عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی نوجوانان

تحصیلات، یکی از راه‌های اصلی برای رسیدن به موفقیت در آینده می‌باشد. امروزه داشتن تحصیلات حرف اول را در جامعه می‌زند به همین دلیل کسب موفقیت تحصیلی بسیار حائز اهمیت است. یکی از دغدغه‌های بسیاری از والدین، موفقیت تحصیلی نوجوانانشان است و برای موفقیت تحصیلی نوجوانان خود به روش‌های مختلف، تلاش خود را کرده و اکثرأ هزینه‌ها و زمان زیادی را برای ارتقای تحصیلی نوجوانان خود صرف می‌کنند. برخی والدین فکر می‌کنند موفقیت تحصیلی نوجوانان ارتباط مستقیمی با آی‌کیو آن‌ها دارد، هرچند که این تصور تا حدی درست است ولی همه‌ی حقیقت نیست. آی کیو و بهره‌ی هوشی بالا، باعث درک بهتر و ساده‌تر مفاهیم و درس‌ها می‌شود، اما برای موفقیت تحصیلی نوجوانان در مدرسه کافی نیست؛ زیرا علاوه بر هوش بالا عوامل درونی و بیرونی زیادی بر توانایی یادگیری و موفقیت تحصیلی نوجوانان تأثیر می‌گذارند.

عوامل تأثیرگذار بر موفقیت تحصیلی نوجوانان

علاوه بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی زندگی که بر موفقیت تحصیلی نوجوانان تأثیرگذار است، عوامل مهم‌تر دیگری نیز در موفقیت تحصیلی نوجوانان نقش دارد که در این مقاله قصد داریم آن‌ها را به شما معرفی کنیم.

روابط اجتماعی

روابط اجتماعی از زمانی که کودکان به مهد می‌روند، در میزان توانایی یادگیری آن‌ها نقش بسیاری مهمی دارد. روابط دوستانه بین افراد در دوران مهد کودک، بسیاری از مشکلات رفتاری آن‌ها را کاهش می‌دهد و باعث رشد و ترقی مهارت‌های کودکان می‌شود. هم‌چنین طبق مطالعات انجام شده، روابط اجتماعی و دوستانه افراد در سن نوجوانی، تأثیر بسزایی در موفقیت‌های تحصیلی نوجوانان در آینده دارد و مسیر زندگی آن‌ها را مشخص می‌کند. در صورتی که نوجوانان روابط اجتماعی خود را با افرادی که مشکلات رفتاری دارند، بیشتر کنند، دچار افت تحصیلی می‌شوند و شانس خود را برای موفقیت تحصیلی کمتر می‌کنند. در مراحل مختلف زندگی، انتخاب دوست نقش بسیار مهمی در موفقیت تحصیلی نوجوانان در آینده دارد در نتیجه نوجوانان باید در انتخاب دوستان خود بیشتر دقت کنند.

کنجکاوی

یکی از عوامل مؤثر بر موفقیت تحصیلی نوجوانان، کنجکاوی آن‌هاست. طبق مطالعات انجام شده، روان‌شناسان بیان کرده‌اند که کنجکاوی دانش‌آموزان حتی از هوش بالا نیز تأثیر بیشتری بر موفقیت تحصیلی نوجوانان دارد. طبق جامعه‌ی آماری 50000 نفری دانش آموزان در این پژوهش، ثابت شده که کنجکاوی نسبت به عواملی مانند سخت‌کوشی و وظیفه‌شناسی، تأثیر بسیار بیشتری بر پیشرفت و موفقیت تحصیلی نوجوانان دارد که این موضوع تأکیدی بر یادگیری مفاهیم جدید و تجربه‌های تازه در همه حال است.

هوش هیجانی یا EQ

اکثر والدین تصور می‌کنند که IQ مهم‌ترین عامل در موفقیت تحصیلی نوجوانان است. اما لازم است بگوییم عاملی مهم‌تر به نام EQ یا همان هوش هیجانی وجود دارد که از IQ بسیار مهم‌تر است. محققین نیز با مطالعاتی که انجام داده‌اند به این نتیجه رسیدند که برای موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان عواملی مهم‌تر از IQ و هوش ذاتی وجود دارد، به طوری که بر عوامل دیگری مانند روابط اجتماعی و برقراری روابط احساسی با دیگران نیز مؤثر است. آموزش برقراری روابط اجتماعی و احساسی به دانش‌آموزان، نشان داده که آن‌ها نسبت به دانش‌آموزانی که در این کلاس‌ها شرکت نکرده‌اند از موفقیت بیشتری برخوردار بوده‌اند. این آموزش‌ها در واقع همانند یک اکسیر معجزه‌آسا عمل می‌کند و باعث کاهش استرس، گسترش مهارت‌های برقراری ارتباط با دیگران و در نهایت باعث موفقیت تحصیلی نوجوانان می‌شود.

