ماه شروعی دوباره با هدف بهبود مهارت‌ها و فنون آزمون دادن است. علاوه بر این هدف رفع نقاط ضعف در پایه‌های دیگر نیز حائز اهمیت است. برخی دانش‌آموزان در پایه‌ی دهم و بعضی دیگر در پایه‌ی یازدهم ضعف دارند. به همین دلیل باید در کنار دروس دوازدهم به تقویت پایه‌ی مورد نظر پرداخته شود. از طرفی برای جمع‌بندی مطالب خوانده شده، امتحانات نیم‌سال اول فرصتی طلایی برای دانش‌آموزان به حساب می‌آیند. این دوره‌ی یک ماه تا 35 روزه، بهترین زمان برای جمع‌بندی است. در این مدت داوطلبان با مرور تجربیات خود از آزمون‌ها و تقویت مهارت‌ها، اشتباهات در مطالعه و تست‌زنی را شناسایی و آن‌ها را جبران می‌کنند. اما نکته‌ی مهم در این مدت توجه به امتحانات ترم اول پایه‌ی دوازدهم است. دانش‌آموزان باید 20 روز را صرف امتحانات کنند و 10 روز نهایی را نیز به جمع‌بندی و مرور پایه‌ی تحصیلی انتخابی (دهم یازدهم) اختصاص دهند. مطالعه برای امتحانات ترم اول نیز باید همراه با تمرینات تستی و تشریحی انجام گیرد.
برنامه جمع‌بندی کنکور 1400 در نیم‌سال دوم
در نیم‌سال دوم دانش‌آموزان زمان کمتری برای درس خواندن دارند. این دوره از اول بهمن تا اوایل فروردین است. به همین دلیل وقت تلف کردن در این بازه‌ی دو ماهه اصلا جایز نیست. در نیم‌سال اول دانش‌آموزان پایه‌ی تحصیلی که در آن ضعیف بودند را مطالعه کردند. حال در نیم‌سال دوم نوبت به پایه‌ی دیگر می‌رسد. جدی نگرفتن این دو ماه و طولانی شدن آن باعث کاهش زمان جمع‌بندی نهایی خواهد شد. به همین دلیل این دوره اهمیت بسیار زیادی دارد. اگر داوطلبان نتوانند دروس سه پایه را به خوبی جمع‌بندی کنند، تمام تلاش‌های یک یا چندساله‌ی آن‌ها هدر خواهد رفت.
سخن آخر
داوطلبان در برنامه‌ریزی خود نباید از اهمیت تابستان، دروس عمومی، آزمون‌های آزمایشی، جمع‌بندی دروس در پایان هر دوره و مشاورین تحصیلی غافل شوند. دانش‌آموزان باید از هر فرصتی به نحو احسن بهره ببرند و هیچ‌گاه دست از تلاش نکشند. آزمون‌های آزمایشی روش بسیار خوبی برای سنجش داوطلبان است. محصلین با استفاده از این امکان می‌توانند میزان بهره‌وری مطالعه ی خود را ارزیابی کنند. همچنین شرایط کنکور بارها برایشان تکرار خواهد شد و آمادگی بیشتری خواهند داشت. در کل شرط موفقیت در کنکور 1400، داشتن یک برنامه‌ی درسی اصولی و صحیح است.