رشته مهندسی برق در زیر گروه رشته‌ی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی برق ادامه تحصیل داد.
گزیده‌ای از آن‌چه باید درباره‌ی مهندسی برق بدانید؛
معرفی رشته
یکی از رشته‌های پرطرف‌دار گروه آزمایشی ریاضی فیزیک، رشته مهندسی برق است که هرساله دانشگاه‌های مختلف سراسر کشور اقدام به پذیرش دانشجو می‌کند. رشته مهندسی برق بسیار گسترده است و حتی در بسیاری از رشته‌های دیگر مانند مهندسی پزشکی نیز کاربرد دارد به همین جهت کاربرد و آینده خوبی دارد و شناخت دقیق این رشته می‌تواند به انتخاب رشته سنجیده افراد کمک کند. می‌توان مهندسی برق را به دو قسمت عمده تقسیم کرد: بررسی و طراحی سیستم‌های انتقال و تبدیل انرژی الکتریکی و یا بررسی و طراحی سیستم‌های الکترونیکی برای پردازش و انتقال اطلاعات، نظیر کامپیوترها، سامانه‌های مخابراتی، مدارهای مجتمع رادارها و نظیر آنها. به بیان دیگر مهندسان برق از الکتریسیته یا برای انتقال انرژی و یا برای پردازش اطلاعات استفاده می‌کنند. فراگیرتر شدن استفاده از انرژی الکتریکی و افزایش نیاز به انتقال و نیز پردازش سریع‌تر اطلاعات، مهندسی برق را به یکی از مهم‌ترین و پرتقاضاترین زمینه‌های مهندسی و صنعت تبدیل کرده است.
مهندسی برق بخشی از مهندسی است که با تحلیل و بهره‌برداری از پدیده‌های فیزیکی که با بارهای الکتریکی، جریان‌های الکتریکی و آثار آنها سروکار دارد. محور اصلی فعالیت‌های مهندسی برق، تبدیل سیگنالی به سیگنال دیگر است. این سیگنال ممکن است شکل موج ولتاژ یا شکل موج جریان و یا ترکیب دیجیتالی یک بخش از اطلاعات باشد. مثلا وقتی با تلفن صحبت می‌کنیم اول به دستگاهی به نام میکروفن احتیاج داریم که صحبت‌های ما را تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی کند تا بتواند در خطوط تلفن منتقل شود. بعد در طرف دیگر به دستگاهی احتیاج داریم که سیگنال‌هایی که می‌رسد را به سیگنال‌های صوتی تبدیل کند تا فرد از آن‌طرف خط بتواند صدای ما را بشنود و مکالمه تلفنی برقرار گردد. داشتن تحصیلات دانشگاهی و آکادمیک از الزامات ورود به شغل مهندسی برق می‌باشد. در کشور ما گرایش‌های تخصصی مختلفی برای مهندسی برق تعریف شده است که اگر فارغ‌التحصیلان مهندسی برق متناسب با گرایش تخصصی خود مشغول به کار شوند مطمئناً بازدهی بیشتری خواهند داشت. رشته مهندسی برق در مقطع کارشناسی شامل 4 گرایش می‌شود که این گرایش‌ها در این مقطع تفاوت چندانی با هم ندارند و هر گرایش با گرایش دیگر فقط در 20 واحد بیشتر یا کمتر متفاوت است. دانشجویان در ابتدا بدون تقاضا در هر گرایش پس از گذراندن درس‌های پایه و اصلی، با توجه به معدل درس‌های گذرانده شده، ظرفیت و توان علمی هر دانشکده، به انتخاب گرایش می‌پردازد.