اعتماد به نفس

گاهی اوقات تنها چیزی که برای انجام یک کار لازم دارید این است که باور داشته باشید که قادر به انجام آن کار هستید. یکی دیگر از عواملی که مانع موفقیت تحصیلی نوجوانان می‌شود، گوشه گیری، احساس عدم تعلق به محیط آموزشی و عدم اعتماد به نفس است. برای حل این مشکل نوجوانان باید هر روز به مدت یک ساعت برای افزایش و تقویت آن تمرین کنند تا بتوانند با اعتماد به نفس بیشتری در محیط آموزشی و حتی خانه حضور یابند.

خواب مناسب

خواب مناسب تأثیر زیادی بر مهارت یادگیری و موفقیت تحصیلی نوجوانان دارد. هرگز برای درس خواندن، شب‌ها بیدار نمانید زیرا بازدهی را کاهش می‌دهد و معمولأ افرادی که به این روش درس می‌خوانند نسبت به کسانی که خواب کافی و به موقع دارند، نمرات کمتری را کسب می‌کنند. کم‌خوابی و بدخوابی تأثیرات منفی زیادی بر موفقیت تحصیلی نوجوانان می‌گذارد.

سلامتی و تندرستی

متأسفانه بعضی افراد درس خواندن را به بهانه‌ای برای ورزش نکردن تبدیل کرده‌اند. طبق مطالعات انجام شده در این زمینه، رابطه‌ی مستقیمی بین ورزش کردن و موفقیت تحصیلی نوجوانان وجود دارد. کسانی که ورزش می‌کنند، همیشه فعال‌تر هستند و اکسیژن بیشتری به مغزشان می‌رسد. ورزش کردن باعث آزادسازی اندروفین و حس نشاط و شادابی در افراد می‌شود. در واقع ورزش کردن تأثیر فوق‌العاده‌ای بر موفقیت تحصیلی نوجوانان می‌گذارد. در کل هرگونه ورزشی که باعث کاهش استرس، تندرستی، تناسب اندام و اعتماد به نفس شود در موفقیت تحصیلی نوجوانان تأثیر مثبتی می‌گذارد.

خانواده

یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در شکل‌دهی عمل‌کرد افراد در مدرسه، پیشرفت و موفقیت تحصیلی نوجوانان خانواده است. طبق مطالعات انجام شده، دانش‌آموزانی که خود را نسبت به خانواده مسئول می‌دانند، به درس خواندن و پیشرفت تحصیلی اهمیت و علاقه‌ی بیشتری از خود نشان می‌دهند. دیدگاه خانواده نسبت به تحصیل فرزندانشان و ارتباط مناسب بین خانواده و فرزندان تأثیر بسیار عمیقی بر موفقیت تحصیلی نوجوانان دارد. خانواده در واقع اولین مکانی است که کودکان در آن زندگی می‌کنند و تربیت می‌شوند. معمولأ شخصیت واقعی افراد در 6 سال اول زندگی آن‌ها شکل می‌گیرد. پس قبل از هر کاری خانواده باید از خود شروع کند. خانواده به عنوان یکی از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی، می‌تواند مهم‌ترین نقش را در موفقیت تحصیلی نوجوانان ایفا کند.

سخن آخر

دانش‌آموزان موفق باید بدانند که چگونه در مواقع ضروری روی مطالعه‌ی خود متمرکز شوند و هر زمان که لازم است استراحت کنند. هم‌چنین باید بتوانند زمان خود را به خوبی مدیریت کنند، به دنبال برنامه‌های هدف‌مند باشند و از زمان خود در کلاس درس بهترین استفاده را ببرند. این کارها باعث موفقیت تحصیلی نوجوانان می‌شود که هر دانش‌آموزی باید آن‌ها را بداند.