هر سال والدین زیادی به معلمان و مشاوران مدارس مراجعه می‌کنند و از اینکه فرزندشان بدون حضور آن‌ها تکالیفش را انجام نمی‌دهد، شکایت دارند. برخی از این والدین شاغل هستند و این موضوع فشار زیادی به آن‌ها می‌آورد. برخی دیگر دو یا سه فرزند دارند و عده‌ای هم نگران فرزندشان هستند که مبادا این وابستگی، در آینده کودک را دچار مشکل کند. در این مطلب می‌خواهیم درمورد علت بی علاقگی به درس خواندن بدون حضور والدین، و چگونگی تشویق فرزندان به درس خواندن صحبت کنیم.
دلایل بی‌علاقگی کودکان به درس خواندن
برای اینکه بتوانیم کودکمان را از راه صحیح به درس خواندن تشویق کنیم، باید ابتدا دلیل بی‌علاقگی او به تنها درس خواندن را کشف کنیم. در بیشتر مواقع دلایل تنها درس نخواندن بچه‌ها به این شرح است:
- بعضی درس‌ها برای فرزندتان چالش‌برانگیز بوده و بارها عدم موفقیت را در آن تجربه کرده است. به همین دلیل با موضوع ارتباطی منفی دارد و نمی‌خواهد تنهایی با آن مواجه شود.
- تکالیف زیاد و فعالیت‌های فوق برنامه‌ی خارج از توان کودک، باعث بی‌علاقگی او به درس خواندن شده، فقط حضور شما او را مجبور به درس خواندن می‌کند.
- انتظارات زیاد شما از کودک در کسب نمرات خوب، علاوه بر تمایل‌نداشتن او به درس خواندن، موجب افسردگی‌اش شده است. در چنین شرایطی کودکان بدون شما درس نمی‌خوانند؛ چون فکر می‌کنند شما می‌توانید مطابق انتظار خود به آن‌ها کمک کنید.
- شرایط خانوادگی و فضای خانه تأثیر مستقیمی روی درس خواندن کودک دارد. در شرایط حساس مانند طلاق، از‌دست‌دادن شغل والدین، درگیری و یا مرگ یکی از نزدیکان، کودکتان بیشترین حمایت را لازم دارد و وابستگی‌اش به شما بیشتر می‌شود.
- ناتوانی‌های مختلف شناختی و فکری روی سلامتی و توانایی مطالعه‌ی کودکان تأثیر دارد. گاهی کودکان از یک مشکل جسمی یا روحی رنج می‌برند که موجب کمبود اعتماد‌به‌نفس آن‌ها در تنها درس خواندن شده است.
- بعضی از بچه‌ها چیزهای دیگری را به درس‌خواندن ترجیح می‌دهند؛ مثل بازی‌کردن با موبایل یا پلی‌استیشن، تلویزیون‌دیدن و یا بازی با همبازی‌های خود. در چنین شرایطی فقط حضور شما باعث می‌شود که آن‌ها مجبور به درس خواندن شوند.
راه‌های ایجاد انگیزه درس خواندن در کودکان
پس از کشف عدم تمایل فرزندمان به تنها درس خواندن، به دنبال پاسخ برای این سؤال خواهیم رفت که: چگونه کودکی درس خوان داشته باشیم؟ تربیت فرزند کار بسیار دشواری است، به قدری که می‌توان آن را در دسته‌ی مشاغل سخت قرار داد! هر کودکی شخصیت خاص خودش را دارد. این مسئله باعث می‌شود تا کودکان در برابر شیوه‌های مشابه تربیتی، عکس‌العمل متفاوت داشته باشند. اینکه چگونه بچه‌ها را به درس خواندن علاقه‌مند کنیم، سؤالی است که برای یافتن جواب آن باید به دنبال روش‌های مختلفی باشیم تا درنهایت کشف کنیم کدام روش روی فرزند ما اثر می‌گذارد. در ادامه به شش روش تشویق فرزندان به درس خواندن بدون حضور والدین اشاره کرده‌ایم. 1. به او پاداش بدهید این روش بیشتر برای بچه‌های زیر هشت سال مناسب است. به او قول دهید که اگر تکالیفش را به‌موقع و به‌تنهایی انجام دهد، خوراکی مورد علاقه‌اش را از شما می‌گیرد. البته توجه داشته باشید که این روش برای بلندمدت مناسب نیست و کودکان را شرطی می‌کند. ولی برای شروع خوب است. در طول دوران ابتدایی، با رشد کودک، شکل و شمایل پاداش نیز تغییر خواهد کرد. برای مثال به کودکی نُه‌ساله قول دهید که اگر به‌تنهایی درس‌هایش را بخواند، او را به پارک خواهید برد. این روش باعث می‌شود کودکان با توجه به اقتضای سنشان، برای درس‌خواندن انگیزه‌ی کافی داشته باشند. 