رشته مهندسی نساجی در زیر گروه رشته‌ی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی نساجی ادامه تحصیل داد.
گزیده‌ای از آنچه باید درباره‌ی مهندسی نساجی بدانید؛
معرفی رشته
رشته مهندسی نساجی یکی از زیرمجموعه‌های گروه آزمایشی ریاضی فیزیک است و در شاخه مهندسی‌ها قرار می‌گیرد. امروزه صنعت نساجی یکی از گسترده‌ترین و پیچیده‌ترین صنایع کشور به شمار می‌رود که در صنعت فرش، پوشاک، خودروسازی، ساختمان‌سازی، پزشکی و ... کاربرد فراوان دارد. با توجه به پیشرفت‌ها و تغییرات گسترده در این صنعت، می‌توان رشته نساجی را یک رشته مهم در زمینه صنعتی عنوان نمود. صنعت نساجی در بسیاری از کشورها یک صنعت اقتصادی به شمار می آید، چرا که واردات و صادرات تولیدات نساجی اعم از انواع پارچه، تنوع در رنگ و جنس و حتی طرح‌های آنها می‌تواند صنعت نساجی را برای یک کشور تبدیل به یک صنعت پول‌ساز کند. ناگفته نماند که مسئله صادرات محصولات نساجی به کشورهای دیگر مستلزم دانش و آگاهی لازم از سلیقه و مباحث روان‌شناسی کشور مقصد می‌باشد و طراحان و مهندسان نساجی باید نسبت به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند. به همین دلیل امروزه نمی‌توان هم‌چون گذشته صنعت نساجی را به روش استاد و شاگردی از نسلی به نسل دیگر انتقال داد. چرا که نساجی در حال حاضر صنعتی بسیار گسترده و پیچیده است که اداره آن نیاز به تخصص و تحصیلات دانشگاهی دارد، تخصصی که در رشته مهندسی نساجی می‌توان به آن دست یافت.
این صنعت شامل بخش‌های مختلفی می‌شود که از آن جمله می‌توان به کارخانه‌های ریسندگی، بافندگی، تولید فرش ماشینی و موکت و همچنین کارخانه‌های تکمیل کننده این کالاها مثل رنگ‌رزی، چاپ و کارخانه‌های تولید الیاف مصنوعی مثل نایلون و پلی‌پروپیلن اشاره کرد. مهندسی نساجی رشته‌ای است که دانش و توانایی لازم را برای اداره بخش‌های مختلف این صنعت به دانشجویان می‌دهد. هدف از ایجاد رشته مهندسی نساجی، تربیت نیروهای متخصص و توانمند با داشتن قابلیت‌های علمی و فنی برای کار در زمینه تولید انواع نخ، پارچه، پوشاک، منسوجات صنعتی، مهندسی ماشین‌آلات تولیدی، تولید الیاف و کاربرد انواع مواد شیمیایی روی الیاف و منسوجات است. مهم‌ترین فرآیندهایی که یادگیری آن در رشته مهندسی نساجی ضروری است، عبارتند از تهیه و تولید انواع نخ پنبه‌ای، نخ پشمی و فاستونی، مصنوعی و پارچه‌های تاری- پودی، حلقوی، انواع کفپوش‌ها، پوشاک، الیاف مصنوعی، رنگ‌رزی و چاپ برای منسوجات و ... .
