در بین طیف وسیعی از کودکان که علاقه و شوق و ذوق بسیار زیادی برای رفتن به مدرسه دارند، متأسفانه بعضی از کودکان از رفتن به مدرسه می‌ترسند و هیچ علاقه‌ای نسبت به مدرسه رفتن ندارند. معمولأ این کودکان برای مدرسه نرفتن رفتارهایی از قبیل پرخاش‌گری، کج‌خلقی، گریه کردن در مدرسه و غیره از خود نشان می‌دهند. مدرسه نرفتن کودکان می‌تواند دلایل متعددی مانند ترس جدایی از والدین داشته باشد که در علم روان‌شناسی به این مشکل اختلال اضطراب جدایی کودکان گفته می‌شود. نرفتن به مدرسه می‌تواند مشکلات زیادی را برای کودکان و حتی والدین ایجاد کند که توجه کردن به این مشکل کودکان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است و والدین باید به آن رسیدگی کنند تا باعث بروز مشکلات جدی‌تر در آینده نشود.
چرا کودکان دوست ندارند به مدرسه بروند؟
معمولأ در طول دوران زندگی کودکان، هیچ لحظه‌ای برای آن‌ها سخت‌تر از زمانی که می‌خواهند از مادرشان جدا شوند، نیست. حساسیت و واکنش والدین نیز نسبت به جدایی از کودکان خود، باعث افزایش ناراحتی و غم در کودکان می‌شود و ترس کودکان از جدایی را بیشتر می‌کند. کودکانی که به والدین خود وابسته هستند و تا قبل از ورود به مدرسه هیچ‌گاه از والدین خود جدا نشده‌اند، با ورود به سن 6 یا 7 سالگی و رفتن به مهد کودک و مدرسه دچار اختلال اضطراب جدایی از والدین می‌شوند. معمولأ این اختلال به این علت بوجود می‌آید که کودکان بعد از جدایی از والدین احساس امنیت نمی‌کنند و توانایی، مهارت و اعتماد به نفس مقابله با برخوردهای اجتماعی را ندارند. والدین وظیفه دارند که مهارت‌ها و رفتارهای مناسب در برخوردهای اجتماعی را به کودکان خود آموزش دهند، هم‌چنین روابط اجتماعی را در کودکان خود گسترش و دوست‌یابی و بازی با دوستان را به آن‌ها آموزش دهند.
مدرسه گریزی کودکان
یکی دیگر از دلایل مدرسه گریزی کودکان می‌تواند فشارهای بیش از حدی باشد که در محیط آموزشی به آن‌ها وارد می‌شود و یا ممکن است سطح آموزشی در حدی باشد که برای کودکان قابل تحمل نیست. متأسفانه گاهی اوقات درگیری‌های دائمی که در خانواده‌ها وجود دارد و هم‌چنین بی‌نظمی و بی‌مسئولیتی حاکم بر خانواده‌ها، فرصت خوبی را در اختیار کودکان قرار می‌دهد تا از والدین خود برای برآورده کردن خواسته‌هایی که از راه منطقی برآورده نشده‌اند، انتقام بگیرند و با مدرسه نرفتن بخواهند به خواسته‌هایشان برسند. هم‌چنین گاهی اوقات توقعات بیش از حد والدین از کودکان خود باعث مدرسه گریزی کودکانشان می‌شود. در این شرایط کودکان هر گونه اذیت شدنی را به مدرسه رفتن ترجیح می‌دهند. متأسفانه بعضی از والدین به دلیل ترس و نگرانی‌های بیش از حدشان، کودکان خود را از محیط بیرون از خانه می‌ترسانند و این امر باعث می‌شود که کودکان زودتر مدرسه را ترک کنند و به خانه بروند. در بعضی موارد نیز خجالتی بودن کودکان می‌تواند دلیل مدرسه نرفتن آن‌ها باشد.
راه‌هایی برای غلبه بر اختلال اضطراب جدایی در کودکان
همیشه زمانی را به کودکان خود اختصاص دهید و از آن‌ها بخواهید اتفاقات روزمره خود را برایتان تعریف کنند و در هنگام صحبت کردن آن‌ها همه‌ی حواستان را به کودک خود بدهید. با این کار حس استقلال و اعتماد به نفس را در کودکان خود افزایش می‌دهید. در صورتی که قصد دارید برای مدتی از کودک خود جدا شوید، حتمأ چند روز قبل از جدا شدن از کودک خود، در مورد جدایی و دلایل آن توضیح دهید و کودک خود با دلایل منطقی توجیه کنید. با این کار کودکان مسئله جدایی از والدین را راحت‌تر می‌پذیرند و زمان کافی برای سازگاری خود با شرایط را دارند.