2. درس خواندن را برای او سرگرم‌کننده کنید یکی از مهم‌ترین راه‌های تشویق فرزندان به درس خواندن بدون حضور شما این است که اگر او تکالیفش را به‌تنهایی انجام داده، اما در حین انجام تکالیف بازیگوشی می‌کند و یا به‌راحتی درس را یاد نمی‌گیرد، او را سرزنش نکنید. این موضوع باعث می‌شود که کودک احساس کند به‌تنهایی قادر به یادگیری نیست و بدون شما به سراغ تکالیفش نرود. با او یک بازی درست کنید. به او بگویید وقتی درسش را تمام کرد، هر چیزی که متوجه شده را با ربط دادن به اسباب بازی‌ها، خوراکی‌ها یا وسایل خانه برای شما بازگو کند. برای مثال، اگر فرزند شما عاشق میوه است، برای تقویت مفهوم جمع و تفریق، از او بخواهید تعداد گلابی‌ها و آلوهای داخل یخچال را جدا از هم بشمرد. حالا آن‌ها را با هم جمع کند و عدد را به شما بگوید. سپس یک گلابی و دو آلو را بخورد و تعداد میوه‌هایی که خورده را از جمع میوه‌ها کم کند. 3. از او تعریف کنید روزی که او به‌تنهایی تکالیفش را انجام داده، حتی اگر درس را خوب یاد نگرفته یا اشتباه یاد گرفته، از او به خاطر تلاش‌هایش تعریف کنید. این کار به او انگیزه، اعتماد‌به‌نفس و عزت نفس می‌دهد. همچنین او را به‌طور غیرمستقیم تشویق می‌کند که به‌تنهایی تکالیفش را انجام دهد و با این روش احساس استقلال داشته باشد. 4. در او انگیزه‌ی سؤال‌پرسیدن ایجاد کنید به او بگویید خودش به‌تنهایی تکالیفش را انجام دهد و فقط اگر سؤالی داشت به سراغ شما بیاید. وقتی که از شما سؤال می‌پرسد، با صبر و حوصله برایش توضیح دهید. گاهی بچه‌ها در این شرایط بارها به سراغ شما می‌آیند و سؤال‌های بی‌مورد می‌پرسند. صبر کنید. به‌مرور عادت می‌کنند که تنها درس بخوانند و فقط در مواقع ضروری به سراغ شما بیایند. 5. خودتان هم بخوانید یکی از راه‌های تقویت اراده برای درس خواندن بچه‌ها بدون حضور فردی دیگر، این است که آن‌ها ببینند شما در خلوت خود مشغول مطالعه هستید. این یکی از بهترین راه‌های تشویق فرزندان به درس خواندن در تنهایی خودشان است. وقتی کودک، شما را غرق در مطالعه می‌بیند، به مرور زمان می‌آموزد که خودش به‌تنهایی نیز می‌تواند تکالیفش را انجام دهد. 6. از سلامت روحی و جسمی او مطمئن شوید همان‌طور که گفتیم، گاهی فرزندان به دلیل مشکلات روحی یا جسمی برای انجام تمام کارها به والدین خود وابسته می‌شوند. بهتر است برای اطمینان از سلامتی روحی و جسمی کودک، به پزشک مربوطه مراجعه کنید. درصورتی‌که فرزندتان از لحاظ شخصیتی و روانی یا جسمی مشکلاتی دارد که موجب وابستگی افراطی‌اش به شما شده، با توجه به نوع مشکل به دنبال راهکار برای درمانش باشید.
مسیر درس‌خوان‌شدن کودکان
برای اینکه کودکی درس‌خوان داشته باشید که بدون حضور شما هم درس‌هایش را بخواند، لازم است از شیوه‌های صحیح تربیت فرزند پیروی کنید. ذهن کودکان مانند یک صفحه‌ی سفید و پاک است که می‌توانیم هر چیزی روی آن بنگاریم. چقدر خوب است اگر برای تربیت فرزند خود، بهترین جملات و تصاویر را روی این صفحه‌ی سفید قلم بزنیم. تشویق فرزندان به درس خواندن بدون حضور والدین، علاوه بر راهکارهای فوق، نیازمند صبر، آرامش و آموزش است. مدارس علوی با برگزاری کارگاه‌های مرتبط، به بچه‌ها و والدینشان کمک می‌کند تا مسیر درس‌خوان شدن کودکان را به‌راحتی طی کنند و در طول این مسیر به کودکان می‌آموزد چگونه بدون وابستگی به پدر و مادر خود تکالیفشان را انجام دهند.