رشته مهندسی معماری در زیر گروه رشتهی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاههایی که میتوان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور میباشد. همچنین میتوان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی معماری ادامه تحصیل داد.
گزیدهای از آنچه باید دربارهی مهندسی معماری بدانید؛
معرفی رشته
اگر از طراحی لذت برده و عاشق ساخت و ساز هم هستید، شغل مهندسی معماری، میتواند برای شما ایدهآل باشد. معماری یکی از رشتههای جذاب گروه ریاضی فیزیک است که بسیاری از افراد علاقهمند به تحصیل در این رشته هستند. مهندس در لغت به معنای هندسهدان است و به فردی میگویند که با هندسه و مباحث هندسی سروکار دارد و معمار هنرمندی است که به کمک مباحث هندسی بنایی را میسازد که گاه تا هزاران سال باقی میماند و گاها حتی هویت یک جامعه میشود. در واقع معماری هنر و فن طراحی و ساختن بناها، فضاهای شهری و دیگر فضاهای درونی و بیرونی برای پاسخ هماهنگ به نیازهای کارکردی و زیباشناسانه است. معماری بیش از این که تکنیک و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع میتوان گفت ظاهر و نمای شهرها را مهندسان معمار میسازند. معماری، که برخی آن را مادر هنرها میدانند، قدمتی بسیار طولانی در تاریخ دارد و در ایران نیز به سالهای پیش از اسلام باز میگردد. رشته معماری دارای دو جنبه هنری و فنی است که طراحی، زیباشناسی و نحوه زیبا کردن حجمها، نمادها و پلانها، به قسمت هنر و دروسی مثل سازههای بتنی و فلزی، مقاومت مصالح، ایستایی، تأسیسات مکانیکی و الکتریکی به قسمت فنی این رشته ارتباط دارد که لازم به ذکر است دروس هنری اهمیت بیشتری دارند و دروس علمی و فنی در راستای این دروس هستند. مثلاً معمار در طراحی خانه باید فضا را آرامشبخش ایجاد کند تا موجب اضطراب، خستگی و دلتنگی نشود. کاری که بیشتر از رعایت اصول فیزیکی مثل نور و صوت، نیاز به آشنایی به اصول زیباییشناسی دارد.
معماری در ایران دارای دو نظام آموزشی است که یکی نظام آموزشی سنتی معماری است و انتقال اطلاعات و مفاهیم برعهده آن است و دیگری با پیدایش مدارس معماری در ایران و تحت عنوان نظام آموزشی آکادمی و کلاسیک به وجود آمد. امروزه ما فردی را که طراح و سازنده بناها و ساختمانها باشد مهندس معمار میدانیم. مهندس معمار نقشه ساختمانهای جدید و برنامه بازسازی و محافظت از بناهای قدیمی را طراحی میکند. همچنین کار مهندس معمار طرحریزی ترکیب و نحوه قرارگیری مجموعهای از ساختمانها و فضاهای اطراف آنها نیز میباشد. او این کارها را با تکیه بر علم مهندسی، ذوق هنری و شناختی که از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافیای انسانی و طبیعی محل موردنظر خود دارد، انجام میدهد. هدف از ایجاد رشته مهندسی معماری پرورش استعداد خلاقانه و انتقال دانش و مهارتهای عمومی حرفه معماری است.
گرایشهای رشته
- کارشناسی ارشد: معماری اسلامی، مهندسی معماری، معماری منظر، انرژی و معماری، معماری داخلی، مطالعات معماری ایران، بازسازی پس از سانحه، مدیریت پروژه و ساخت، فناوری معماری، هنرهای رایانهای و معماری ساختهها؛
- دکتری: معماری، معماری اسلامی و منظر معماری؛
دانشگاههای برتر
- داخل کشور: دانشگاه تهران، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجائی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه فردوسی مشهد، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه هنر اسلامی تبریز و دانشگاه بوعلی سینا همدان؛
- خارج کشور: دانشگاه ماساچوست آمریکا، دانشگاه زوریخ سوئیس، دانشگاه هاروارد آمریکا، دانشگاه کالیفرنیا آمریکا، دانشگاه پلیتکنیک میلانو ایتالیا، دانشگاه منچستر انگلیس و دانشگاه کمبریج لندن؛
مهارتهای مورد نیاز
- دقت در جزئیات
- مهارت بالا در ریاضیات
- داشتن تکنیکهای معماری
- توانایی در طراحی معماری
- تسلط کافی بر روی هندسه
- داشتن قدرت تجسم و خلاقیت
- دارای ذوق، سلیقه، و استعداد بالا
- علاقهمند به حوزه ادبی، هنری و ...
