رشته مهندسی شهرسازی در زیر گروه رشته‌ی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی شهرسازی ادامه تحصیل داد.
معرفی رشته
رشته مهندسی شهرسازی یکی از زیرمجموعه‌های گروه آزمایشی ریاضی - فیزیک است که می‌توان آن را جز رشته‌های میان رشته‌ای دانست زیرا در این رشته تلفیقی از مهندسی، علوم انسانی و هنر و معماری دیده می‌شود و دانشجویان مهندسی شهرسازی در دوران تحصیل خود طیف وسیعی از دروس مختلف را مطالعه می‌کنند. با افزایش جمعیت لزوم مهندس شهرسازی بیشتر از قبل به چشم می‌خورد و این رشته شامل مطالعه، طرح‌ریزی و توسعه شهرها با در نظر گرفتن اجتماعات اجتماعی و اقتصادی و با به حداقل رساندن مشکلات شهری و پاسخگویی به نیازهای عمومی جمعیت شهری است. رشته مهندسی شهرسازی در واقع مجموعه‌ای از برنامه‌ریزی شهری و طراحی شهری می‌باشد که این دو واژه به مراتب حق مطلب را بهتر ادا می‌کنند، زیرا مهندسان شهرسازی با استفاده از دانش و تخصص خود به برنامه‌ریزی و همچنین تولید نقشه و طراحی یک شهر می‌پردازد.
هدف از تشکیل رشته مهندسی شهرسازی این است که فارغ‌التحصیلان بتوانند با بررسی و مطالعه مسائلی هم‌چون حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی حاکم بر شهر، برنامه‌ای جامع و کارآمد را برای آن ارائه دهند و همچنین بتوانند در زمینه زیباسازی شهر، حضور مؤثر داشته باشند. در رشته مهندسی شهرسازی شش محور اصلی وجود دارد که دانشجویان برای کار در این حوزه‌ها آماده می‌شوند. محورهای اصلی مهندسی شهرسازی عبارتند از: برنامه‌ریزی شهری، برنامه‌ریزی حمل و نقل، برنامه‌ریزی منطقه‌ای، برنامه‌ریزی شبکه‌های زیرساختی، برنامه‌ریزی محیط زیست و طراحی شهری. دانش‌آموختگان در انتها توانایی اجرای طرح سکونت‌گاه‌های شهری را در چهارچوب آموخته‌های خود دارا هستند و آمادگی لازم را در تهیه طرح‌های شهری با گروه‌های تخصصی خواهند داشت.
گرایش‌های رشته
- کارشناسی ارشد: برنامه‌ریزی شهری، طراحی شهری، مدیریت شهری، جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری؛
- دکتری: شهرسازی، شهرسازی اسلامی، برنامه‌ریزی شهری، طراحی شهری و مدیریت شهری؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه هنر تهران، دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه شیراز، دانشگاه بین‌الملل امام خمینی(ره) قزوین، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و دانشگاه یزد؛
- خارج کشور: دانشگاه هاروارد، دانشگاه کالیفرنیا، دانشگاه نیویورک، دانشگاه واشنگتن سیاتل و دانشگاه استنفورد؛
مهارت‌های مورد نیاز
- توان انجام کار تیمی
- داشتن خلاقیت و نوآوری
- تسلط به زبان انگلیسی
- قدرت تخیل و دید هندسی
- مهارت‌های ارتباطی و مذاکره مناسب و ...
- مهارت بالا در دروس ریاضی، آمار و هندسه
- علاقه‌مند به مفاهیم هنری و روان‌شناسی
- آشنایی با نرم‌افزارهای رایانه‌ای کاربردی شهرسازی
شرح وظایف مهم
- تأثیر نقشه ساخت و ساز
- طراحی و تهیه نقشه‌ها و طرح‌های شهری
- نظارت بر اجرای پروژه‌های شهری و ساختمانی
- طراحی و مدیریت سیستم‌های حمل و نقل شهری
- برنامه‌ریزی و طراحی و اجرای پروژه‌های شهرک‌سازی
- طراحی اولیه، خیابان‌ها و معابر برای افزایش امنیت شهروندان
- انجام پروژه‌های شهری همانند ساخت محوطه‌ها، تفکیک اراضی
- برنامه‌ریزی، طراحی و مدیریت شبکه‌های زیرساختی
- ارائه مشاوره به برنامه‌ریزان شهری در زمینه‌های شهرسازی
بازار کار
وضعیت اشتغال رشته مهندسی شهرسازی همانند رشته عمران تا حدود بسیار زیادی بستگی به مهارت و تخصص شما در این رشته خواهد داشت. حقیقت این است که خوشبختانه در مکان‌های مختلف امکان اشتغال برای تمامی فارغ‌التحصیلان این رشته وجود خواهد داشت. بنابراین علاوه بر فراخوانی که در استخدام‌های موردنظر در تمامی این ارگان‌ها صورت می‌پذیرد، با ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر می‌توانید شانس استخدام خود را افزایش دهید. بازار کار رشته مهندسی شهرسازی در برخی ارگان‌ها همانند سازمان‌های وابسته به مسائل سکونتی و شهری از جمله وزارت راه و شهرسازی، سازمان ملی زمین و مسکن، شرکت عمران شهرهای جدید، مراکز تحقیقاتی مسکن و شهرسازی، استانداری‌ها، بنیاد مسکن، شهرداری‌های مناطق و نواحی شهری و سازمان‌های وابسته به آنها مانند: دفاتر نوسازی بافت‌های فرسوده، سازمان‌های نوسازی، سازمان زیباسازی شهری و سازمان‌های پیشگیری از شرایط مناسبی برخوردار می‌باشند. همچنین برخلاف سایر رشته‌های مهندسی که به صورت مستقل می‌توانند کار کنند، این امکان در رشته مهندسی شهرسازی بسیار محدود می‌باشد. به همین دلیل متخصصین و فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند بسیار بهتر از هر یک از فارغ‌التحصیلان رشته عمران و گرافیک طرح جامعی را پیاده نمایند. اما باز هم تأکید ما بر این موضوع است که تمامی موارد ذکر شده در رابطه با بازار کار رشته مهندسی شهرسازی بسته به مهارت و تخصص شما متفاوت خواهد بود.
موقعیت شغلی
سوءتفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
سالانه دانشگاه‌های بسیاری در سراسر جهان اقدام به پذیرش دانشجویان بین‌المللی در مقاطع مختلف رشته شهرسازی می‌کنند البته هر دانشگاه دارای رتبه‌بندی علمی و کیفیت آموزشی متفاوت است لذا دانشجویان و فارغ‌التحصیلان که قصد مهاجرت به کشورهای دیگر برای تحصیل و یا شغل را دارند می‌بایست قبل از هر اقدامی شرایط و استانداردهای کشور مقصد مورد نظر را بررسی کنند. از جمله کشورهای مقصد برای مهندسین شهرسازی می‌توان به آمریکا، ایتالیا و نروژ اشاره کرد.