گرایش‌های رشته
- کارشناسی: الکترونیک، مخابرات، کنترل و قدرت؛
- کارشناسی ارشد: مهندسی برق الکترونیک، مهندسی برق مخابرات (میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری)، مهندسی برق کنترل، مهندسی برق قدرت، مهندسی پزشکی بیوالکتریک، مهندسی هسته‌ای (مهندسی راکتور، مهندسی پرتوپزشکی)، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی، رباتیک)؛
- دکتری: مهندسی برق الکترونیک، مهندسی برق مخابرات، مهندسی برق کنترل، مهندسی برق قدرت؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه صنعتی شریف، دانشگاه تهران، دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه شیراز، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، دانشگاه فردوسی مشهد؛
- خارج کشور: دانشگاه ماساچوست آمریکا، دانشگاه استنفورد آمریکا، دانشگاه کالیفرنیا آمریکا، دانشگاه کمبریج لندن، دانشگاه صنعتی زوریخ سوئیس، دانشگاه امپریال لندن، دانشگاه آکسفورد انگلیس و دانشگاه هاروارد آمریکا؛
مهارت‌های مورد نیاز
- مهارت خوب در تصمیم‌گیری
- ذهن پویا و ایده‌های خلاقانه
- استعداد خوب در ریاضیات و فیزیک
- توانایی تحلیل مشکلات و ارزیابی راه حل‌ها
- علاقه‌مند بودن به کار با نرم‌افزارهای کامپیوتری
شرح وظایف مهم
- تخمین هزینه‌های پروژه
- هماهنگی فعالیت‌های تکنسین‌ها و کارگران
- برنامه‌ریزی، نظارت، بازرسی، تعمیر و نگهداری
- بررسی جدیدترین تکنولوژی‌های حوزه برق
- مطالعه نیازهای مشتری برای توسعه تولیدات
- طراحی، اصلاح تجهیزات ساخت و مونتاژ قطعات الکتریکی
بازار کار
در خصوص آینده شغلی و میزان استخدام مهندس برق در کشور آمار و اطلاعات دقیقی در دسترس نیست اما با توجه به اهمیت زیاد و رو به رشد بودن این صنعت در کشور پیش‌بینی می‌شود روند استخدام مهندسان برق ر و به رشد بوده و به نسبت سایر مشاغل بازار کار خوبی داشته باشد و با توجه به گرایش‌های مختلف این رشته مهندسان می‌توانند در حوزه‌های گوناگون مشغول به کار شوند. هرچه مهارت و تجربه کاری فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی برق بیشتر باشد آینده شغلی و درآمد بیشتری در انتظار آنهاست. کسانی که در حوزه برق کار می‌کنند می‌توانند در بخش‌های دولتی مشغول به کار شوند و مطابق حقوق مصوب وزارت کار حقوق دریافت کنند و افرادی که در بخش‌های خصوصی مشغول به کار می‌شوند متناسب با کار و مهارت، محل کار و توافق طرفین درآمد خواهند داشت در نتیجه در این خصوص اطلاعات کافی و دقیق وجود ندارد و حقوق مهندسان برق با توجه به نوع شرکت، شهر، میزان داشتن تجربه و تحصیلات و تخصص متغیر است. یک مهندس برق می‌تواند به عنوان یک تکنسین در شرکت‌هایی هم‌چون نیروگاه‌ها، کارخانه‌جات، سازمان‌هایی که در حوزه مخابرات فعالیت دارند و صنایع نظامی کشور مشغول به کار شوند البته زمینه‌های زیادی برای کارآفرینی در شغل مهندسی برق و راه‌اندازی کسب و کار مستقل وجود دارد که یک مهندس برق توانمند و ماهر می‌تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آنها اقدام کند.
موقعیت شغلی
سوءتفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
به علت بالا بودن اهمیت و نیازمندی رشته برق، به افراد متخصص با مهارت بالا در کشورهای پیشرفته، اغلب گرفتن پذیرش برای ادامه تحصیل در این کشورها، از اهمیت ویژه‌ای در بین دانشجویان و فارغ‌التحصیلان این رشته برخوردار است. به طوری که سالانه افراد زیادی برای پذیرش در دانشگاه‌های معتبر دنیا، باهم به رقابت می‌پردازند. در رشته مهندسی برق به دلیل این که دانش‌های بین المللی مانند ریاضی، برق و فیزیک مورد مطالعه قرار می‌گیرند، فارغ‌التحصیلان این رشته محدود به کشوری که در آن تحصیل کرده‌اند، نخواهند بود بنابراین تخصص این افراد و واحدهایی که در دانشگاه گذرانده‌اند، از نظر آموزشی با دانشگاه‌های دیگر جهان، قابل تطبیق یافتن است. از طرفی، حوزه فعالیت مهندسان برق تنها محدود به رشته برق نیست و از آنجایی که این رشته جامعیت و گستردگی زیادی دارد، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در مقطع ارشد به رشته‌های دیگر تغییر رشته دهند و یا در تخصص‌های دیگر ادامه تحصیل دهند در آخر لازم به ذکر است که هر چقدر کشور و دانشگاه مورد نظر دارای کیفیت بالای آموزشی باشد، می‌تواند به همان اندازه در آینده شغلی و مسئله اقامت فارغ‌التحصیلان و متخصصان تأثیرگذار باشد. از جمله کشورهای پذیرنده می‌توان به آمریکا، انگلیس و سنگاپور اشاره کرد.