گرایش‌های رشته
- کارشناسی: شیمی نساجی و علوم الیاف، پوشاک، تکنولوژی نساجی؛
- گرایش‌های کارشناسی ارشد: گرایش تکنولوژی نساجی، گرایش شیمی نساجی و علوم الیاف، گرایش مدیریت صنایع نساجی و مهندسی ساختارهای نانو لیفی؛
- دکتری: تکنولوژی نساجی، شیمی نساجی و علوم الیاف؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه بناب، دانشگاه رازی، دانشگاه صنعتی اصفهان، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه تهران، دانشگاه گیلان و دانشگاه یزد؛
- خارج کشور: دانشکده هنر و طراحی ساوانا، دانشگاه دلاویر آمریکا، مؤسسه فناوری مد نیویورک، دانشگاه فلوریدا امریکا، دانشگاه کارولینای شمالی و دانشگاه ایالتی آیووا؛
مهارت‌های مورد نیاز
- دقت بالا
- توجه به جزئیات
- توانایی تجزیه و تحلیل دقیق
- توانایی سازمان‌دهی و مدیریت
- توانایی انجام کارهای تیمی داشتن
- تسلط در درس‌هایی چون فیزیک، شیمی و ریاضی
شرح وظایف مهم
- نظارت و کنترل کیفیت تولیدات
- سرپرستی و نظارت سالن‌های تولید
- طراحی و ساخت قطعات و ماشین‌آلات صنعت نساجی
- مدنیزاسیون و تعمیر ماشین‌آلات قدیمی صنایع نساجی
- سرپرستی آزمایشگاه‌های تعیین و کنترل کیفیت مختلف
- بهینه‌سازی خطوط تولید و تجهیزات مورد استفاده در تولید
- تهیه فرمول رنگ و پیاده‌سازی آن روی دستگاه برای استفاده
بازار کار
صنعت نساجی جزء صنایع برتر و پردرآمد کشور است و فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نساجی می‌توانند خوش‌بین باشند که در صورت داشتن مهارت می‌توانند در صنایع نساجی مشغول به کار شوند. حوزه اصلی کار مهندسان نساجی بعد از اتمام تحصیل در کارخانه‌ها و تولیدی‌های نساجی است. همچنین فارغ‌التحصیل گرایش پوشاک نیز می‌تواند در یک واحد صنعتی به یاری دانش و توانایی‌هایش، کالایی استاندارد و با کیفیت خوب تولید کند؛ کالایی که در بازار داخلی و حتی خارجی توان رقابت با مدل‌های مشابه را داشته باشد. به همین خاطر بسیاری از واحدهای صنعتی معروف تولید پوشاک ایران از ایجاد این گرایش استقبال کرده‌اند. از سوی دیگر، می تواند با یک سرمایه نسبتا کم، یک واحد تولیدی کوچک دایر کند و برای خودش فعالیت نماید؛ کاری که با توجه به این‌که در ابتدای کار سرمایه نسبتا کمی می‌خواهد، ارزش افزوده بسیاری دارد. متأسفانه علی‌رغم وسعت و اهمیت زیاد صنعت نساجی در کشور، چندی است که این صنعت دچار رکود شده و نتوانسته جایگاه واقعی خویش را در اقتصاد کشور به دست آورد.
این شرایط به دلایل مختلفی حاکم شده است ولی برای حل این مشکل نیاز به نیروهای متخصص و توانمندی است که بتوانند با نوآوری‌های خویش باعث تحول در این حوزه شوند. در خصوص میزان درآمد مهندس نساجی می‌توان گفت مهندسانی که در بخش‌های دولتی مشغول به کار می‌شود، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می‌کنند. اما در بخش خصوصی شرایط حقوقی متفاوت است. میزان تجربه، تخصص و توانمندی مهندس نساجی و نوع قراردادی که با کارفرمای خود می‌بندد، تعیین کننده میزان حقوق و درآمد او می‌باشد. با توجه به این عوامل مهندسان نساجی در بخش خصوصی درآمدهای متفاوتی دارند. البته توجه داشته باشید که این تفاوت درآمدها به میزان سابقه‌کاری، تجربه و تخصص افراد، حوزه‌های مختلف کاری، نوع شرکت، شهر محل کار و ... بستگی دارد.
موقعیت شغلی
سو تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
هرساله بسیاری از دانشجویان و فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نساجی به دنبال تحصیل در خارج از کشور در مقاطع تحصیلی مختلف هستند و از آن‌جایی‌که رشته مهندسی نساجی بعد از نفت بزرگ‌ترین صنعت یک کشور است؛ این رشته در اکثر دانشگاه‌های معتبر سراسر جهان ارائه می‌شود. البته لازم به ذکر است که انتخاب درست یک دانشگاه برای تحصیل در رشته مهندسی نساجی باعث می‌شود که افراد آینده بهتری داشته باشند و بتوانند سریع‌تر وارد بازار کار شوند. لذا هر ساله دانشجویان زیادی برای اخذ پذیرش از بهترین دانشگاه‌های جهان با یکدیگر به رقابت می‌پردازند. دانشجویان متقاضی باید توجه کنند که شرایط و مدارک مورد نیاز برای تحصیل در خارج کشور بسته به نوع دانشگاه و کشور مقصد متفاوت است و آنچه اهمیت دارد این است که متقاضی بتواند تمامی مدارک مورد نیاز برای پذیرش در دانشگاه‌های معتبر را بدون نقص و خطا تهیه کند چرا که هرگونه اشتباه در این امر ممکن است آن را از ادامه تحصیل در خارج از کشور باز دارد و یا مهاجرت‌شان را به تاخیر بیاندازد. در پنج سال اخیر کشورهایی هم‌چون چین، اتحادیه اروپا، هند، آمریکا، ترکیه، ژاپن، به جذب دانشجویان مهاجر در زمینه‌ی ادامه‌ی تحصیل تمایل بیشتری پیدا کرده‌اند.