حس امنیت بیشتر در کودک خود ایجاد کنید
والدین باید بدانند که نباید به ترس‌های کودکان خود بیش از حد واکنش نشان دهند. همان‌طور که بی‌توجهی به ترس کودکان منطقی نیست، واکنش بیش از حد به ترس کودکان نیز عوارض نامطلوبی به دنبال دارد. بهتر است برای کاهش ترس کودکان از جدایی، با دادن پاسخ‌های منطقی از اضطراب آن‌ها جلوگیری کنید و قدرت فعالیت و تصمیم‌گیری را در کودکان تقویت کنید. هم‌چنین برای کاهش اضطراب کودکان از جدایی، می‌توانید از وقایعی که قرار است برای کودک در زمان غیاب شما اتفاق بیوفتد صحبت کنید و با این کار حس امنیت بیشتری را در کودک خود ایجاد کنید.
اجازه دهید کودکتان با ترس هایش روبرو شود
هرگز سعی نکنید برای ترس کودکان از مدرسه رفتن، آن‌ها را از مدرسه به خانه برگردانید. اجازه دهید کودکتان با ترس‌هایش روبه‌رو شود. مدرسه رفتن به کودکان در کاهش و بهبود ترسشان کمک می‌کند. در مواردی که اضطراب جدایی کودکان از والدین بسیار شدید باشد، بهتر است به صورت تدریجی و در زمان‌های کوتاه کودکان جدایی از والدین را تجربه کنند تا این جدایی برای آن‌ها عادی شود. هم‌چنین برای تلاش‌های موفقیت‌آمیز کودکان پاداش و جایزه در نظر بگیرید و با این کار انگیزه را در کودکان خود افزایش دهید. در صورتی که با همه‌ی این اقدامات کودکان باز هم از رفتن به مدرسه و مهد کودک امتناع کردند، اجازه دهید در خانه بمانند ولی محیط خانه را برای آن‌ها به محیطی سرشار از سرگرمی و استراحت و تفریح تبدیل نکنید. اگر غیر از این کار را انجام دهید در واقع به مشکل مدرسه نرفتن کودکان دامن زده‌اید.
داشتن یک مربی مهربان و باتجربه
یکی از مهم‌ترین عوامل آرامش دهنده، حضور یک مربی دل‌سوز، دوست‌داشتنی، جذاب، مهربان و صبور است. زیرا تجربه نشان داده حتی کودکان بسیار سخت و مضطرب نیز با داشتن یک مربی مهربان و باتجربه، جذب مدرسه شده‌اند و برای رفتن به مدرسه از خود علاقه نشان می‌دهند. مربیان نیز باید بدانند که در صورتی که با گریه کردن کودکان در مدرسه مواجه شدند هرگز به آن‌ها دروغ نگویند و از کلماتی مانند: مادرت می‌آید یا برمی‌گردد استفاده نکنند. در واقع مربیان باید به کودکان با مهربانی و صبوری بفهمانند که مدرسه یک محیط همیشگی برای آن‌ها می‌باشد و کودکان زیادی نیز در آن‌جا هستند که می‌توانند با آن‌ها بازی کنند و به این صورت محیط مدرسه را برای کودکان، به محیطی جذاب و سرشار از شادی تبدیل کنند.
سخن آخر
علاوه بر راه‌کارهایی که گفته شد، برای درمان ترس و گریه کردن کودکان در مدرسه، می‌توانید کودکان خود را نزد روان‌شناسان کودک و یا مشاوران کودک ببرید تا آن‌ها بتوانند ریشه‌ی ترس و مدرسه گریزی کودکان را بیابند و با اعمال راه‌کارهای مناسب در رفع مشکل کودکان و مدرسه، به کودکان شما کمک کنند. علاوه بر مشاوران و روان‌شناسان کودک، والدین نیز نقش بسیار مهم و تأثیرگذاری را در بهبودی کودکانشان ایفا می‌کنند. والدین می‌توانند با همراهی کردن کودکانشان در فواصل زمانی مناسب در مدرسه، اعتماد به نفس کودکانشان را افزایش دهند و به کودکان خود در رفع مشکل مدرسه گریزی و ترس از جدایی از والدین کمک کنند.