یادگیری مفاهیم ریاضی به کودکان همیشه از کارهای دشوار به حساب می‌آید. آموزش ریاضی به کودکان بهتر است همیشه از طریق بازی و سرگرمی باشد تا آنان علاقه‌مند شوند و مطالب را یاد بگیرند. یکی از مفاهیمی که دانش‌آموزان در سال‌های اولیه مدرسه می‌آموزند ضرب و تقسیم است. این دو از عمل‌های اصلی ریاضی هستند و جزء مباحث پایه‌ای به حساب می‌آیند و لازم است آموزش محاسبه ضرب و تقسیم به‌صورت عمیق باشد. استفاده از روش های کاربردی آموزش ضرب و تقسیم، موضوعی است که ما قصد داریم در این مقاله به آن بپردازیم. پس با ما تا پایان مقاله همراه باشید.
آموزش ضرب و تقسیم
در اولین قدم برای آموزش ضرب و تقسیم به کودکان باید مطمئن شویم که او مفهوم جمع و تفریق و شمارش را می‌داند. دانش‌آموزان باید متوجه شوند که ضرب، جمع مکرر و تقسیم، تفریق مکرر است و به این ترتیب مفهوم ضرب و تقسیم در ذهن آنان می‌نشیند. آشنا شدن با جدول ضرب این فرآیند را در ذهن کودک تسریع می‌کند و باعث می‌شود که او ضرب‌های یک عدد را به‌صورت قالب در ذهن خود داشته باشد. ساده‌ترین راه برای آموزش جدول ضرب این است که فرزندان خود را در مجموعه‌ای از فعالیت‌هایی درگیر کنید که حافظه کودکان را تمرین می‌دهند. با آنها بازی‌هایی کنید که مجبور شوند جدول را در ذهنشان مرور کنند. ما در اینجا چند روش را به شما معرفی می‌کنیم که از طریق آن ضرب و تقسیم را با دانش‌آموز تمرین کنید تا مبحث به‌خوبی در ذهن او ثبت شود.
استفاده از لگو
یکی از روش های کاربردی آموزش ضرب مرتبط کردن مفهوم آن با جمع است. برای این کار استفاده از لگو مناسب است. لگوها با نقاط برجسته وسیله خوبی برای یادگیری ضرب‌اند، شما می‌توانید از قطعات دو نقطه‌ای یا 4 نقطه‌ای و... استفاده کنید. این بازی برای اولین مراحل یادگیری ضرب مفید است. شما دو قطعه 4 نقطه‌ای به فرزندتان می‌دهید و از او می پرسید چند نقطه روی قطعه‌ها می‌بیند. در ابتدا کودک نقطه‌ها را می‌شمارد و به شما می‌گوید اما کم‌کم با قطعات آشنا می‌شود و راحت‌تر می‌تواند به شما پاسخ دهد. با افزایش مهارت کودک وقتی شما از فرزندتان می‌پرسید چگونه می‌توانم برجی با 36 نقطه داشته باشم او بسیار سریع 6 قطعه 6 نقطه‌ای روی هم سوار می‌کند و پاسخ صحیح را به شما می‌دهد. با پیشرفت کودک در زمینه یادگیری ضرب می‌توانید از او بخواهید 5 ساختمان 20 نقطه‌ای بسازد و... به این ترتیب کودک ابتدا از طریق شمردن نقطه‌ها کار را شروع می‌کنند و به مرور مفهوم ضرب را متوجه می‌شود و به‌راحتی معادلات را حل خواهد کرد.
ببین و بگو
تعدادی کارت که روی آنها اعداد نوشته شده را به پشت مقابل دانش‌آموزان قرار دهید. یک عدد روی تخته بنویسید مثل عدد 24 حالا از دانش‌آموز بخواهید دو کارت را انتخاب کند و برگرداند اگر ضرب دو عددی که دانش‌آموز انتخاب کرده بود 24 می‌شد او امتیاز می‌گیرد و اگر نه رقیب باید دو کارت را برگرداند. در این بازی کودکان هم ضرب را تمرین می‌کنند و هم حافظه‌شان تقویت می‌شود.
چند میشه!
یکی از روش های کاربردی برای آموزش ضرب و تقسیم بازی "چند میشه" است. چند دانش‌آموز را انتخاب کنید. مثلاً 5 نفر و به هرکدام از آنها را با عددی بنامید، به‌طور مثال یک نفر شماره 4 دیگری 8 دیگری 3 و... و تعدادی کارت عدد آماده کنید. هر دانش‌آموز به صورت شانسی یک کارت را بر می‌دارد. او باید عددی که روی کارت دیده با عدد نام خودش و عدد نام دوستانش ضرب کند و پاسخ صحیح را بدهد. از این بازی برای تقسیم نیز می‌توان استفاده کرد.
