با تمام شدن فصل تابستان و آغاز فصل پاییز، دوباره بوی مهر و بازگشایی مدارس در همه‌ی کوچه‌های شهرها می‌پیچید و کودکان و نوجوانان با شوق و ذوق فراوان، خود را برای رفتن به مدرسه آماده می‌کنند. با بازگشایی مدارس در اول مهر، میلیون‌ها دانش آموز برای آموختن به مدرسه‌ها می‌روند. کوچه‌ها و خیابان‌ها رنگ و بوی دیگری به خود می‌گیرند و شوق دانش آموزان در اول مهر جلوه‌ی زیبایی به جامعه می‌بخشند. معمولأ روزهای اول مهر از نظر ایجاد انگیزه و نگرش مثبت نسبت به درس و مدرسه در بین دانش آموزان بسیار حائز اهمیت است. هم‌چنین بهترین دوران تعلیم و تربیت، دوران دبستان است. زیرا آموزش رسمی کودکان از این مرحله آغاز و در این دوران دانش آموزان از نظر ویژگی‌های روانی برای ادب‌آموزی و تربیت‌پذیری آمادگی بیشتری دارند. پس برای این که کودکان را نسبت به مدرسه و درس خواندن مشتاق کنیم، روزهای آغازین سال تحصیلی و اول مهر بسیار اهمیت دارند. متأسفانه اکثر والدین بر این تفکرند که با فرستادن فرزندانشان به مدرسه وظیفه‌ی خود را نسبت به تعلیم و تربیت آن‌ها انجام داده‌اند و دیگر دلیلی برای شرکت کردن در امور مدرسه و معلمین نمی‌بینند. در حالی که تعلیم و تربیت صحیح دانش اموزان نیازمند مشارکت جدی والدین با معلمان و مدرسه است. مدرسه به تنهایی قادر به آموزش و تربیت دانش آموزان نیست و نمی‌تواند همه‌ی کمبودها را جبران کند.
نقش والدین در آماده کردن دانش آموزان قبل از بازگشایی مدارس
خانواده، اولین بستر رشد و تربیت کودکان محسوب می‌شود. معمولأ اول مهر برای کودکانی که تمام وقت خود را به استراحت و بازی گذرانده‌اند، بسیار خسته‌کننده است. به همین دلیل والدین باید قبل از بازگشایی مدارس آن‌ها را برای رفتن به مدرسه آماده کنند. والدین باید بتوانند با روش‌های تربیتی خود، مقدمات پرورش استعدادهای درونی کودکانشان را فراهم کنند و هرچه در این کار مهارت بیشتری داشته باشند، موفق‌تر خواهند بود. آماده کردن کودکان برای رفتن به مدرسه در اول مهر، نیازمند آمادگی والدین نیز می‌باشد. به این معنی که والدین نیز باید آمادگی فرستادن کودکشان را داشته باشند تا بتوانند او را برای رفتن به مدرسه در اول مهر آماده کنند. معمولأ اولین دغدغه با بازگشایی مدارس، تهیه لوازم‌التحریر، کتاب‌های درسی و لباس فرم مدرسه برای کودکان می‌باشد. با بازگشایی مدارس، در واقع باید کودکان را از لحاظ عاطفی، روانی، اجتماعی و ذهنی برای رفتن به مدرسه آماده کنیم. این موارد شامل والدین نیز می‌شود. هم‌چنین این آمادگی‌ها برای تمام مقاطع تحصیلی و در همه‌ی سنین با بازگشایی مدارس ضروری است. آماده کردن دانش آموزان برای رفتن به مدرسه در اول مهر باید به گونه‌ای باشد که دانش آموزان برای حضور در مدرسه، کسب تجربه‌های جدید و یادگیری مطالب جدید لحظه‌شماری کرده و با شور و شوق زیاد خود را برای اول مهر آماده کنند.
اقدامات والدین برای اول مهر
از جمله کارهایی که والدین باید برای آماده کردن کودکشان قبل از بازگشایی مدارس انجام دهنداین است که، زمانی را برای صحبت کردن با کودک خود در مورد مدرسه اختصاص دهید. درباره‌ی کارهایی که باید در مدرسه انجام دهند، هم‌چنین فعالیت‌های مدرسه با آن‌ها صحبت کنید. برای این که کودک بتواند برای رفتن به مدرسه از والدین جدا شود، حتمأ باید قبل از بازگشایی مدارس چند ساعتی را در طول روز از کودکتان جدا شوید تا او بتواند جدایی را تجربه کند و مدرسه رفتن برایش راحت‌تر شود. از خاطرات روزهای اول مدرسه‌ی خود برای کودکتان تعریف کنید تا از ترس و نگرانی او کم کنید. هم‌چنین می‌توانید از کتاب‌هایی که موضوع آن‌ها اول مهر و یا بازگشایی مدارس است استفاده کنید و داستان‌هایی درباره‌ی اول مهر برای فرزندتان بخوانید.
