متاورس دنیایی مجازی است که افراد زیادی به دنبال کشف آن هستند. در این فضا کارهای زندگی واقعی مثل خرید ملک، بازی و معاشرت با آدم‌های مختلف انجام می‌شود. اما این جهان تازه‌کشف‌شده چه چیزی برای کودکان و نوجوانان دارد؟ آیا نوجوانان عصر حاضر می‌توانند در متاورس دوستان‌شان را ببینند یا موضو‌ع‌های جدید یاد بگیرند؟ در این مقاله از وبلاگ علوی به سوال اساسی متاورس چیست، پاسخ می‌دهیم و درباره‌ی تاثیر متاورس بر زندگی کودکان و نوجوانان صحبت می‌کنیم.
متاورس چیست به زبان ساده
در دهه‌ی 90 میلادی، نیل استفنسون، نویسنده‌ی رمان‌های علمی و تخیلی، برای اولین بار از نام متاورس استفاده کرد. او قبلاً این دنیای مجازی را پیش‌بینی کرده بود. متاورس یک جهان برتر است که زندگی انسان‌ها در آن به‌صورت مجازی ادامه دارد. هر یک از ما می‌توانیم در این جهان، کارهای موردعلاقه‌مان را انجام دهیم. مارک زاکربرگ، موسس فیس‌بوک هم گفته است که برگزاری کلاس‌های آموزشی، بازی‌کردن و خریدکردن در متاورس انجام می‌شود. بازی‌های ویدئویی، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده هم بخش از این جهان هستند.
واقعیت مجازی و واقعیت افزوده
واقعیت مجازی همان دنیایی است که با استفاده از عینک‌های مخصوص وارد آن می‌شوید. این عینک‌ها کلید ورود به واقعیت مجازی هستند. در واقعیت افزوده، یک شیء یا یک شخصیت دیجیتالی وارد دنیای واقعی می‌شود. واقعیت افزوده را می‌توانید در فیلترهای اینستاگرامی هم ببینید. وقتی با استفاده از این فیلترها، یک حیوان را وارد دنیای واقعی می‌کنید، در حال مشاهده واقعیت افزوده هستید.
متاورس چه ویژگی‌هایی دارد؟
برای ورود به دنیای متاورس، باید ویژگی‌های آن را بشناسید. همکاری و تعامل با دیگران، مهم‌ترین ویژگی این دنیای مجازی است. شما با استفاده از یک آواتار می‌توانید با دوستان، خانواده و ساکنان کشورهای دیگر ارتباط برقرار کنید. متاورس یک دنیای بی‌انتها است و حد و مرزی در آن تعریف نشده است. شما می‌توانید به هر جایی که بخواهید سفر کنید و محدودیتی سر راهتان نیست. در متاورس، لازم نیست برای به دست‌آوردن اطلاعات جست‌وجو کنید. هرچیزی که بخواهید، در همان لحظه در دسترس شما قرار می‌گیرد
ورود کودکان و نوجوانان به دنیای متاورس
به‌طور کلی، متاورس برای نوجوانان زیر 13 سال ساخته نشده است. وسایل واقعیت افزوده و واقعیت مجازی برای کودکان زیر 13 سال نیستند. ورود به دنیای متاورس با استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی، تلفن همراه و کامپیوتر انجام می‌شود؛ بنابراین چیزی به نام سایت متاورس وجود ندارد و شما می‌توانید در پلت‌فرم‌های مختلف و سایت‌های گوناگون وارد دنیاهای مجازی شود. مثلاً پلت‌فرمی مثل ماین‌کرافت یک محیط متاورسی مناسب خانواده است و دنیای مجازی هوریزون ورلد فیس‌بوک برای بزرگ‌سال‌ها طراحی شده است. از آن‌جایی که متاورس هنوز یک پروژه جدید در زمینه تجربه‌های دیجیتال است؛ به قوانین و مقررات مناسب کودکان و نوجوانان نیاز دارد. همچنین، این گروه سنی حق خرید متاورس یا خرید ملک در این جهان مجازی را ندارند.
