رشته مهندسی پزشکی در زیر گروه رشته‌ی ریاضی و فیزیک قرار دارد. نوع دانشگاه‌هایی که می‌توان در این رشته تحصیل کرد، سراسری، آزاد، غیرانتفاعی و پیام نور می‌باشد. همچنین می‌توان در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته مهندسی پزشکی ادامه تحصیل داد.
گزیده‌ای از آن‌چه باید درباره‌ی مهندسی پزشکی بدانید؛
معرفی رشته
با افزایش پیچیده‌گی سبک زندگی، عوامل محیطی و افزایش جمعیت سال‌خوردگان به فناوری‌های پیشرفته‌ی پزشکی نیاز بیشتری پیدا می‌کنیم. علاوه بر این، با هم‌پوشانی فزاینده بین پزشکی و فناوری، رشته مهندسی پزشکی در آینده نزدیک محبوبیت بیشتری پیدا می‌کند. در کشورهای غربی، مهندسی پزشکی علمی حیاتی است به طوری که بدون آن در علم پزشکی نمی‌توان کاری انجام داد. مثلاً یک پزشک جراح بدون تجهیزات اتاق عمل واقعا فلج است، یا خیلی از معاینات پزشکی بدون استفاده از تجهیزات پزشکی ممکن نیست. درواقع رشته مهندسی به کمک رشته پزشکی آمده است تا بتواند با استفاده از تجهیزات پزشکی در رابطه با موضوع جراحی‌هایی که در طول اتاق عمل دارند، جراحی‌های مناسب‌تری داشته باشند. رشته مهندسی پزشکی، ترکیبی از دو گروه ریاضی و تجربی است. این رشته همان‌طور که از نامش پیداست، در حقیقت برای ایجاد یک پل بین رشته‌های مهندسی (به‌طور خاص الکترونیک، مکانیک، کامپیوتر و مواد) و رشته‌های پزشکی ایجاد شده است. مهندسی و پزشکی همکاری خوبی در کمک به بیماران و پزشکان داشته است و در این راه گام‌های مفیدی برداشته شده است.
مهندسی پزشکی کاربرد علوم مهندسی در حوزه پزشکی برای تشخیص و درمان بیماری‌ها است. حوزه مهندسی پزشکی به دنبال برطرف کردن نیازهای پزشکی در زمینه طراحی، ساخت و نگهداری تجهیزات و ابزارهای پزشکی برای کاربردهای پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری‌ها به کمک علوم مهندسی است. اگر به کاربرد دانش فنی و مهندسی و تکنولوژی در حوزه‌های مربوط به سلامت و تشخیص و درمان بیماری‌ها علاقه‌مند هستید، این رشته می‌تواند جواب‌گوی علایق شما باشد. مهندسان پزشکی، با هدف بهبود کیفیت و کارایی مراقبت از بیمار، راه حل‌هایی را برای مشکلات درمانی و پزشکی، تجزیه و تحلیل و طراحی می‌کنند. این راه حل‌ها غالبا در قالب یک سخت‌افزار یا نرم‌افزار و یا ترکیبی از این دو ارائه می‌شوند. همان‌طور که قبلا گفته شد مهندسی پزشکی یک تخصص بین رشته‌ای است که علاوه بر کاربردهای زیاد آن در تشخیص و درمان، ارتباط نزدیکی با بسیاری از علوم دیگر دارد که این امر باعث افزایش پیچیدگی و جذابیت حوزه مهندسی پزشکی شده است. هدف از ایجاد این رشته در سطح دانشگاهی تربیت نیروی متخصصی است که بتوانند تجهیزات پزشکی مناسب در اختیار جامعه پزشکی قرار دهند چیزی که امروزه شاهد آن هستیم که دانشمندان مهندسی پزشکی به کمک متخصصان دیگر می‌کوشند که چشم مصنوعی، کلیه مصنوعی یا رگ مصنوعی را اختراع کنند البته لازم به ذکر است که حیطه این علم، بسیار گسترده و متنوع است و تنها به ساخت اعضای مصنوعی مکانیکی یا الکتریکی محدود نیست.