هرچه را که فرزند شما لازم دارد برایش تهیه کنید
برای خرید لوازم‌التحریر، کتاب و یا فرم مدرسه برنامه‌ریزی کنید و هرچه را که فرزند شما در مدرسه لازم دارد برایش تهیه کنید. حتمأ او را نیز با خود به خرید ببرید تا شوق رفتن به مدرسه را در او بیشتر کنید. همه‌ی موارد امنیتی که فرزند شما باید در مدرسه رعایت کند را به او آموزش دهید و مطمئن شوید که همه‌ی آن‌ها را به خوبی یاد گرفته و در حافظه‌ی خود ذخیره کرده است. برای آشنایی کودکتان با محیط مدرسه اگر مسئولان روزی را تعیین کرده‌اند، حتمأ فرزند خود را همراهی کنید و در غیر این صورت خود با مسئولین هماهنگ کنید و او را به مدرسه ببرید تا قبل از بازگشایی مدارس و اول مهر با محیط مدرسه و مسئولین آشنا شود. برای این که فرزند شما برای رفتن به مدرسه به راحتی از خواب بیدار شود، هرشب او را زودتر به رخت خواب بفرستید تا بتواند هنگام بازگشایی مدارس به موقع بیدار شود و خواب کافی داشته باشد. در خانه مکانی را فقط برای انجام تکالیف مدرسه‌ی فرزندتان تعیین کنید.
شب قبل از بازگشایی مدارس
شب قبل از بازگشایی مدارس، لباس فرم فرزندتان را آماده کنید و همه‌ی لوازمی را که لازم دارد در کیفش بگذارید. هم‌چنین تغذیه‌ای را که برای فرزند خود در نظر گرفتید بسته‌بندی کرده و در یخچال بگذارید. کودکان معمولأ شب قبل از بازگشایی مدارس استرس و نگرانی‌هایی دارند که والدین باید در این شرایط به پای حرف‌های فرزندشان بنشینند و به نگرانی‌های آن‌ها پاسخ دهند. حتمأ در روز اول مهر همراه با فرزندتان به مدرسه بروید و صبر کنید تا فرزندتان به محیط مدرسه عادت کند سپس با او خداحافظی کنید و او را ترک کنید. گاهی اوقات بعضی از دانش آموزان به دلیل بیماری‌های خاص باید بیشتر مورد توجه باشند، در نتیجه والدین باید درباره‌ی نیازهای ویژه‌ای که فرزندشان لازم دارد با مسئولین مدرسه صحبت کنند و مطمئن شوند که امکانات رفاهی مناسب برای او فراهم می‌شود.
پایان روز اول مهر
بعد از پایان روز اول مهر، از فرزند خود بخواهید تا درباره‌ی احساسش نسبت به روز اول مدرسه با شما صحبت کند و اتفاقاتی را که در مدرسه برایش افتاده بازگو کند. و در صورتی که فرزند شما در روز اول مهر با مشکلی روبه‌رو شد با مسئولین مدرسه تماس بگیرید و دلیل آن را جویا شوید. درباره‌ی تکالیف مدرسه با او صحبت کنید و یادداشت‌هایی که معلم برایتان فرستاده را حتمأ بخوانید. یک شام مخصوص برای پایان روز اول مهر برای فرزندتان تدارک ببینید.
معلم تنها فردی است که بعد از والدین بر شخصیت دانش آموزان تأثیر می‌گذارد
اولین برخورد معلم با دانش آموز بسیار مهم است. در صورتی که این برخورد مهربانانه و با لبخند باشد باعث ایجاد علاقه در دانش آموز به مدرسه و معلم می‌شود. یک معلم خوب و توان‌مند به خوبی می‌داند که تنبیه و تحقیر کودکان باعث افزایش اضطراب آن‌ها می‌شود و بر عکس لبخند زدن و به آرامی صحبت کردن با دانش آموزان از ترس و اضطراب آن‌ها کم کرده و اعتماد به نفس آن‌ها را افزایش می‌دهد. برای افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان کلاس اولی، آموزش و پرورش آغاز سال تحصیلی را برای آن‌ها قبل از بازگشایی مدارس اعلام کرده و با این کار به کاهش اضطراب و افزایش اعتماد بنفس آن‌ها کمک کرده است.
دوران حساس دبستان
دوران دبستان که سال‌های آغازین سال تحصیلی به حساب می‌آیند، دوران بسیار حساسی هستند. در این سال‌ها، خانه و مدرسه هر کدام نقش‌های بسیار مهم و حیاتی در تربیت دانش آموزان و در روزهای اول مهر دارند. روابط معمولأ در خانه عاطفی‌تر و فردی‌تر، در حالی که در مدرسه جمعی‌تر و منطقی‌تر است. در نتیجه این دو محیط برای تربیت و پرورش کودکان مکمل یکدیگر هستند و باید به هم در تربیت و آموزش دانش آموزان کمک کنند. هم‌چنین همکاری والدین با مدرسه و مسئولین برای آماده کردن کودکان قبل از بازگشایی مدارس بسیار مهم است.