دندان درد یکی از مشکلاتی است که ما در هر سنی که باشیم ممکن است به آن دچار شویم. چکاپ دندان کودکان یک اقدام پیشگیرانه برای جلوگیری از پوسیده شدن دندان و درد آن است. اما این مسئله مهم گاهی به نظر برخی والدین اهمیت چندانی ندارد و آنها تا ابتلای فرزندشان به دندان درد به دندان پزشک مراجعه نمی‌کنند. ما قصد داریم در این مطلب درباره اهمیت چکاپ دندان کودکان و مراقبت از دهان و دندان با شما صحبت کنیم. پس با ما همراه باشید.
آیا مراقبت از دندان‌های شیری اهمیت دارد؟
بیشتر والدین گمان می‌کنند چون این دندان‌ها شیری هستند، نیازی نیست که درباره نظافت و نگهداری از آنها سختگیر باشند و این دندان‌ها دیر یا زود جای خود را به دندان‌های اصلی می‌دهند. اما این دقیقاً اولین اشتباه والدین است. رعایت نظافت دهان و دندان با درآمدن اولین دندان شیری در دهان کودک شروع می‌شود. سلامت دندان‌های شیری کودک شما آینده سلامت دهان و دندان او را تعیین می‌کند و مراقبت از آنها ضروری است. دندان‌های شیری کودکان در برابر پوسیدگی مصون نیستند و دچار پوسیدگی می‌شوند. در سنین شیرخوارگی، چون کودکان هنوز هنگام خواب شیر می‌خورند قند شیر روی دندان‌های آنها باقی می‌ماند و باعث پوسیدگی دندان می‌شود. به همین دلیل بعد از مدتی فرزند شما به دندان درد مبتلا می‌شود. چکاپ دندان‌های کودک کمک می‌کند تا با دخالت دندان پزشک از پوسیدگی دندان فرزندتان جلوگیری شود و او بتواند زمان بیشتری از دندان‌های شیری و بعد دندان اصلی خود استفاده کند.
بیشتر دندانپزشکان پیشنهاد می‌کنند که والدین با نیش زدن اولین دندان کودک مراقبت‌های بهداشتی دهان او را به طور جدی آغاز کنند. حتی برخی متخصصان توصیه می‌کنند برای پیشگیری از رشد باکتری‌ها و حفظ بهداشت دهان کودک لثه‌های نوزاد قبل از رویش دندان نیز با مسواک‌های سلیکونی تمیز شوند. برخی کارشناسان معتقدند که کودک باید تا سن 2 سالگی حداقل یکبار به دندانپزشک اطفال برای چکاپ دندان‌ها مراجعه کرده باشد و برخی دیگر معتقدند سن مناسب برای چکاپ دندان کودکان بعد از درآمدن اولین دندان شیری و در اولین سال تولد است. از نظر این افراد هرچه افراد در سنین کمتر برای چکاپ به دکتر دندانپزشک مراجعه کنند، مشکلات آتی آنان کمتر و قابل درمان‌تر خواهد بود.
چکاپ دندان کودکان چگونه است؟
همان‌طور که گفته شد مراقبت از دندان‌های شیری هم اهمیت دارد. اما از زمانی که دندان‌های اصلی جایگزین دندان‌های شیری می‌شوند، چکاپ دندان‌ها مهم‌تر می‌شود؛ زیرا دندان اصلی جایگزین دیگری ندارد و در صورت آسیب جدی و درمان نکردن به موقع، دندان برای همیشه از بین می‌رود. بنابراین باید برنامه چکاپ دندانپزشکی در کودکان رعایت شود. با چکاپ منظم دندان‌ها از پوسیدگی و عفونت دندان‌ها جلوگیری می‌شود و گاهی پزشک می‌تواند درمان دندان پوسیده را پیش از اینکه دردناک‌تر شود شروع کند. تحقیقات نشان می‌دهد بچه‌هایی که دندان‌های سالمی دارند به طور کلی شادتر هستند، در مدرسه بهتر عمل می‌کنند و عزت نفس بالاتری دارند.