گرایش‌های رشته
- کارشناسی: گرایش بیو الکتریک، گرایش بیو مکانیک و گرایش بیو مواد؛
- کارشناسی ارشد: مهندسی ورزش، مهندسی بافت، مهندسی بیو مواد، مهندسی بیو مکانیک و مهندسی بیو الکتریک؛
- دکتری: مهندسی بیو متریال، مهندسی بیو مکانیک و مهندسی بیو الکتریک؛
دانشگاه‌های برتر
- داخل کشور: دانشگاه صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر تهران، علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی تهران، شاهد اصفهان، سهند تبریز، دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد دزفول، دانشگاه صنعتی همدان، دانشگاه صنعتی شاهرود، مرکز آموزش عالی فنی و مهندسی بویین زهرا، غیرانتفاعی شیخ بهایی اصفهان؛
- خارج کشور: انستیتوی فناوری جورجیا، دانشگاه استنفورد، دانشگاه جان هاپکینز، دانشگاه برکلی، دانشگاه بوستون، دانشگاه میشیگان، دانشگاه پنسیلوانیا، دانشگاه بریتیش کلمبیا، امپریال کالج لندن، دانشگاه هاروارد و دانشگاه کمبریج؛
مهارت‌های مورد نیاز
- داشتن خلاقیت و نوآوری
- علاقه‌مند به کارهای تحقیقاتی
- آشنایی با بازاریابی و فروش
- داشتن علاقه و آشنایی کافی با علومی مانند ریاضیات، فیزیک، شیمی و زیست شناسی
- آشنایی با زبان انگلیسی برای فهمیدن دستورالعمل‌های مربوط به نحوه استفاده و بکارگیری دستگاه‌ها و تجهیزات پزشکی وارداتی
- دسترسی داشتن به آخرین اطلاعات و اخبار مرتبط و برقراری ارتباط با شرکت‌های تجهیزات پزشکی خارجی
شرح وظایف مهم
- نصب و راه‌اندازی تجهیزات پزشکی
- طراحی و تولید لوازم، تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
- نظارت و اجرای عملیات صادرات و واردات تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
- آموزش نحوه استفاده و نگهداری از تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی به کارکنان بیمارستان‌ها و پزشکان
- انجام کارهای تحقیقاتی و پژوهشی نظری و عملی در خصوص تولید یا بهبود کیفیت تجهیزات و دستگاه‌های پزشکی
بازار کار
فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی پزشکی در صورت دارا بودن مدارک کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند برای ورود به شغل مهندسی پزشکی اقدام کنند. با توجه به ضرورت وجود متخصصین تجهیزات پزشکی در تمام بیمارستان‌ها و مراکز درمانی و همچنین حرکت رو به رشد شرکت‌های دانش‌بنیان، بازار کار رشته مهندسی پزشکی، نسبتاً پر رونق بوده و در آینده نیز می‌توان به پیشرفت آن، بسیار امیدوار بود، هرچند، مهارت و تجربه شخصی نیز، تأثیر قابل توجهی در موفقیت و پیشرفت کاری افراد در این رشته دارد. به دلیل جدید بودن حوزه مهندسی پزشکی زمینه‌های تحقیقاتی و پژوهشی مناسبی در کشور وجود دارد که مهندسان پزشکی، به خصوص آنهایی که در رده‌های عالی تحصیل کرده‌اند، می‌توانند جذب مراکز تحقیقاتی و پژوهشکده‌ها شوند. ضمن اینکه فارغ‌التحصیلان در صورت داشتن تجربه و سرمایه لازم می‌توانند برای تاسیس شرکت وارد کننده تجهیزات پزشکی اقدام نمایند و یا در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به تدریس و پژوهش بپردازند.
میزان درآمد مهندس پزشکی با توجه به میزان تجربه، دانش و تخصص، محل و نوع کار آنها متفاوت است. مهندس پزشکی که در بخش دولتی مشغول به کار است، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می‌کند البته معمولاًًً بیشتر مهندسان پزشکی در بخش خصوصی فعالیت کرده و با توجه به معیارهایی که گفته شد درآمدهای مختلفی دارند. ولی درآمد متخصصین مهندسی پزشکی، معمولاًً در سطح بالاترین درآمدهای رشته‌های فنی و مهندسی قرار می‌گیرد. یکی از دلایل این سطح درآمد، کمبود متخصصین این حوزه نسبت به سایر رشته‌های فنی و مهندسی است. بنابراین، در صورتی که دانشجویان رشته مهندسی پزشکی بتوانند مهارت‌ها و تخصص‌های موردنیاز بازار را کسب کنند، قادر خواهند بود آینده شغلی خود را تضمین کنند.
موقعیت شغلی
سو تفاهم
شرایط تحصیل در خارج از کشور
در حال حاضر در تمام کشورهای پیشرفته دنیا، امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی پزشکی وجود دارد. در کشورهای آمریکا، کانادا و آلمان، بیشترین فرصت برای ادامه تحصیل این رشته در دسترس است. پس از این کشورها، می‌توان به انگلیس، فرانسه، استرالیا، ژاپن، چین و سنگاپور هم اشاره کرد. در صورت ادامه تحصیل این رشته در خارج از کشور، امکان کار در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی معتبر نیز وجود دارد؛ معمولاًً این مراکز تحقیقاتی، ارتباط تنگاتنگی با شرکت‌های بزرگ تجهیزات پزشکی داشته و امکان جذب دانشجویان مستعد در این شرکت‌ها نیز وجود خواهد داشت. شغل مهندسی پزشکی در بیشتر کشورهای دنیا از بازار کار خوبی برخوردار است. ارتباط بسیار نزدیک مهندسی پزشکی با حوزه پزشکی و سلامت انسان‌ها، موجب وجود نیاز همیشگی و مداوم به این شغل شده است. در سال‌های اخیر در رتبه‌بندی‌های مختلف معمولا این شغل جزء بهترین مشاغل (از لحاظ درآمدی، آینده شغلی، پیشرفت شغلی و ...) قرار داشته است.