کمال گرایی به مجموعهی افکار همراه با خودخوری میگویند که شخصی را مجبور میکند، به اهدافی فکر کند که غیر واقعگرایانه هستند و لذت، اعتماد به نفس، توانایی انجام کار، اشتیاق و توانایی رشد شما را میگیرد. اگر شما مانند خیلیهای دیگر، تمایلات کمال گرایانه دارید، برای درمان و غلبه به آن با ما همراه باشید تا در ادامه باهم نکاتی را برای درمان کمال گرایی بررسی کنیم.
چگونه کمال گرایی را در خود تشخیص دهیم؟
بیشتر مردم قادر نیستند، کمال گرایی خود را تشخیص دهند و فقط گمان میکنند، استانداردهای بالایی دارند و برای داشتن بهترینها تلاش میکنند، اما رسیدن به بهترینها و کمال گرا بودن، کاملأ متفاوت است. برای تشخیص کمال گرایی لازم است به چند سؤال پاسخ دهید:
- برای رسیدن به استاندارهایتان دچار مشکل هستید؟
- ترس وحشتناکی از شکست خوردن دارید؟
- فکر میکنید که اشتباهات مثل میدان مین هستند؟
- به خاطر حساسیت زیاد روی کار، آخرین مهلت تحویل کار را از دست میدهید؟
- مردم به شما میگویند انتظارات غیرواقعی دارید؟
- اعتماد به نفستان به دستاوردهای شما وابسته است؟
انتقادپذیر باشید
بیشتر مردم انتقاد را دوست ندارند اما بعضیها انتقادپذیرند. یعنی آنها برای شخصی که انتقاد میکند، ارزش قائلاند. برای بهبود بهتر خلقیات خود، هر چیزی را در نظر میگیرند و آنها را به کار میبرند و نیز انتقادات بیهوده را به راحتی دور میریزند. اما افرادی که انتقاد پذیرند نیستند بدون توجه به شخص انتقاد کننده، فکر میکنند حرفهای آن شخص، حمله به شخصیت و ارزشهای فردی اوست. به جای یادگیری از انتقادها، فقط به این فکر میکنند که احساس بدی دارند و مدام در ذهنشان به انتقادها پاسخ میدهند. کمال گرایان در دستهی دوم جای دارند. انتقاد، آنها را نابود میکند و برای دوری از انتقاد به بهترین شکل و فراتر از انتظار ظاهر میشوند تا جایی برای انتقاد باقی نماند. اما از آن جایی که مردم همیشه راهی برای مخالفت و انتقاد کردن پیدا میکنند، بهتر است از آن فرار نکنند و انتقادپذیری را تمرین کنند.
تفاوت بین کمال گرایی و تلاش زیاد
بهتر نشان دادن خود، چه در وزن کم کردن، چه سریع دویدن، چه بیشتر مطالعه کردن یا داشتن سخنرانی بهتر، خیلی خوب است، اما تلاش زیاد با کمال گرایی متفاوت است. برن برون محقق و نویسنده آمریکایی تلاش زیاد را به عنوان تلاشی برای رسیدن به بهترینها تعریف میکند. به این معنا که از خودتان راضی هستید و میدانید، میتوانید بهتر شوید. از طرف دیگر، وقتی احساس میکنید هیچ چیز به اندازهی کافی خوب نیست، یک نوع کمال گرایی است. به بیان دیگر، تلاش سالم یعنی برای خودتان ارزش قائل شوید و از همهی پتانسیلهایتان استفاده کنید. اما کمال گرایی یعنی بگویید برای بهترینها باید به چیز خاصی برسید، و با این حرف به خودتان بیاحترامی میکنید.
داشتن اهداف واقع گرایانه
کمال گرایان اهداف غیر قابل دسترس را انتخاب میکنند و بعد از چند ماه عصبی میشوند و هر چه تلاش میکنند، به هدفشان نمیرسند. بهترین راه این است که اهداف واقعی تعیین کنند. اهداف واقعی هم در دسترس نیستند و برای رسیدن به آنها باید تلاش کرد. وقتی به هدف واقعی رسیدید، اهداف کمی سختتر را انتخاب کنید و به این ترتیب خیلی زود پیشرفت میکنید.