شرح وظایف مهم
- مدیریت پروژه
- ارائه مشاوره در زمینه ساخت بنا
- طراحی مراحل اجرایی کار ساخت بنا
- طراحی اجزاء و عناصر تشکیلدهنده بنا
- نظارت و کنترل بر درستی اجرای مراحل ساخت بنا
- طراحی یک بنا و ساختمان از آغاز اجرای کار تا پایان آن
- طراحی و اجرای پروژههای شهری و محوطهسازی
بازار کار
در صورتی که فارغالتحصیلان رشته معماری از توانایی و مهارت لازم برخوردار باشند از فرصتهای شغلی بیشماری که به صورت کارهای پروژهای میباشند، برخوردار میشوند. فارغالتحصیلان رشته مهندسی معماری میتوانند در صورت داشتن سرمایه کافی و مجوز، دفتر خود را به صورت خصوصی تأسیس کنند و یا به صورت پروژهای با دیگر مؤسسات قرارداد ببندند البته قابل ذکر است دانشجویان به محض این که از دانشکده معماری فارغالتحصیل میشوند پروانه نظام مهندسی نمیگیرند اما به لحاظ ساخت و سازهای مسکونی، تجاری، فرهنگی و ... بازار کار بسیار خوبی در این رشته دارند. در خصوص میزان درآمد مهندسان معماری میتوان گفت متوسط درآمد مهندس معمار نسبت به بسیاری از مشاغل در سطح قابل قبولی قرار دارد. مهندس معماری که در بخش دولتی استخدام شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت میکند که جزئیات این قانون در هر سال متفاوت است. همچنین مهندسان معماری که در شرکتهای خصوصی فعالیت میکنند بسته به میزان مهارت، توانمندی، سابقه کار و نوع توافق با کارفرما درآمد متفاوتی دارد و آنهایی که خود شرکت شخصی راهاندازی کردهاند، در کنار سختیهای زیاد کار، اگر بتوانند به خوبی مشتری جذب کرده و پروژههای زیادی بگیرند، درآمد بسیار خوبی خواهند داشت. در مجموع مهندس معمار هرچه خلاقتر، توانمندتر و کارنامه کاری بهتری داشته باشد، به درآمدهای بالاتری دست مییابد.
موقعیت شغلی
سوء تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
تحصیل در رشته معماری در خارج از کشور یکی از راههایی است که دانشجویان و فارغالتحصیلان از آن برای مهاجرت به کشورهایی که در زمینه تدریس این رشته قویتر عمل کنند، استفاده میکنند زیرا بازار کار رشته معماری به شدت رقابتی است و در این میان کسانی برنده خواهند شد که از دانش و مهارت بالایی در این زمینه بهرهمند باشند به همین دلیل تحصیل در یک دانشگاه خوب و معتبر، تأثیر زیادی در آینده شغلی فارغالتحصیلان رشته مهندسی معماری خواهد داشت چرا که این شغل علاوه بر مهارت و خلاقیت به مدرک دانشگاهی نیز نیاز دارد. خوشبختانه هر سال رتبهبندیهای مختلف جهانی بهترین دانشگاهها را در هر رشته در سطح جهانی شناسایی میکنند و افراد با توجه به این رتبهبندیها و نیز بررسی ویژگیها و شرایط شخصی و کشور مقصد، میتوانند دانشگاه مورد نظر خود را انتخاب کنند. از جمله کشورهای مقصد برای مهندسان معماری میتوان به آمریکا، لندن، سوئیس، ایتالیا، فرانسه و اسپانیا اشاره کرد.