در اطراف ما و به طور کلی در دنیا افرادی زندگی میکنند که به دو زبان تسلط دارند. طبق نظر کارشناسان افرادی که از کودکی زبانی جز زبان مادری را فرا میگیرند انسانهای موفقی در آینده خواهند بود. گرچه یادگیری زبان دوم اختیاری است اما مزایای زیادی دارد که در این مقاله قصد داریم به آنها اشاره کنیم.
چرا زبان دوم؟
کودکان دو زبانه معمولا بهتر از کودکان تک زبانه میتوانند توجه خود را به مطالب معطوف کنند، خلاقیت بیشتری دارند و مسائل پیچیده را بهتر حل میکنند. متخصصان اعتقاد دارند آموزش زبان اثرات پیری را در مغز کاهش میدهد. یکی دیگر از مزایای یادگیری زبان اشتغال است. معمولا افرادی که به دو زبان تسلط دارند سریعتر وارد بازار کار شده و پیشرفت بهتری دارند. نحوهی یادگیری زبان دوم برای کودکان برای یادگیری زبان دوم دو روش وجود دارد. اولین روش، آموزش همزمان دو زبان به کودک است. این روش زمانی امکان پذیر خواهد بود که والدین از بدو تولد، زبان دوم را علاوه بر زبان مادری به او آموزش دهند. برای آنکه کودک بتواند دو زبان را از هم تفکیک کند یکی از والدین به زبان مادری و دیگری به زبان دوم با او صحبت کند. در این حالت کودک هنگام صحبت کردن با هر کدام از والدینش به همان زبانی که آنها با او صحبت میکنند، حرف میزند. البته باید بدانید که حتما نیازی به این کار نیست. روش دوم این است که بعد از زبان مادری آموزش زبانی دیگر را آغاز کنند. معمولا سن مناسب برای یادگیری زبان به این روش بعد از سه سالگی است.
ذهنیتهای نادرست دربارهی یادگیری زبان دوم
ممکن است خیلی از شما شنیده باشید که یادگیری زبان دوم در سن کم باعث تأخیر زبانی میشود، در حالی که این یک باور کاملا غلط است. شاید کودکانی که زبان دوم را میآموزند دیرتر از کودکان تک زبانه به حرف بیایند ولی با این حال در محدودهی سنی 8 تا 15 ماهگی شروع به حرف زدن میکنند. بنابراین اگر آموزش موجب تأخیر در زبان کودک شود ممکن است دچار اختلال زبان باشد که حتما باید برای درمان آن به آسیبشناس زبان گفتاری مراجعه کرد. دومین باور اشتباهی که دربارهی زبان دوم وجود دارد این است که یادگیری آن باعث گیج شدن کودکان میشود. اگر کودکی در جملات خود از هر دو زبان استفاده کند نشانهی گیج شدن او نیست بلکه به این وضعیت "تغییر نشانه" یا "مخلوط شدن نشانه" گفته میشود. مخلوط شدن نشانه در کودکانی که به زبان دیگری آموزش میبینند یک بخش کاملا طبیعی از مراحل یادگیری است. این حالت گاهی اوقات حتی در بزرگسالان نیز اتفاق میافتد و کلمات دو زبان را باهم ترکیب میکنند، پس باید این انتظار را داشت که کودکان نیز کلمات را با هم ترکیب کنند. حتی برخی از پژوهشگران این حالت را به معنی تسلط کامل کودکان بر دو زبان میدانند. این باور که برای یادگیری زبانی جدید حتما باید از دوران کودکی شروع کنید نیز کاملا اشتباه است، بلکه فقط راحتتر از بزرگسالی است.
بهترین سن برای یادگیری زبان دوم
یادگیری زبان دوم در همهی سنین میتواند انجام گیرد. بعضی والدین وقتی کودکشان به سن 3 تا 4 سالگی میرسد او را در کلاسهای زبان برای فراگیری زبانی جدید ثبت نام میکنند. بهتر است بدانید که هرچه آموزش زبان از سن پایینتر آغاز شود کودک شانس بیشتری برای کسب مهارت و تسلط بر آنرا خواهد داشت. طبق مطالعات انجام گرفته در زمینهی سن مناسب برای فراگرفتن زبان، مشخص شده بهترین سن قبل از 7 تا 8 سالگی است. هرچه سن بالاتر رود، یعنی از 10 سالگی به بعد، توانایی افراد برای صحبت کردن به زبانی دیگر کاهش پیدا میکند. البته باید به این نکته نیز توجه کنید، کودکانی که در زبان و گفتار خود اختلال دارند در صورت یادگیری زبان دوم دچار مشکلات بیشتری میشوند. فواید مدارس دو زبانه یکی دیگر از راههای یادگیری روش دوم، ثبت نام کودکان در مدارس دو زبانه است. آموزش دو زبانه میتواند عملکرد ذهن را تقویت کند. دانشآموزانی که در این مدارس درس میخوانند و از همان دوران مهد کودک و پیشدبستانی، شروع به یادگیری زبان دوم میکنند، به راحتی بر هر دو زبان مسلط میشوند. این امر موجب بهبود در عملکرد مغزی آنها شده و حافظهی آنها را فعالتر میکند. این دانشآموزان تسلط و تمرکز بیشتری نیز بر دروس خود دارند. به همین دلیل در انجام کارهای چند بعدی که نیازمند قدرت تصمیمگیری و حل مسئلهی بالا است بهتر از سایر دانشآموزان عمل میکنند.
سخن آخر
یادگیری زبان جدید اگر در سنین پایین انجام گیرد باعث میشود کودکان در سنین بالا روانتر از دیگران صحبت کنند. با آموزش زبان دوم آیندهی شغلی کودکانتان را تضمین میکنید و به آنها شانس بیشتری برای بهتر زندگی کردن میدهید. حتی اگر خودتان همین الان تصمیم به یادگیری زبان گرفتهاید باید بدانید که هیچ وقت دیر نیست و میتوانید در هر سنی برای آن اقدام کنید.