ضرروریها و نه چندان ضروریها را تشخیص دهید
فرض کنید دنبال خانه میگردید، بهتر است ویژگیهای ضروری را تعیین کنید. مانند:
- تعداد خواب و سرویس بهداشتی
- آشپزخانه بزرگ
- آرام بودن محله
- ناحیهی مناسب برای مدرسه
- نورگیر و اما ویژگیهای نه چندان ضروری:
- شومینه
- استخر
- شنا
پایین آوردن استانداردها و امتحان کردن چیزهای جدید
یکی از مشکلات کمال گرایان، استانداردهای بالایشان است. کمی استانداردهای خود را پایین بیاورید. به جای رسیدن به 100 درصدی یک کار، به 90 درصدی آن راضی باشید. مطمئن باشید زمین به آسمان نمیآید. کمال گراها از اشتباه کردن میترسند و از امتحان کردن چیزهای جدید میگریزند. فراموش نکنید اشتباه کردن باعث رشد شما میشود. بهترین راه غلبه بر ترس از خطا کردن، امتحان کردن چیزهای جدید است. وقتی چیز جدیدی را یاد میگیرید، با بینقص بودن فاصله میگیرید. وقتی به خودتان اجازه میدهید چیزهای جدید را یاد بگیرید و اشتباه کنید، در تمام جنبههای زندگی احساس راحتتری نسبت به اشتباهات خود خواهید داشت.
فاصله گرفتن از هرچیزی که کمال گرایی را تقویت میکند
دنیای اطراف ما از استانداردهای بالایی برخوردار است مثلأ: تلویزیون پر از افرادیست که چهره و تیپ بینقصی دارند. در شبکههای اجتماعی افرادی هستند که زندگی عالی دارند و ... . بهتر است از این نوع محرکهای کمال گرایی فاصله بگیرید. مثلأ مجلهای که به شما احساس بازنده بودن میدهد، نخوانید، در شبکههای اجتماعی، افرادی که در حال تعریف از زندگی عالیشان هستند را دنبال نکنید، افرادی را که باعث میشوند شما فکر کنید که نمیتوانید کاری را انجام دهید را از خود دور کنید. در عوض: مطالبی که به شما روحیه میدهند را بخوانید، افرادی که شما را تشویق میکنند را در کنار خود نگه دارید، افرادی که به شما انگیزه میدهند را در شبکههای اجتماعی دنبال کنید. ممکن است به وزن دلخواه برسید و از شغلتان راضی باشید، اما اگر در این حین، همسرتان شغلش را از دست بدهد و رابطهی شما به خاطر این موضوع خدشهدار شود و شما بتوانید رابطهتان را به حالت عادی برگردانید؛ یا رئیستان عوض شود و عادت کردن به شرایط جدید سخت باشد و درنهایت استعفا دهید، چند ماه دنبال کار میگردید و یک کار خوب پیدا میکنید، اما متوجه میشوید که از وزنتان غافل شدید و اضافه وزن پیدا کردهاید. میبینید؟ زندگی جریان دارد. حتی اگر به جایی برسید که هیچگونه نقصی ندارید، بدانید که عمرتان چندان بلند نیست و برای غلبه بر کمال گرایی باید قبول کنید که هیچوقت کارتان تمام نمیشود.
از سواری لذت ببرید
کمال گرایان تنها چیزی که برایشان اهمیت دارد، مقصد است و آنقدر روی هدف تمرکز میکنند که فراموش میکنند از سواری لذت ببرند. اگر امروز نتوانستید 10 کیلومتر بدوید، از این که 5 کیلومتر دویدهاید، خوشحال باشید. اگر از شغلتان راضی نیستید، از کسب و کارتان که روز به روز درحال رشد است لذت ببرید. اجازه ندهید کمال گرایی، زندگیتان را خراب کند.
9 نشانه که میگوید کمال گرایی شما، از کنترل خارج شده است
اغلب افرادی که کمال گرایی آنها از محدودهی کنترلشان خارج شده است، دارای نشانههای زیر هستند:
- در مقابل بازخوردها حالت تدافعی میگیرند.
- با وجود تحمل نکردن انتقاد دیگران، از دیگران انتقاد میکنند.
- کمال گراییشان مسئلهساز است، اما فکر میکنند بهایی است که برای موفق شدن باید بپردازند.
- کارهایشان را عقب میاندازند و امروز و فردا میکنند.
- عذاب وجدان دارند.
- خودشان را تنها مقصر عالم میدانند.
- از شکست دیگران خوشحال میشوند.
- از اشتباه کردن میترسند.
- با ترس رد شدن از سوی دیگران زندگی میکنند.