مشکلات کودکان دارای والدین بیمار

کودکانی با والد یا والدین بیمار چه مشکلاتی دارند؟

وقتی یکی از والدین بیمار باشد، به دلیل مراقبت و رسیدگی به بیمار نقش‌ها و وظایف در خانواده تغییر می‌کند و هر کدام از افراد باید وظایف جدیدی را بر عهده بگیرند. مثلاً اگر مادر خانواده بیمار شود پدر مجبور است به‌غیر از کارهای خود وظایف مادر را نیز بر عهده بگیرد و علاوه بر آن زمانی را هم صرف مراقبت و پرستاری از بیمار کند و در این تغییر برنامه، شرایط کودک نیز عوض می‌شود. در این موقعیت، کودکی که تا قبل ازبیماری فقط نقش فرزند خانواده را داشته و مورد حمایت پدر و مادرش بوده است به ناگه با مسئولیت برخی کارها مانند کمک در پرستاری از بیمار، انجام کارهای خانه، انجام تکالیف مدرسه بدون کمک والدین روبرو می‌شود. علاوه براینکه درک و پذیرفتن بیماری و نگرانی و اندوه حاصل از آن بار سنگینی بر روان کودک وارد می‌آورد و او را به کمک و حمایت اطرافیان نیازمند می‌کند.

برای بچه‌ها، این دوره‌های بیماری والدین می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. بچه‌های کوچک‌تر معمولاً وقتی والدین بیمار هستند، گیج می‌شوند و می‌ترسند. کودکان ممکن است ترس یا اضطراب خود را با موارد زیر نشان دهد:

• داشتن مشکلات خواب؛
• داشتن وحشت شبانه؛
• خیس کردن رختخواب؛
• نشان دادن رفتار بد؛
• داشتن سردرد؛
• داشتن معده درد؛
• نشان دادن کمبود محبت؛

اثرات زندگی با والد/ والدین بیمار

بزرگ شدن با پدر یا مادری مبتلا به بیماری دشوار است. برخی از کودکان زمانی که پدر یا مادر بدحال هستند، پرستاری و مراقبت را برعهده می‌گیرند یا در کارهای خانه کمک می‌کنند. سطح استرس و اضطرابی که این کودکان تحمل می‌کنند به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله:

بسیاری از کودکانی که با والدین بیمار زندگی می‌کنند، به خوبی از پس این شرایط برمی‌آیند و ممکن است نسبت به سایر کودکان مسئول‌تر، همدل‌تر و مستقل‌تر بار بیایند. کودکانی که به خوبی از پس این شرایط برنمی‌آیند ممکن است دچار احساس گناه، اضطراب، خشم و انزوا شوند. آنها دائم درباره بیماری پدر یا مادر خود احساس نگرانی می‌کنند. برخی کودکان خود را مسئول بیماری والدین‌شان می‌دانند یا به این فکر می‌کنند که ممکن است خودشان هم به این بیماری مبتلا شوند. فرزندان والدین بیمار، ممکن است تمایلی به گفتن بیماری والدینشان به کادر مدرسه و دیگران نداشته باشند. تحقیقات نشان می‌دهد که این کودکان تمایل دارند به دلیل ترس از رفتار متفاوت، عدم تمایل به ایجاد احساس ناراحتی در دیگران، یا ترس از انگ خوردن احساسات خود را پنهان کنند.

به او کمک اجتماعی دهید؛

به کودک کمک کنید تا ارتباطات اجتماعی‌اش را در مدرسه توسعه دهد. او را به داشتن روابط دوستانه تشویق کنید. مهم است که کودک دوستانی هم‌سن و سال داشته باشد که بتواند با آنها صحبت کند و وقت بگذراند. اگر کودک در دوست‌یابی مشکل دارد، او را با یک یا دو همکلاسی مرتبط کنید که علایق مشابهی دارند یا مایل به دوستی هستند.

به کودکان کمک کنید در مورد ترس‌های خود صحبت کند؛

به کودک بگویید که ممکن است از شرایط پیش‌آمده بترسد اما صحبت کردن در مورد آن اشکالی ندارد. گاهی اوقات کمک به کودکان برای صحبت درباره احساساتشان مفیدتر از هر کار دیگری است.

به طور منظم با کودک در ارتباط باشید؛

به صحبت‌های کودک به شیوه‌ای حمایت‌کننده و بدون قضاوت گوش دهید. گوش دادن و پاسخ به تمام سوالات کودک صادقانه و صمیمانه مهم است. به طور منظم با کودک در ارتباط باشید و به او کمک کنید. برای کودک مهم است که بداند بزرگسالانی حمایت‌کننده در زندگی خود دارد که می‌تواند به آنها اعتماد کند.

به او کمک فکری و عاطفی دهید؛

مشکلاتی را که کودک با آن مواجه است تصدیق و تأیید کنید، به عنوان مثال «حتماً تو از این اتفاق خیلی ترسیدی». از کودک بپرسید که در کوتاه مدت چه کاری می‌تواند انجام دهد تا به خودش کمک کند احساس خوبی داشته باشد. اگر کودک ایده‌ای ندارد، یک استراتژی ارائه دهید، مانند گفتن: «شاید دوست داشته باشی عکس مامان را در کیف مدرسه‌ات داشته باشی» یا «می‌توانی برای پدرت کارت درست کنی». مراقب پاسخ‌هایتان باشید. گفتن: «می‌دانم چه احساسی داری» مفید نیست. این امر مالکیت احساسات کودک را از بین می‌برد و ممکن است باعث شود کودک در آینده کمتر با شما صحبت کند. همچنین گفتن "همه چیز خوب خواهد شد" درست نیست زیرا اگر اوضاع خوب پیش نرود، کودک اعتماد خود را به شما از دست خواهد داد و دیگر برای حمایت نزد شما نخواهد آمد.