دندانپزشکان توصیه می‌کنند که حداقل دو بار در سال یعنی هر 6 ماه، برای چکاپ دندان کودکان به پزشک مراجعه کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که دندان‌های فرزندتان سالم است و به خوبی رشد می‌کند. در هنگام مراجعه برای چکاپ دندان کودکان، پزشک معمولاً موارد زیر را بررسی می‌کند:
- وضعیت دندان‌های لق و شیری
- روند رشد دندان‌های اصلی
- معاینه سلامت لثه
- مشکلات احتمالی فک، دهان و دندان
فلورایدتراپی یکی از روش‌های بسیار موثر جهت جلوگیری از پوسیدگی دندان است و بسته به سن، تغذیه، تکامل رشد دندان‌ها، مشکلات دندان و... به کار گرفته می‌شود. این روش می‌تواند سبب افزایش مقاومت مینای دندان نیز بشود. فیشورسیلانت نیز روش دیگری برای جلوگیری از پوسیدگی دندان‌هاست. در این روش شیارهای عمیق دندان شیری یا اصلی آسیا با ماده فیشور سیلانت پر می‌شوند. چون بیشتر مستعد پوسیدگی و ماندن مواد غذایی داخل شیار هستند. با این روش دندان‌ها در مقابل پوسیدگی مقاوم می‌شوند.
چگونه به سلامت دهان و دندان فرزندمان کمک کنیم؟
شما می توانید با انجام موارد زیر به سلامت دهان و دندان کودک خود کمک کنید:
- دندان‌های کودک خود را به محض ظاهر شدن (معمولاً در حدود 6 ماهگی) با استفاده از یک پارچه نرم یا یک مسواک نرم و آب تمیز کنید.
- بعد از 2 سالگی، استفاده از خمیردندان مناسب کودکان را شروع کنید. کودک خود را تشویق کنید که خمیر دندان را بعد از مسواک زدن از دهانش خارج کند.
- خودتان الگوی رعایت بهداشت دهان و دندان باشید. کودکان همواره کارهای والدینشان را تقلید و تکرار می‌کنند. اگر شما بهداشت دهان و دندان را رعایت نکنید، ممکن است کودک شما نیز پایبند به رعایت بهداشت دهان و دندانش نباشد.
- معاینات دندانپزشکی و چکاپ دندان کودکان را فراموش نکنید. پیش از مراجعه به پزشک با خواندن کتاب‌های داستانی در مورد ملاقات با دندانپزشک یا با دندانپزشکی بازی در خانه، کودک خود را برای ملاقات با پزشک آماده کنید.
- فرزندتان را نزد پزشکی ببرید که بتواند اعتماد او را جلب کند و باعث ترس او از مراجعه به پزشک نشود. رفتار دندانپزشک با کودک اهمیت زیادی در پیشبرد کار درمان دارد.
- آموزش عادات کوچک مانند مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی به کودک، می‌تواند به جلوگیری از پوسیدگی دندان او کمک کند. استفاده منظم از نخ دندان نیز می‌تواند باعث سلامت دندان‌ها شود. والدین و مربیان می‌توانند این عادات را در قالب شعر و بازی به کودکان آموزش دهند.
- به کودک خود کمک کنید دو تا سه بار در روز دندان‌های خود را مسواک بزند. صبح بعد از صبحانه، بعد از ناهار و قبل از خواب شب. این برنامه را تا حدود هفت یا هشت سالگی ادامه دهید تا مطمئن شوید که او این کار را به درستی انجام می‌دهد.
- داشتن برنامه غذایی سالم و پرهیز از مصرف مواد خوراکی مضر برای دندان مانند: آب نبات، شکلات، بیسکویت ، نوشابه و...
سخن پایانی
چکاپ دندان کودکان اهمیت زیادی دارد و لازم است والدین برنامه مناسبی برای این کار در نظر بگیرند تا به سلامت دهان و دندان فرزند خود کمک کنند. مراجعه به پزشک هم به پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها و هم به درمان به موقع بیماری‌های دهان و دندان کمک می‌کند و به همین دلیل بسیار مهم است. والدین و مربیان می‌توانند با بازی و شعر و داستان کودکان را به مسواک زدن و رعایت بهداشت دهان تشویق کنند و ترس آنها را از مراجعه به پزشک و درمان کم کنند. با پیشگیری و درمان به موقع مشکلات دهان می‌توانیم فرزندان سالم و شادی داشته باشیم. شما کودکتان را چگونه به رعایت بهداشت دهان و دندان ترغیب می‌کنید و آیا از نظر شما چکاپ دندان کودکان ضرورت دارد؟