هر کس یارش رو پیدا کنه!
دانش‌آموزان به صورت دایره کنار هم می‌ایستند. به هر دانش‌آموز 3 یا 4 کارت عدد داده می‌شود که تکراری نباشد. مثلاً یک دانش‌آموز اعداد 5، 7، و 2 را دارد. معلم یک عدد را اعلام می‌کند مثل 45 و می‌پرسد چه کسی عددی دارد که وقتی ضرب شود پاسخ 45 است؟ دانش‌آموزان به کارت‌های خود نگاه می‌کنند و اگر در بین کارت‌هایشان عددی که ضربش 45 می‌شود داشتند به وسط دایره می‌روند مثلاً کسی که عدد 5 را دارد وسط دایره می‌رود. دانش‌آموزانی که وسط دایره ایستاده‌اند یار خود را پیدا می‌کنند و کنار او می‌ایستند. هر دانش‌آموزی که زودتر پاسخ را پیدا کند و به وسط دایره راه پیدا کند امتیاز بیشتری خواهد گرفت. این بازی هم تمرینی برای ضرب به حساب می‌آید و هم برای تقسیم. دانش‌آموزان برای یافتن پاسخ هم عملیات ضرب را ذهنشان انجام می‌دهند و هم تقسیم را و به همین دلیل این بازی یکی از روش های کاربردی آموزش تقسیم و ضرب است.
توپ‌های رنگی
یکی از روش های کاربردی آموزش تقسیم بازی توپ‌های رنگی است. در این بازی معلم دو نفر از دو گروه را برای رقابت انتخاب می‌کند. نفر اول باید به سوالات ضرب یا تقسیم پاسخ دهد و نفر دوم از داخل کیسه به هم کلاسی‌هایش توپ دهد. دانش‌آموزی که توپ بخش می‌کند تا زمانی که رقیبش در حال حل کردن سوال است فرصت دارد که توپ‌هایش را به طور مساوی بین اعضای گروهش تقسیم کند و متوجه شود که چه تعداد توپ را بین چند نفر تقسیم کرده و چند توپ باقیمانده است. دانش‌آموز هرچه زودتر معادلات ضرب یا تقسیم را انجام دهد، رقیبش فرصت کمتری برای پخش کردن توپ بین شاگردان دارد.
بین دوستانت تقسیم کن!
در این بازی معلم دانش‌آموزان را به گروه‌های مختلف تقسیم می‌کند. گروه‌ها تعداد مختلفی دارند یک گروه دو نفره یکی سه نفره و... معلم تعدادی نخود، نی، دکمه و یا هر چیز شمردنی مشخص را به هر گروه می‌دهد به‌طور مثال به هر گروه 40 عدد نخود می‌دهد حالا از آنها می‌خواهد که نخودها را بین اعضای گروه تقسیم کنند و ببینند به هر کس چند نخود می‌رسد و چند نخود باقی می‌ماند. این بازی یکی از روش های کاربردی آموزش تقسیم با باقیمانده است. زیرا هر گروه متوجه می‌شود که آن عدد به چه اعدادی بخش‌پذیر است و به چه اعدادی بخش‌پذیر نیست و در آخر باقیمانده دارد. والدین می‌توانند این بازی را در خانه و با اسباب بازی‌های فرزندشان انجام دهند. به طور مثال 50 دکمه را بین 5 عروسکت تقسیم کن و ببین به هر کدام چند دکمه می‌رسد.
جمع‌بندی
گاهی برای آموزش ریاضی باید از چاشنی بازی و سرگرمی استفاده کرد تا کودک به موضوع علاقه‌مند شود و در خلال بازی آن مفهوم را بیاموزد به کار گیرد. ضرب و تقسیم در ریاضیات از جمله مفاهیم پایه‌ای هستند و آموزش و یادگیری آنها اهمیت زیادی دارد. مشکلات یادگیری ضرب و تقسیم در کودکان به این دلیل است که مفهوم جمع و تفریق در ذهن آنها به درستی جای نگرفته است. ما در این مقاله سعی کردیم شما را با تعدادی از روش های کاربردی آموزش ضرب و تقسیم آشنا کنیم تا آموزش برای کودکان شیرین‌تر و عمیق‌تر شود. دانش‌آموزان مطالب درسی را همراه بازی بهتر می‌آموزند و به همین دلیل لازم است معلم و والدین هنگام آموزش و تمرین مفاهیم درسی از بازی و سرگرمی استفاده کنند. شما چه ایده و روشی برای آموزش و تمرین ضرب و تقسیم دارید؟ لطفاً ایده‌های خود را با ما به اشتراک بگذارید.