تاثیر متاورس بر زندگی کودکان و نوجوانان
مهم‌ترین تاثیر متاورس بر زندگی کودکان و نوجوانان حذف حد و مرزهای فیزیکی است. آن‌ها در محیط مجازی می‌توانند در کلاس‌های آموزشی مختلف شرکت کرده و با دوستان خودشان بازی کنند. بازی ماین‌کرافت، یکی از بازی‌های محبوب این نسل، از این ویژگی استفاده کرده است. در ماین‌کرافت، بچه‌ها می‌توانند فرهنگ‌های مختلف را یاد بگیرند. بازی‌های فکری و تعاملی، درک راحت‌تر مفاهیم انتزاعی، تقویت خلاقیت و توسعه هوش اجتماعی از تاثیرهای مثبت متاورس برای زندگی کودکان و نوجوانان است. محققان دانشگاه‌های مختلف نشان داده‌اند که کودکان می‌توانند در دنیای متاورس مفاهیم همدلی را یاد بگیرند. در نهایت، بهتر است که محیط متاورس برای کودکان و نوجوانان تحت کنترل والدین و مربی‌ها باشد تا آن‌ها با خیال راحت بتوانند از این فضا برای کاوش و یادگیری استفاده کنند.
خطرات متاورس برای کودکان و نوجوانان
همان‌طور که در دنیای اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، آزار و اذیت سایبری وجود دارد؛ در دنیای متاورس هم با این موضوع مواجه هستیم. ممکن است کودکان و نوجوانان تحت آزار و اذیت‌های سایبری قرار بگیرند یا محتوای خشن و نامناسب ببینند. علاوه‌بر این، موارد زیر از خطرات متاورس برای کودکان و نوجوانان هستند.
خطرهای مربوط به حریم خصوصی
کودکان و نوجوانان با ورود به متاورس، اطلاعات شخصی‌شان را به اشتراک می‌گذارند و حریم خصوصی‌شان در معرض خطر قرار می‌گیرد. همچنین، دنیای متاورس براساس شخصی‌سازی شکل گرفته است. برندها و شرکت‌های مختلف هم در این فضا حضور دارند و از اطلاعات و داده‌های کاربرها استفاده می‌کنند.
اعتیاد به متاورس
بعضی از کارشناس‌های آموزشی معتقدند که دنیای متاورس ممکن است برای کودکان و نوجوانان اعتیادآور باشد. استفاده بیش‌ازحد از دستگاه‌های واسطه متاورس باعث سرگیجه، حالت تهوع و سردرد می‌شود. بنابراین، بهتر است حضور در این فضا مدیریت‌شده و کنترل‌شده باشد.
خطرهای روانی
احساس تنهایی، احساس شرم نسبت به بدن و زندگی واقعی از جمله خطرهای روانی جهان متاورس برای کودکان و نوجوانان هستند. بعضی از تحقیقات ارتباط بین فعالیت متاورس و افزایش رفتارهای تهاجمی را نشان می‌دهند. طبق این مطالعات، کودکان و نوجوانانی که ساعت‌های زیادی را در دنیای متاورس می‌گذرانند، علاقه‌ای به دنیای واقعی ندارند و دوست دارند در دنیای مجازی زندگی کنند. آن‌ها در دنیای متاورس جهانی با سرعت زیاد را تجربه می‌کنند و به تمام خواسته‌هایشان می‌رسند؛ در حالی‌که جهان واقعی کند است و طبق تمایلات آن‌ها ساخته نشده است.
نوجوانان چگونه می‌توانند در آینده متاورس حضور داشته باشند؟
برای اینکه بتوانید بین دنیای واقعی و دنیای مجازی متاورس تعادل برقرار کنید، باید برای خودتان حد و مرز درنظر بگیرید. با چه هدفی در متاورس حضور دارید و چقدر می‌خواهید از آن استفاده کنید؟ اگر برای بازی‌کردن در متاورس حضور دارید، ساعت مشخصی برای آن درنظر بگیرید. علاوه‌بر ارتباطات مجازی، به فکر دوستان واقعی خودتان هم باشید و با دوستان و خانواده وقت بگذرانید. سعی کنید علاقه‌های خودتان را در زندگی واقعی هم دنبال کنید.
متاورس، دنیایی برای کشف و یادگیری
در حال حاضر، متاورس هنوز به اصلاح و رشد احتیاج دارد. بسیاری از نوجوانان و کودکان از این فضا برای بازی، بازی‌های ویدیویی، تعامل با دوستان و شرکت در کلاس‌های آموزشی استفاده می‌کنند؛ ولی برای اینکه تاثیرهای منفی این دنیای مجازی بر زندگی نوجوانان به حداقل برسد، باید قوانین برای آن وضع کرد. ما در این مقاله تلاش کردیم درباره تاثیر متاورس بر زندگی کودکان و نوجوانان صحبت کنیم و شما را با تاثیرهای مثبت و منفی متاورس آشنا کنیم. امیدواریم با مدیریت و اجرای درست از پلت‌فرم‌های متاورس، بتوانید از این فضا برای کشف و یادگیری استفاده کنید.